NPK ਖਾਦ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਖਾਦ ਦਾ ਲੇਬਲਿੰਗ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਲੇਬਲਿੰਗ ਅਤੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੇਬਲਿੰਗ ਸੰਮੇਲਨ ਖਾਦ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ (N), ਫਾਸਫੋਰਸ (P), ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ (K) ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਬਣਤਰ ਦੇ ਲਈ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ[ਸੋਧੋ]

P ਅਤੇ K ਤੱਤ ਦੇ ਤੋਲ (ਭਾਰ ਦੁਆਰਾ) ਨੂੰ ਖਾਦ ਦੇ ਲੇਬਲ ਉੱਤੇ P2O5 ਅਤੇ K2O ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੇ ਕਾਰਕ ਇਹ ਹਨ:

  • P2O5 ਵਿੱਚ 56.4% ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ 43.6% ਤੱਤ ਫਾਸਫੋਰਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤੱਤਕਾਲ ਫਾਸਫੋਰਸ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (ਮਾਸਿਕ ਅੰਸ਼) 43.6% ਹੈ ਤਾਂ ਤੱਤਕਾਲ P = 0.436 x P2O5 
  • K2O ਵਿੱਚ 17% ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ 83% ਮੂਲ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੂਲ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (ਪੁੰਜ ਆਕਾਰ) 83% ਇੰਨੀ ਨਿਯਮਿਤ K = 0.83 x K2O ਹੈ 
  • ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਮੁੱਲ ਅਸਲੀ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਹਨਾਂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪੱਖਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, 18-51-20 ਦੇ ਖਾਦ ਵਿੱਚ ਵਜ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ:

  • 18% ਤੱਤ (ਐਨ) 
  • 22% ਤੱਤ (ਪੀ), ਅਤੇ 
  • 17% ਤੱਤ (ਕੇ)

ਵਪਾਰਕ ਖਾਦਾਂ ਲਈ ਐਨ ਪੀ ਕੇ (NPK) ਖਾਦ ਦੀ ਬਣਤਰ [ਸੋਧੋ]

ਕਈ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਖਾਦਾਂ ਲਈ ਐਨ.ਪੀ.ਕੇ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ[ਸੋਧੋ]

  • 17-00-00 ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ
  • 21-00-00 ਅਮੋਨੀਅਮ ਸੈਲਫੇਟ
  • 30-00-00 to 40-00-00 ਸਲਫਰ-ਕੋਟਡ ਯੂਰੀਆ (ਹੌਲੀ ਰੀਲੀਜ਼)
  • 31-00-00 ਈਸੋਬੁਟੀਲਿਦੀਨ ਡਾਈ-ਯੂਰੀਆ (~ 90% ਹੌਲੀ ਰਲੀਜ਼)
  • 33-00-00 to 34-00-00 ਅਮੋਨੀਅਮ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ
  • 35-00-00 ਯੂਰੀਆਫਾਰਮ (~ 85% ਹੌਲੀ ਰਫ਼ਤਾਰ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣ ਵਾਲੀ ਯੂਰੇਫੋਰਮਲਾਡੀਹਾਈਡ)[1]
  • 40-00-00 ਮਿਥੀਲੀਅਨ ਯੂਰੀਅਸ (~70% slow release)
  • 46-00-00 ਯੂਰੀਆ (U-46)
  • 82-00-00 ਅਨਹਾਈਡਰਸ ਅਮੋਨੀਆ
  • 10-34-00 to 11-37-00 ਅਮੋਨੀਅਮ ਪੋਲੀਫੋਸਫੇਟ
  • 11-48-00 to 11-55-00 ਮੋਨੋਅਮੋਨੀਅਮ ਫਾਸਫੇਟ
  • 18-46-00 to 21-54-00 ਡਾਈਅਮੋਨੀਅਮ ਫਾਸਫੇਟ (ਡੀ.ਏ.ਪੀ)
  • 13-00-44 ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ
  • 00-17-00 to 00-22-00 ਸੁਪਰ ਫਾਸਫੇਟ (ਜਿਪਸਮ ਦੇ ਨਾਲ ਮੋਨੋਕਾਸੀਸੀਅਮ ਫਾਸਫੇਟ ਮੋਨੋਹਾਈਡਰੇਟ)
  • 00-44-00 to 00-52-00 ਟ੍ਰਿਪਲ ਸੁਪਰ ਫਾਸਫੇਟ (ਮੋਨੋਕਾਸੀਸੀਅਮ ਫਾਸਫੇਟ ਮੋਨੋਹਾਈਡਰੇਟ)

ਖੁਦਾਈ ਖਾਦ ਖਣਿਜਾਂ ਲਈ ਐਨ.ਪੀ.ਕੇ ਮੁੱਲ[ਸੋਧੋ]

  • 11-08-02 to 16-12-03 ਪੰਛੀ ਗੁਆਨੋ[2]
  • 00-3-00 to 00-8-00 ਰਾਅ ਫਾਸਫੇਟ ਰੌਕ (ਜੇ ਇਹ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਹੋਵੇ ਤਾਂ 00-34-00 ਹੋਵੇਗਾ)[3]
  • 00-00-22 ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਮੈਗਨੇਸ਼ੀਅਮ ਸਲਫੇਟ (ਕੇ-ਮਗ)
  • 00-00-60 ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਕਲੋਰਾਈਡ

ਬਾਇਓਸੋਲਿਡ ਖਾਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਾਦਾਂ ਲਈ ਐਨ.ਪੀ.ਕੇ ਮੁੱਲ[ਸੋਧੋ]

  • 09-00-00 ਡੇਅਰੀ ਖਾਦ
  • 01-00-01 ਘੋੜੇ ਦੀ ਖਾਦ
  • 03-02-02 ਪੋਲਟਰੀ ਖਾਦ[4]
  • 04-12-00 ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਭੋਜਨ
  • 05-05-06 ਮੱਛੀ ਦਾ ਲਹੂ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ [5]
  • 06-02-00 ਮਿਲੋਰਗਨੇਟ

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ [ਸੋਧੋ]

  1. J. B. Sartain, University of Florida, "Food for turf: Slow-release nitrogen", Grounds Maintenance, archived from the original on 2019-10-29, retrieved 2017-10-17
  2. Bat and seal guano are lower in fertilizer value than bird guano. see Guano
  3. George Rehm; Michael Schmitt; John Lamb; Gyes Randall; Lowell Busman (2002). "Understanding Phosphorus Fertilizers". University of Minnesota Extension Service. Archived from the original on 2013-09-05. Retrieved 2017-10-17. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  4. from "Average total N, ammonium N, phosphate and potash content of manure at the time of land application" in Animal Manure As a Plant Nutrient Resource, Bulletin ID-101 (Reviewed 02/05/01), Cooperative Extension Service, Purdue University. West Lafayette, IN 47907 "Archived copy". Archived from the original on 12 March 2012. Retrieved 2014-10-28. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)CS1 maint: archived copy as title (link) Archived 2012-03-12 at the Wayback Machine.
  5. Organic Fish, Blood and Bone Feed - Harrod Horticultural (UK)