2021 ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਬਦਲਾਅ ਕਾਨਫਰੰਸ
 | |
| ਮਿਤੀ | 31 October 2021 to 12 November 2021 |
|---|---|
| ਟਿਕਾਣਾ | SEC Centre, Glasgow, Scotland, United Kingdom |
| ਗੁਣਕ | 55°51′39″N 4°17′17″W / 55.86085°N 4.28812°W |
| ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | COP26 (UNFCCC) CMP16 (Kyoto Protocol) CMA3 (Paris Agreement) |
| ਦੁਆਰਾ ਸੰਗਠਿਤ | United Kingdom and Italy |
| President for COP26|President | Alok Sharma |
| Previous event | 2019 United Nations Climate Change Conference|← Madrid 2019 |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | https://ukcop26.org/ |
2021 ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਨਫਰੰਸ, ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ COP26 ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।ਇਹ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ 13 ਨਵੰਬਰ 2021 ਤੱਕ ਗਲਾਸਗੋ, ਸਕਾਟਲੈਂਡ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ SEC ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਯੂਕੇ ਦੇ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਆਲੋਕ ਸ਼ਰਮਾ ਸਨ । ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇੇਰੀ ਨਾਲ ਘਟਿਅਤ ਹੋਈ, [1] ਇਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਫਰੇਮਵਰਕ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਆਨ ਕਲਾਈਮੇਟ ਚੇਂਜ (UNFCCC) ਲਈ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ 26ਵੀਂ ਕਾਨਫਰੰਸ (COP ) ਸੀ, । 2015 ਦੇ ਪੈਰਿਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਤੀਜੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੀ (ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ CMA1, CMA2, CMA3 ), ਅਤੇ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਕਿਓਟੋ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ( CMP16 ) ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ 16ਵੀਂ ਮੀਟਿੰਗ।
ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ[ਸੋਧੋ]
13 ਨਵੰਬਰ 2021 ਨੂੰ, ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ 197 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਖਤਰਨਾਕ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਗਲਾਸਗੋ ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਝੌਤੇ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ।[2]
ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ "ਪੂਰਵ-ਉਦਯੋਗਿਕ ਪੱਧਰਾਂ ਤੋਂ 2 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਗਲੋਬਲ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਦੇ ਪੈਰਿਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਪੂਰਵ-ਉਦਯੋਗਿਕ ਪੱਧਰਾਂ ਤੋਂ 1.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋੜ੍ਹਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ" ਅਤੇ "ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਨੂੰ 1.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼, ਡੂੰਘੀ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਕਟੌਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2010 ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2030 ਤੱਕ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ 45 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਮੱਧ ਸਦੀ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਤੱਕ ਸ਼ੁੱਧ ਜ਼ੀਰੋ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੋਰ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸਾਂ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਕਟੌਤੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।;[3]ਹਾਲਾਂਕਿ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਯਕੀਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਵਾਅਦੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਲ 2030 ਵਿੱਚ CO 2 ਗੈਸ ਦਾ ਨਿਕਾਸ 2010 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 14% ਵੱਧ ਹੋਵੇਗਾ।[4]
ਅੰਤਿਮ ਸਮਝੌਤਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਲੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸੀਓਪੀ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ, ਤੇਲ ਜਾਂ ਗੈਸ, ਜਾਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਥਰਾਟ ਬਾਲਣਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਡਰਾਈਵਰ ਵਜੋਂ, ਜਾਂ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ , ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਗਲਾਸਗੋ ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਲੇ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਝੌਤਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਮਝੌਤੇ ਵਿਚਲੇ ਸ਼ਬਦ ਇਸ ਨੂੰ ਪੜਾਅਵਾਰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਕੋਲੇ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ "ਪੜਾਅ ਦਰ ਪੜਾਅ ਹੇਠਾਂ" ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। [5]ਇਸ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਤੋਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਤਰੀਵ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਐਬੇਟਡ ਕੋਲੇ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ [ "ਐਬੇਸ਼ਨ" (ਭਾਵ ਨੈੱਟ-ਜ਼ੀਰੋ ਐਮੀਸ਼ਨ), ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ. CO2-ਤੋਂ-ਪੱਥਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਕੇ ], ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਾਰਬਨ ਕੈਪਚਰ ਅਤੇ ਸਟੋਰੇਜ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੋਲੇ ਵਾਲੇ ਪਾਵਰ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ।
140 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁੱਧ-ਜ਼ੀਰੋ ਨਿਕਾਸੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 90% ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[6]
ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਸਮੇਤ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਗਲਾਸਗੋ ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਅੰਤਮ ਪਾਠ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ: "ਅਕੁਸ਼ਲ ਫਾਸਿਲ ਫਿਊਲ ਸਬਸਿਡੀਆਂ ਤੋਂ ਪੜਾਅ ਦਰ ਪੜਾਅ ਬਾਹਰ... ਵੱਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਾ,"[3]ਕਈ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਾਲੇ 34 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ 2022 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ , ਸੀਮਤ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਜੋ 1.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਸੀਮਾ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹਨ, "ਅਣਐਬੇਟਡ ਪਥਰਾਟ ਬਾਲਣ ਊਰਜਾ ਖੇਤਰ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੰਡਿੰਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ,। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਕੈਨੇਡਾ ਸਮੇਤ ਫਰਾਂਸ, ਜਰਮਨੀ, ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਸਪੇਨ - ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਿੱਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ।[7]
40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਜਾਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੀਥੇਨ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਤੇ ਕੋਲੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਨੂੰ ਪੜਾਅਵਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। [8]
ਭਾਰਤ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਊਰਜਾ ਲੋੜ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢਣ ਅਤੇ 2070 ਤੱਕ ਕਾਰਬਨ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।[9]
24 ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ GM, ਫੋਰਡ, ਵੋਲਵੋ, BYD ਆਟੋ, ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ, ਅਤੇ ਮਰਸਡੀਜ਼-ਬੈਂਜ਼ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੇ "2040 ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ,ਅਤੇ 2035 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ , ਜ਼ੀਰੋ ਐਮਿਸ਼ਨ ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵੈਨਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਚਨਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। [10][11] ਚੀਨ, ਅਮਰੀਕਾ, ਜਾਪਾਨ, ਜਰਮਨੀ, ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟੋਇਟਾ, ਵੋਲਕਸਵੈਗਨ, ਨਿਸਾਨ-ਰੇਨੋ-ਮਿਤਸੁਬੀਸ਼ੀ, ਸਟੈਲੈਂਟਿਸ, ਹੌਂਡਾ, ਅਤੇ ਹੁੰਡਈ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਾਅਦੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ।[12]
ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਅਨੁਕੂਲਨ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਮਦਦ ਲਈ ਨਵੇਂ ਵਾਅਦੇ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।[13]
9 ਨਵੰਬਰ 2021 ਨੂੰ ਕਲਾਈਮੇਟ ਐਕਸ਼ਨ ਟ੍ਰੈਕਰ ਨੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ: ਮੌਜੂਦਾ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਗਲੋਬਲ ਤਾਪਮਾਨ 2.7 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਵਧੇਗਾ। ਤਾਪਮਾਨ 2.4 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵਧੇਗਾ ਜੇਕਰ ਸਿਰਫ 2030 ਲਈ ਵਾਅਦੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, 2.1 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਜੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਟੀਚੇ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 1.8 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਜੇ ਸਾਰੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤੇ ਟੀਚੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[14]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Dennis, Brady; Mooney, Chris (1 ਅਪਰੈਲ 2020). "Amid pandemic, U.N. cancels global climate conference". The Washington Post. Archived from the original on 2 ਅਪਰੈਲ 2020. Retrieved 1 ਅਪਰੈਲ 2020.
- ↑ CNN, Angela Dewan, Amy Cassidy, Ingrid Formanek and Ivana Kottasová. "COP26 climate deal includes historic reference to fossil fuels but doesn't meet urgency of the crisis". CNN. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
{{cite web}}:|last=has generic name (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ 3.0 3.1 "ਗਲਾਸਗੋ ਜਲਵਾਯੂ ਪੈਕਟ ਅਗ੍ਰਿਮ ਬਿਆਨ" (PDF).
- ↑ Masood, Ehsan; Tollefson, Jeff (14 ਨਵੰਬਰ 2021). "'COP26 hasn't solved the problem': scientists react to UN climate deal". Nature (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 599 (7885): 355–356. doi:10.1038/d41586-021-03431-4.
- ↑ "COP26: New global climate deal struck in Glasgow". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 14 ਨਵੰਬਰ 2021. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ "New Glasgow Climate Pact offers some 'breakthroughs' but also 'deep disappointment'". France 24 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 14 ਨਵੰਬਰ 2021. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ "COP26 Is Over – What's Next for Forests, Coal, and Fossil Fuel Finance?". Human Rights Watch (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 16 ਨਵੰਬਰ 2021. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ Volcovici, Valerie; James, William; Spring, Jake (11 ਨਵੰਬਰ 2021). "U.S. and China unveil deal to ramp up cooperation on climate change". Reuters (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ Frayer, Lauren (3 ਨਵੰਬਰ 2021). "India pledges net-zero emissions by 2070 — but also wants to expand coal mining". NPR (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ Campbell, Peter; Pickard, Jim; Hook, Leslie (8 ਨਵੰਬਰ 2021). "COP26: Deal to end car emissions by 2040 idles as motor giants refuse to sign". Financial Times. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ "COP26: Every carmaker that pledged to stop selling fossil-fuel vehicles by 2040". CarExpert (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ Welle (www.dw.com), Deutsche. "Germany fails to sign up to 2040 combustion engine phaseout | DW | 10.11.2021". DW.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ "COP26: World headed for 2.4C warming despite climate summit - report". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 9 ਨਵੰਬਰ 2021. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.
- ↑ "Glasgow's 2030 credibility gap: net zero's lip service to climate action". climateactiontracker.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2021.