ਕਰਜ਼
ਕਰਜ਼ ਜਾਂ ਰਿਣ, ਉਧਾਰ, ਤਕਾਵੀ ਵਿੱਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਧਾਰਨਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ, ਸੰਗਠਨ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ, ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਉਧਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਕਰਜ਼ ਦੀ ਮੂਲ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਮੋੜਨ ਤਕ ਵਿਆਜ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਕਨੂੰਨੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਤਰਦਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੋਟ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਉਧਾਰ ਲਈ ਗਈ ਧਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਰਕਮ, ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਵਿਆਜ ਦਰ ਅਤੇ ਮੁੜ ਅਦਾਇਗੀ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕਰਜ਼ ਦੇਣਾ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਿਰਿਆ ਹੈ।
ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਸੁਰੱਖਿਅਤ
[ਸੋਧੋ]ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਜ਼ਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਰਜ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਕੁਝ ਜਾਇਦਾਦ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਕਾਰ ਜਾਂ ਮਕਾਨ) ਨੂੰ ਗਹਿਣੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ
[ਸੋਧੋ]ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਜ਼ੇ ਮੁਦਰਾ ਸੰਬੰਧੀ ਕਰਜ਼ੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਇਹ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਵੱਖੋ ਵੱਖ ਤਰਕਾਂ ਜਾਂ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਪੈਕੇਜਾਂ ਅਧੀਨ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ:
- ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ
- ਨਿੱਜੀ ਕਰਜ਼ੇ
- ਬੈਂਕ ਓਵਰਡ੍ਰਾਫਟਸ
- ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸਹੂਲਤਾਂ
- ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਬਾਂਡ (ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਾਂ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ)
ਮੰਗ ਕਰਜ਼
[ਸੋਧੋ]ਡਿਮਾਂਡ ਲੋਨ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਹਨ[1] ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁੜ ਅਦਾਇਗੀ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤਾਰੀਖਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਡਿਮਾਂਡ ਲੋਨ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਘਟਦੀ ਵਿਆਜ ਦਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਧਾਰ ਦਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਭਾਸ਼ਿਤ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਬਸਿਡੀ ਯੁਕਤ ਕਰਜ਼
[ਸੋਧੋ]ਸਬਸਿਡੀ ਵਾਲਾ ਕਰਜ਼ ਉਹ ਕਰਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਜਾਂ ਗੁਪਤ ਸਬਸਿਡੀ ਦੁਆਰਾ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਰਿਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿਚ, ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਰਿਣ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵਿਆਜ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਜਦੋਂ ਤਕ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।[2]
ਰਿਆਇਤੀ ਕਰਜ਼
[ਸੋਧੋ]ਇੱਕ ਰਿਆਇਤੀ ਰਿਣ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ "ਸਾਫਟ ਲੋਨ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਉਦਾਰ ਸ਼ਰਤਾਂ 'ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਖੇਤਰ
[ਸੋਧੋ]ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਵੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਿਅਕਤੀ (ਉਪਭੋਗਤਾ) ਹੈ ਜਾਂ ਵਪਾਰੀ।
ਨਿੱਜੀ ਕਰਜ਼
[ਸੋਧੋ]ਆਮ ਨਿੱਜੀ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਮੌਰਗਿਜ ਲੋਨ, ਕਾਰ ਲੋਨ, ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦੀਆਂ ਘਰੇਲੂ ਇਕਵਿਟੀ ਲਾਈਨਾਂ, ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ, ਕਿਸ਼ਤ ਲੋਨ ਅਤੇ ਤਨਖਾਹ ਲੋਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਵਪਾਰਕ ਕਰਜ਼
[ਸੋਧੋ]ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਉੱਪਰ ਦਿੱਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਬਾਂਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Signoriello, Vincent J. (1991), Commercial Loan Practices and Operations, ISBN 978-1-55520-134-0
- ↑ Subsidized Loan - Definition and Overview Archived 2012-03-04 at the Wayback Machine. at About.com. Retrieved 2011-12-21.