ਕਿਸ਼ਤੀ
ਕਿਸ਼ਤੀ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: boat) ਪਾਣੀ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵਾਟਰਕਰਾਫਟ ਹੈ ਜੋ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਆਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਆਕਾਰ, ਆਕਾਰ, ਅਤੇ ਮਾਲ ਜਾਂ ਮੁਸਾਫਰਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਛੋਟੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਲਮਾਰਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਝੀਲਾਂ, ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤੱਟੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵ੍ਹੀਲਬੋਟ, ਇੱਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸੀ। ਆਧੁਨਿਕ ਜਲ ਸੈਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਇੱਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਹੈ ਜੋ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਛੋਟਾ ਹੈ। ਅਨਿਯਮਿਤ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਸ਼ਾਲ ਝੀਲਾਂ ਤੇ 1000 ਫੁੱਟ (300 ਮੀਟਰ) ਲੰਬੀ ਮਾਲ ਢੋਆ ਢੁਆਈ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਆਪਣੇ ਉਦੇਸ਼, ਉਪਲੱਬਧ ਸਮੱਗਰੀ, ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਅਨੁਪਾਤ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਢੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੈਂਪਸ ਪ੍ਰੈਗਿਆਨਿਕ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ, ਫੜਨ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲਣ ਲਈ ਮੱਛੀਆਂ ਵਾਲੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਟਾਈਲ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਮਨੋਰੰਜਕ ਬੋਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਸਕਾਈ ਬੇੜੀਆਂ, ਪੋਟੌਨ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਸੈਲੀਬੋਟਸ। ਘਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਮਨਾਉਣ ਜਾਂ ਲੰਮੀ ਮਿਆਦ ਵਾਲੇ ਨਿਵਾਸ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਲਾਈਟਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਜਹਾਜਾਂ ਤੋਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲਾਈਫਬੋਟਸ ਦੇ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਫੰਕਸ਼ਨ ਹਨ।
ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੋਬੋਬੋਆਂ ਅਤੇ ਪੈਡਲ ਦੇ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ), ਹਵਾ (ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਸੇਲਬੋਆਟਸ), ਅਤੇ ਮੋਟਰ (ਦੋਵੇਂ ਗੈਸੋਲੀਨ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਵਧਾਈ)।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]
ਜਲਵਾਯੂ ਵੱਲੋਂ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।[1]
ਸੰਪੂਰਨ ਪ੍ਰਮਾਣ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ 40,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਮਝੌਤਾ, 130,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰੀਟ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਨਤੀਜਿਆਂ ਅਤੇ 9 00,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਫਲੋਰੇਸ ਵਿੱਚ ਹੋਏ, ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।[2][3]
ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡਗਆਓਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਖਣਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਦੁਆਰਾ ਲੱਭੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਲਗਭਗ 7000-10,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਨ।[4]
ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਬਰਾਮਦ, [ਪੇਂਸ ਡਨੋਈ, ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਪਿੰਨਸ ਸਿਲੇਵਟਰਿਸ ਦੇ ਖੋਖਲੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਤਣੇ ਤੋਂ ਬਣੀ ਇੱਕ ਖਾਈ ਹੈ ਜੋ ਕਿ 8200 ਅਤੇ 7600 ਈ. ਇਹ ਕੈਨੋ ਨੂੰ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਦੇ ਅਸੀਨ, ਡੈਨਟਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਖੁੱਡ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।[5]
ਰਾਫਟਸ ਨੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 8000 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕੁਵੈਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 7,000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਲੱਭੀ ਹੈ।[6]
ਸੁਮੇਰ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ 4000 ਅਤੇ 3000 ਬੀ.ਸੀ. ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਰਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।[7]
ਕਿਸਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]
ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:
- ਅਨਪਾਵਰਡ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ-ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਨਪੋਰਟਡ ਕਰਾਫਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਰਫ਼ੇਟਸ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਹੈ।
- ਸੇਲਬੋੱਟਸ, ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੇਲ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
- ਮੋਟਰਬੋਟਸ, ਮਕੈਨਿਕੀ ਅਰਥਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੰਜਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਸਾਰ
[ਸੋਧੋ]- ਇੰਜਣ
- ਇਨਬੋਰਡ ਮੋਟਰ
- ਸਟਰਨ ਡ੍ਰਾਇਵ (ਇਨਬੋਰਡ / ਆਊਟਬੋਰਡ)
- ਆਉਟਬੋਰਡ ਮੋਟਰ
- ਪੈਡਲ ਚੱਕਰ
- ਵਾਟਰ ਜੈਟ (ਹਵਾਈ ਕਿਸ਼ਤੀ, ਨਿੱਜੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਰਾਫਟ)
- ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ (ਹੋਵਰਕ੍ਰਾਫਟ, ਹਵਾਈ ਕਿਸ਼ਤੀ)
- ਮੈਨ (ਰੋਇੰਗ, ਪੈਡਲਿੰਗ, ਸੈਟਿੰਗ ਪੋਲ ਆਦਿ)
- ਹਵਾ (ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਫ਼ਰ)
ਬਓਯਨਸੀ
[ਸੋਧੋ]ਇੱਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਭਾਰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਇਹ ਲੱਕੜ, ਸਟੀਲ, ਫਾਈਬਰਗਲਾਸ, ਜਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਕੰਕਰੀਟ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੋਵੇ। ਜੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲਾਈਨ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਖਿੱਚੇ ਹੋਏ ਹਉਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸੰਤੁਲਨ ਉਪਰੋਕਤ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਅਤੇ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਰਹੇ। ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਡਿਜਾਈਨ ਪੱਧਰ ਹੈ ਇਸ ਤੋਂ ਪਾਰ ਜਾਣ ਨਾਲ ਕਿਸ਼ਤੀ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਦੂਜੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲੋਡ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ, ਜੇ ਢਾਂਚਾ, ਮਾਲ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਜੋਗ ਦੁਆਰਾ ਓਵਰਲੋਡ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਿੰਕ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Robert A. Denemark, ed. (2000). World system history: The social science of long-term change (1 ed.). London [u.a.]: Routledge. p. 208. ISBN 0-415-23276-7.
- ↑ "Plakias Survey Finds Mesolithic and Palaeolithic Artifacts on Crete". www.ascsa.edu.gr. Retrieved 2011-10-28.
- ↑ First Mariners – Archaeology Magazine Archive. Archive.archaeology.org. Retrieved on 2013-11-16.
- ↑ McGrail, Sean (2001). Boats of the World. Oxford, UK: Oxford University Press. p. 11. ISBN 0-19-814468-7.
- ↑ Pohjanpalo, Jorma (1970). The sea and man. Translated by Diana Tullberg. New York: Stein and Day. p. 25. ISBN 0812813030. Retrieved 2015-11-05.
The oldest raft structures known are at least 8,000 years old.
- ↑ Lawler, Andrew (June 7, 2002). "Report of Oldest Boat Hints at Early Trade Routes". Science. 296 (5574). AAAS: 1791–1792. doi:10.1126/science.296.5574.1791. PMID 12052936. Retrieved 2008-05-05.
- ↑ McGrail, Sean (2001). Boats of the World. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 17–18. ISBN 0-19-814468-7.