ਹੁਮੁਆਨੀ ਅਲਗਾ
ਹੁਮੁਆਨੀ ਅਮੋਕੇ ਅਲਗਾ, ਜੋ ਮਾਮਾ ਹੁਮੁਆਨੀ ਅਲਗਾ (ਕੈ. 1900 – 1993[1]) ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ, ਇੱਕ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਉਦਮੀ ਸੀ। 1938 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਕੰਮਕਾਜੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। 1958 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ 11 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਈਸਾਬਾਟੂਦੀਨ ਵੁਮੈਨਜ਼ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[2] ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 1959 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਵੂਮੈਨ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼[3] ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਲਗਭਗ 1900 ਵਿੱਚ, ਅਲਗਾ ਦਾ ਜਨਮ ਇਬਦਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮੌਲਵੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀ ਅਲਫ਼ਾ ਅਲੀਉ ਅਦੀਸਾ ਅਲਾਗਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਮਣਕੇ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਅਸੀਮੋਓ ਓਲਾਡੋਯਨਬੋ ਲਾਡੇਬੋ ਅਨੀਗਬਾਲਾਓ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1] ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਹੁਮੁਆਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਮਣਕੇ ਵੇਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਸੀ।
ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਅਲਗਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1925 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ 1928 ਅਤੇ 1929 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਦੁਕਾਨ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਡੀਲਰ ਬਣ ਗਈ। ਉਹ 1934 ਵਿੱਚ ਗਬਾਗੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਡੀਲਰਾਂ ਦੀ ਨੇਤਾ ਬਣ ਗਈ। ਉਸਨੇ 1930 ਵਿੱਚ ਏਗਬੇ ਇਫੇਲੋਡਨ ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1958 ਵਿੱਚ ਈਸਾਬਾਟੂਦੀਨ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[4][5] 1958 ਵਿਚ, ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਈਸਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਗਿਆਰਾਂ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਈਸਾਬਾਟੂਦੀਨ ਸੁਸਾਇਟੀ (ਆਈ. ਐੱਸ) ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਈਸਾਬਾਟੂਦੀਨ ਗਰਲਜ਼ ਗਰਾਮਰ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[6]
ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲਤਾ
[ਸੋਧੋ]ਮਹਿਲਾ ਕਪਾਹ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ 1938 ਵਿੱਚ ਲਿਬਨਾਨ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜੋ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਚੋਲੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਲਾਭ ਕਮਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਲਗਾ ਨੇ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਬਦਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਲੇਬਨਾਨੀ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ ਜੋ ਸਥਾਨਕ ਵਪਾਰੀਆਂ ਲਈ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1959 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਵੂਮੈਨ ਸੁਸਾਇਟੀਜ਼ (ਐਨਸੀਡਬਲਯੂਐਸ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋਈ।[7] 1953 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇਬਦਾਨ ਅਫਰੀਕੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਡੁਗਬੇ ਮਾਰਕੀਟ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਮੁਜ਼ਾਹਰਾਕਾਰੀ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਚੱਲੇ ਅਤੇ ਨੰਗੇ ਸਿਰ ਰਾਜੇ ਦੇ ਮਹਿਲ ਵੱਲ ਗਏ ਅਤੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬਜ਼ਾਰ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਵ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਉਹ 1978 ਵਿੱਚ ਫੌਜੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੀਟ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਪਾਲ ਦੇ ਸਥਾਨ ਤੱਕ ਲੈ ਕੇ ਗਈ। ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਹਰ ਲਿੰਗ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਤਨਖਾਹ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਵੀ ਕੀਤੀ।
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਅਲਗਾ ਦੀ 29 ਜਨਵਰੀ 1993 ਨੂੰ ਇਬਾਦਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[1]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Panata, Sara (September 25, 2015). "Alaga, Humuani Amoke". Le Maitron: dictionnaire biographique, mouvement ouvrier, mouvement social (in en and fr). Retrieved May 2, 2020.
{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Uthman, Ubaydullah a. Y. O. D. E. J. I. "IBRAHIM OLATUNDE UTHMAN MUSLIM WOMEN IN NIGERIA. THE POSITION OF FOMWAN AND LESSONS FROM ISLAMIC MALAYSIA" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2018-10-14. Retrieved 2020-05-24.
- ↑ "NCWS prioritises better women representation » Features » Tribune Online". Tribune Online. 19 May 2017.
- ↑ Oloyede, Ishaq O. (1 July 1987). "The council of Muslim youth organizations of Oyo state in Nigeria: origins and objectives". Institute of Muslim Minority Affairs. Journal. pp. 378–386. doi:10.1080/02666958708716045.
- ↑ "Humuani's life is a pride to Muslims — Jadesola Oyewole". Vanguard News. 27 February 2014.
- ↑ "Gbadamosi hails Humuani Alaga". Vanguard News. 13 March 2014.
- ↑ https://digitalcommons.kennesaw.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1047&context=jgi