ਹੰਸ ਗੀਤਾ
ਹੰਸ ਗੀਤਾ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਊਧਵ ਗੀਤਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਊਧਵ ਨਾਲ ਅੰਤਿਮ ਪ੍ਰਵਚਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਆਪਣੇ ਸੰਸਾਰਕ ਅਵਤਾਰ ਅਤੇ ਲੀਲਾ ਨੂੰ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰਨ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਊਧਵ ਗੀਤਾ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਇਕੱਲੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਗਿਆਰ੍ਹਵੇਂ ਛੰਦ ਵਿਚ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਜੋ ਸਲੋਕ 40 ਕਾਂਡ 6 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਕਾਂਡ 29 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੁੱਲ 1100 ਸ਼ਲੋਕ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਇਸ ਪ੍ਰਵਚਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਵਧੂਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਭਾਗ ਜਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨਾਂ ਦਾ ਬਿਆਨ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲ਼ਦਾ, ਵੈਸ਼ਨਵ ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਇਸ ਦਾ ਕਰਤਾ ਦੱਤਾਤ੍ਰੇਯ ਨੂੰ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।
ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਅਤੇ ਲਿਖਤੀ ਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]ਊਧਵ ਗੀਤਾ ਅਤੇ ਹੰਸ ਗੀਤਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਲਈ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਨ ਪਰ ਹੰਸ ਗੀਤਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ (xi. 13-16) ਊਧਵ ਗੀਤਾ ਅਤੇ ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਉਪ-ਸਮੂਹ ਦੀ ਵੀ ਲਖਾਇਕ ਹੈ।[2]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Brown, Manisha Wilmette (editor, author) & Saraswati, Ambikananda (translator) (2000). The Uddhava Gita. Frances Lincoln Ltd. ISBN 0-7112-1616-9, ISBN 978-0-7112-1616-7. With a foreword by Prof. Vachaspati Upadhyaya, Vice Chancellor, Lal Bahadur Sanskrit University, New Delhi. Source: (accessed: Monday march 8, 2010)
- ↑ Ramanand Vidya Bhawan (n.d.). The Indian historical quarterly. Volume 2, Issues 3-4. Ramanand Vidya Bhawan. Source: (accessed: Tuesday March 9, 2010) p.537