ਸੰਪਤ ਪਾਲ ਦੇਵੀ

ਸੰਪਤ ਪਾਲ ਦੇਵੀ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਖੇਤਰ ਬੁੰਦੇਲਖੰਡ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁੰਨ ਰਹੀ ਹੈ।^[1] ਉਹ ਗੁਲਾਬੀ ਗੈਂਗ, ਇੱਕ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼-ਅਧਾਰਿਤ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਗਠਨ, ਦੀ ਬਾਨੀ ਸੀ, ਜੋ ਮਹਿਲਾ ਲਈ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।^[2]^[3] ਉਹ ਕਲਰਸ ਟੀਵੀ ਦੇ ਰਿਏਲਿਟੀ ਸ਼ੋਅ "ਬਿਗ ਬੋਸ 6" ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰ ਰਹਿ ਹੈ।

ਪਿਛੋਕੜ[ਸੋਧੋ]

ਸੰਪਤ ਪਾਲ ਦੇਵੀ ਦਾ ਵਿਆਹ, ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਯੂ.ਪੀ ਦੇ ਬਾਂਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾਇਆ। ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਨੇੜਲਾ ਗੁਆਂਢੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਪਾਲ ਦੇਵੀ ਨੇ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਜਨਤਕ ਮੁਆਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਮੰਗ ਲੈਂਦਾ। ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸ਼ਿਵਹਾਰਵੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਔਰਤ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਗੁਲਾਬੀ ਗੈਂਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।^[4] ਪਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਪਾਲ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਕਈ ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ, ਕਈ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ, ਅਤੇ ਸੌ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।^[4]

ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]

ਸੰਪਤ ਪਾਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਖਿਲਾਫ਼ ਗੁਲਾਬੀ ਗੈਂਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਸੰਗਠਿਤ ਮਹਿਲਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ। 31 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ, ਰੰਗਪਯਾਣ ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਰਾਜਗੁੜੋ ਹੋਸਕੋਟ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਸੰਪਤ ਪਾਲ ਦੇਵੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਉੱਪਰ "ਗੁਲਾਬੀ ਗੈਂਗ" ਨਾਮਕ ਨਾਟਕ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ। ^[5] ਹੁਣ ਤੱਕ, ਸੰਪਤ ਪਾਲ ਨੇ 270,000 ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲਈ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।^[6] ਮਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਗੁਲਾਬੀ ਸਾੜੀਆਂ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਡੰਡੇ ਰੱਖਦੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ, ਉਹ ਹਿੰਸਕ ਵਿਰੋਧ ਸਮੇਂ ਵਰਤਦੀਆਂ ਸਨ।^[7]

2 ਮਾਰਚ 2014 ਨੂੰ, ਸੰਪਤ ਪਾਲ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬੀ ਗਰੋਹ ਦੇ ਮੁਖੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੀਾ ਸੀ।^[8]

ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ[ਸੋਧੋ]

Kira Cochrane (2012). "Banda Sisters". Women of the Revolution: Forty Years of Feminism. Guardian Books. ISBN 978-0-85265-262-6.
Anne Berthod (2012). Sampat Pal, Warrior in a Pink Sari: The Inside Story of the Gulabi Gang as Told to Anne Berthod. Zubaan. ISBN 978-81-89884-71-0.
"ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੋੜ ਹੈ, ਸਭ ਦੇ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੀ Gulabi ਗਰੋਹ ਦੇ Sampat ਪਾਲ - ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼." http://www.hindustantimes.com/. 7 ਮਾਰਚ. 2014. ਵੈੱਬ. 22 ਅਕਤੂਬਰ ਹੈ. 2014. <http://www.hindustantimes.com/india-news/all-you-need-to-know-about-gulaabi-gang-s-sampat-pal/article1-1191985.aspx Archived 14 September 2014^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.>.
"Gulabi ਗਰੋਹ." Gulabi ਗਿਰੋਹ. ਵੈੱਬ. 25 ਅਕਤੂਬਰ. 2014. <http://gulabi-gang.tumblr.com>.
"Sampat ਪਾਲ ਕੱਢ ਤੱਕ Gulabi Gang - ਭਾਰਤ ਦੇ ਟਾਈਮਜ਼." ਭਾਰਤ ਦੇ ਟਾਈਮਜ਼. 4 ਸਾਗਰ. 2014. ਵੈੱਬ. 21 ਅਕਤੂਬਰ ਹੈ. 2014. <http://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/Sampat-Pal-ousted-from-Gulabi-Gang/articleshow/31365684.cms>.

