ਗੁਰਮੀਤ ਕੜਿਆਲਵੀ
ਗੁਰਮੀਤ ਕੜਿਆਲਵੀ | |
|---|---|
 | |
| ਜਨਮ | 23 ਦਸੰਬਰ 1968 ਪਿੰਡ- ਕੜਿਆਲ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੋਗਾ, ਪੰਜਾਬ (ਭਾਰਤ) |
| ਕਿੱਤਾ | ਲੇਖਕ, ਕਹਾਣੀਕਾਰ, ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਅਫਸਰ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ |
| ਭਾਸ਼ਾ | ਪੰਜਾਬੀ |
| ਕਾਲ | ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ - ਹੁਣ ਤੱਕ |
| ਸ਼ੈਲੀ | ਕਹਾਣੀ |
| ਵਿਸ਼ਾ | ਸਮਾਜਕ |
| ਸਾਹਿਤਕ ਲਹਿਰ | ਸਮਾਜਵਾਦ |
ਗੁਰਮੀਤ ਕੜਿਆਲਵੀ (ਜਨਮ 23 ਦਸੰਬਰ 1968) ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਕਹਾਣੀਕਾਰ, ਨਾਟਕਕਾਰ, ਨਾਵਲਕਾਰ, ਬਾਲ ਸਾਹਿਤਕਾਰ, ਕਵੀ ਅਤੇ ਵਾਰਤਕ ਲੇਖਕ ਹੈ। [1][2]
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਗੁਰਮੀਤ ਕੜਿਆਲਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 23 ਦਸੰਬਰ 1968 ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਸਰਦਾਰ ਬਾਬੂ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਸੁਖਦੇਵ ਕੌਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਡਿਪਲੋਮਾ ਇਨ ਸਿਵਿਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਐਮ.ਏ. ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਹਨ।
ਸਾਹਿਤ ਰਚਨਾ
[ਸੋਧੋ]ਗੁਰਮੀਤ ਕੜਿਆਲਵੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ,ਨਾਟਕਕਾਰ ਅਤੇ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਲੇਖ ਵੀ ਲਿਖੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਹਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਕਹਾਣੀਆਂ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਮਸਲਨ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ 'ਹੱਡਾ ਰੋੜੀ ਅਤੇ ਰੇੜ੍ਹੀ', 'ਆਤੂ ਖੋਜੀ', 'ਚੀਕ' ਆਦਿ ਅੰਗਰੇਜੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ, ਮਰਾਠੀ, ਹਿੰਦੀ ਆਦਿ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਕਹਾਣੀ 'ਹੱਡਾ ਰੋੜੀ ਤੇ ਰੇਹੜੀ' ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਓਪਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ 'ਆਤੂ ਖੋਜੀ' ਉੱਪਰ ਟੈਲੀ ਫਿਲਮ ਵੀ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। "ਸਾਰੰਗੀ" ਉਸ ਦਾ ਬਹੁ ਚਰਚਿਤ ਨਾਟਕ ਹੈ। 'ਤੂ ਜਾਹ ਡੈਡੀ' ਵੀ ਚਰਚਿਤ ਨਾਟਕ ਹੈ। ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਰਚੇਤਾ ਹੈ। "ਦਲਿਤ ਸਕੂਲ" ਜਿਹੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ ਨੇ। ਕਹਾਣੀ ਆਤੂ ਖੋਜੀ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਐਮ ਏ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। "ਆਤੂ ਖੋਜੀ" ਰਾਜਸਥਾਨ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਸਿਲੇਬਸ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੱਲ ਉਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਫਰੀਦਕੋਟ ਵਿਖੇ ਭਲਾਈ ਅਫਸਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਰਚਨਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ
[ਸੋਧੋ]- ਅੱਕ ਦਾ ਬੂਟਾ[3]
- ਊਣੇ
- ਆਤੂ ਖੋਜੀ
- ਢਾਲ਼
- ਸਾਰੰਗੀ ਦੀ ਮੌਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ
- ਹਾਰੀਂ ਨਾ ਬਚਨਿਆ
- ਮੋਰ ਪੈਲ਼ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ
- वक्त के पँख से बंधी वफा (कहानीकार संग्रह)
- कुरूक्षेत्र (कहानी संग्रह)
ਨਾਵਲ
[ਸੋਧੋ]- ਉਹ ਇੱਕੀ ਦਿਨ
- वे ईकीस दिन (उपन्यास)
ਵਾਰਤਕ ਪੁਸਤਕਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਖਤਰਨਾਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਯਾਤਰਾ
- ਦਹਿਸ਼ਤ ਭਰੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ
- ਬੰਦ ਦਰਵਾਜ਼ਾ (ਵਾਰਤਕ—ਖਤਰਨਾਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਐਡੀਸ਼ਨ)
ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ
[ਸੋਧੋ]- ਟਾਂਗੇ ਵਾਲਾ ਸੰਤਾ (ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ)
- ਭੱਠੀ ਵਾਲੀ ਗਿੰਦਰੋ (ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ)
- ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਮਿੱਤਰ ਤੁਹਾਡੇ (ਨਾਟਕ)
- ਕਰਾਮਾਤੀ ਪੈੱਨ (ਨਾਟਕ)
- ਅਸੀਂ ਉੱਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ (ਨਾਟਕ)
- ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ (ਨਾਟਕ)
- ਪੰਚ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ (ਨਾਟਕ)
- ਸੱਚੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ (ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ
- ਪੰਚ ਪਰਮੇਸ਼ਰ (ਸ਼ਾਹ ਮੁਖੀ 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ)
- ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ (ਸ਼ਾਹ ਮੁਖੀ 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ)
- ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਮਿੱਤਰ ਤੁਹਾਡੇ (ਸ਼ਾਹ ਮੁਖੀ 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ)
ਨਾਟਕ
[ਸੋਧੋ]- ਸਾਰੰਗੀ
- ਤੂੰ ਜਾਹ ਡੈਡੀ
- ਛਿਲਤਰਾਂ
- ਕਵਿਤਾ**
- ਜੇ ਤੂੰ ਨਾ ਹੁੰਦਾ (ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ) 2023
ਪੁਰਸਕਾਰ
[ਸੋਧੋ]- ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਵੱਲੋਂ ਸਾਲ 2023 ਦਾ 'ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਪੁਰਸਕਾਰ' 'ਸੱਚੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ' ਨਾਮਕ ਪੁਸਤਕ ਲਈ
- ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਪੰਜਾਬ ਵੱਲੋਂ ਬਾਲ ਨਾਟਕ "ਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਸੂਰੀ" ਲਈ "ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਪੁਰਸਕਾਰ "
- ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਸਾਹਿਤ ਕੇਂਦਰ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੁਜਾਨ ਸਿੰਘ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਪ੍ਰੀਤ ਨਗਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵੱਲੋਂ ਨਵਤੇਜ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਰਚਨਾ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ (ਰਜਿ.) ਵੱਲੋਂ ਸਾਲ 2014 ਦਾ ਲੋਕ ਕਵੀ ਗੁਰਦਾਸ ਰਾਮ ਆਲਮ ਐਵਾਰਡ
- "ਮਾਤਾ ਸਵਰਨ ਕੌਰ ਪੁਰਸਕਾਰ" ਵੱਲੋਂ ਨਵਾਂ ਜ਼ਮਾਨਾ ਜਲੰਧਰ ਸਾਲ 2010
- "ਸ਼ਾਕਿਰ ਪੁਰਸ਼ਾਰਥੀ ਐਵਾਰਡ" ਵੱਲੋਂ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਜਗਰਾਉਂ
- ਸ਼ਾਹ ਚਮਨ ਯਾਦਗਾਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਚੇਤਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲੁਧਿਆਣਾ 2015
- ਪੰਜਾਬ ਲੋਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਚ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵੱਲੋਂ ਲੋਕ ਪੱਖੀ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨ ਪਹਿਲੀ ਮਈ 2018
- ਕਾਮਰੇਡ ਸੁਰਜੀਤ ਗਿੱਲ ਐਵਾਰਡ, ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਣਾ
- ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਜਰਨੈਲ ਪੁਰੀ ਐਵਾਰਡ, ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਸ਼ੇਰਪੁਰ (ਸੰਗਰੂਰ)
- ਜਨਵਾਦੀ ਲੇਖਕ ਮੰਚ ਜਲੰਧਰ ਵੱਲੋਂ "ਗੁਰਦਾਸ ਰਾਮ ਆਲਮ" ਐਵਾਰਡ
- ਦਲਬੀਰ ਚੇਤਨ ਕਥਾ ਪੁਰਸਕਾਰ 2021
- ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ 2023
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "ਗੁਰਮੀਤ ਕੜਿਆਲਵੀ : ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀਆਂ". www.punjabikahani.punjabi-kavita.com. Archived from the original on 2021-06-13. Retrieved 2021-06-13.
- ↑ "Author ਗੁਰਮੀਤ ਕੜਿਆਲਵੀ". sarokar.ca. Retrieved 2021-06-13.
- ↑ http://books.google.co.in/books/about/Akk_da_boota.html?id=jsVMHAAACAAJ&redir_esc=y