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

↑ Krishna, Geetanjali (5 ਜੂਨ 2010). "The power of pink". Business Standard. Retrieved 20 ਜੁਲਾਈ 2010.
↑ "Sampat Pal: All you need to know about the Gulabi Gang leader". Hindustan Times. Archived from the original on 14 ਸਤੰਬਰ 2014. Retrieved 25 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
↑ Fontanella-Khan, Amana (19 ਜੁਲਾਈ 2010). "Wear a Pink Sari and Carry a Big Stick: The women's gangs of India". Slate magazine. Retrieved 7 ਮਾਰਚ 2012.
↑ ^4.0 ^4.1 "Sampat Pal Ousted from Gulabi Gang - The Times of India." The Times of India. 4 Mar. 2014. Web. 21 Oct. 2014. <http://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/Sampat-Pal-ousted-from-Gulabi-Gang/articleshow/31365684.cms>.
↑ Prasad, Raekha (15 ਫ਼ਰਵਰੀ 2008). "Banda sisters". The Guardian. Retrieved 20 ਜੁਲਾਈ 2010.
↑ "Sampat Pal: All you need to know about the Gulabi Gang leader". Hindustan Times. 7 ਮਾਰਚ 2014. Archived from the original on 14 ਸਤੰਬਰ 2014. Retrieved 22 ਅਕਤੂਬਰ 2014. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
↑ "All You Need to Know about Gulabi Gang's Sampat Pal - Hindustan Times." http://www.hindustantimes.com/. 7 Mar. 2014. Web. 22 Oct. 2014. <http://www.hindustantimes.com/india-news/all-you-need-to-know-about-gulaabi-gang-s-sampat-pal/article1-1191985.aspx Archived 14 September 2014^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.>.
↑ "Sampat Pal ousted from Gulabi Gang". The Times of India. 4 ਮਾਰਚ 2014. Retrieved 1 ਜੁਲਾਈ 2014.

[Business_Standard_2010-1] Krishna, Geetanjali (5 ਜੂਨ 2010). "The power of pink". Business Standard. Retrieved 20 ਜੁਲਾਈ 2010.

[2] "Sampat Pal: All you need to know about the Gulabi Gang leader". Hindustan Times. Archived from the original on 14 ਸਤੰਬਰ 2014. Retrieved 25 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

[Slate_2010-3] Fontanella-Khan, Amana (19 ਜੁਲਾਈ 2010). "Wear a Pink Sari and Carry a Big Stick: The women's gangs of India". Slate magazine. Retrieved 7 ਮਾਰਚ 2012.

[jay-4] 4.0 ^4.1 "Sampat Pal Ousted from Gulabi Gang - The Times of India." The Times of India. 4 Mar. 2014. Web. 21 Oct. 2014. <http://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/Sampat-Pal-ousted-from-Gulabi-Gang/articleshow/31365684.cms>.

[Guardian_2008-5] Prasad, Raekha (15 ਫ਼ਰਵਰੀ 2008). "Banda sisters". The Guardian. Retrieved 20 ਜੁਲਾਈ 2010.

[6] "Sampat Pal: All you need to know about the Gulabi Gang leader". Hindustan Times. 7 ਮਾਰਚ 2014. Archived from the original on 14 ਸਤੰਬਰ 2014. Retrieved 22 ਅਕਤੂਬਰ 2014. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

[india-7] "All You Need to Know about Gulabi Gang's Sampat Pal - Hindustan Times." http://www.hindustantimes.com/. 7 Mar. 2014. Web. 22 Oct. 2014. <http://www.hindustantimes.com/india-news/all-you-need-to-know-about-gulaabi-gang-s-sampat-pal/article1-1191985.aspx Archived 14 September 2014^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.>.

[8] "Sampat Pal ousted from Gulabi Gang". The Times of India. 4 ਮਾਰਚ 2014. Retrieved 1 ਜੁਲਾਈ 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]