ਬਲੈਕ ਟੀ
ਬਲੈਕ ਟੀ (ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ: ਕਾਲੀ ਚਾਹ) ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਚਾਹ ਹੈ ਜੋ ਓਲੋਂਗ, ਹਰਾ ਅਤੇ ਸਫੈਦ ਟੀ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਆਕਸੀਡਾਈਜ਼ਡ ਹੈ। ਬਲੈਕ ਟੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਆਕਸੀਡਾਇਡ ਚਾਹ ਨਾਲੋਂ ਸੁਆਦ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਬੂਟੇ (ਜਾਂ ਛੋਟੇ ਟ੍ਰੀ) ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੈਮੀਲੀਆ ਸੀਨੇਨਿਸਿਸ. ਸਪੀਸੀਜ਼ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ - ਛੋਟੇ ਲੇਵੀਆਂ ਚਾਇਨੀਜ਼ ਵਿਅੰਜਨ ਪਲਾਂਟ (ਸੀ. ਸੀਨੇਨਸਿਸ ਵੇਅਰ ਸੀਨੇਨਸਿਸ), ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਚਾਹਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਵੱਡੇ-ਪਤਲੇ ਅਸਮੀ ਪਲਾਂਟ (ਸੀ. ਸੀਨੇਨਸਿਸ ਵੇਅਰ ਐਥਨਿਕਾ), ਜੋ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ' ਤੇ ਕਾਲਾ ਚਾਹ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹਰੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਟੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਚੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਬਲੈਕ ਟੀ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ "ਲਾਲ ਚਾਹ" (ਚੀਨੀ 紅茶 ਹੋਗਚਾ, ਉਚਾਰਣ [xʊ̌ŋʈʂʰǎ] ; ਜਪਾਨੀ 紅茶 ਕੋਚਾ; ਕੋਰੀਅਨ 홍차 ਹਾਂਗਚਾ, ਬੰਗਾਲੀ ਲਾਲ ਚਾਹ ਲਾਲ ਚਾ, ਅਸਾਮੀ ৰਰੰਗਾ ਚਾਹ ਰੋਗਾ ਸਹ), ਤਰਲ ਦੇ ਰੰਗ ਦਾ ਵੇਰਵਾ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ ਬਲੈਕ ਟੀ ਆਕਸੀਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਹੈ ਚੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਚੀਨੀ ਸ਼ਬਦ 黑茶 (ਕਾਲ ਦਾ ਚਾਹ ਵਜੋਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ) ਦਾ ਅਸਲੀ ਅਨੁਵਾਦ "ਕਾਲੀ ਚਾਹ" ਪੋਸਟ-ਕਿਰਮਾਂ ਦੇ ਚਾਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪ-ਐਰਹ ਚਾਹ ਲਈ ਇੱਕ ਆਮ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਵਰਗੀਕਰਨ ਹੈ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ ਲਾਲ ਚਾਹ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਰੂਈਬੋਸ, ਇੱਕ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਹੌਰਲਲ ਚਾਹ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਗ੍ਰੀਨ ਟੀ (ਹਰੀ ਚਾਹ) ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣਾ ਸੁਆਦ ਗੁਆ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਬਲੈਕ ਟੀ (ਕਾਲੀ ਚਾਹ) ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸੁਆਦ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ, ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਪਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਲੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਲੈਕ ਟੀ ਦੇ ਕੰਕਰੀਡ ਇੱਟਾਂ ਨੂੰ ਵੀ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਮੰਗੋਲੀਆ, ਤਿੱਬਤ ਅਤੇ ਸਾਈਬੇਰੀਆ ਵਿੱਚ ਵਾਸਤਵਿਕ ਕਰੰਸੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗ੍ਰੀਨ ਚਾਹ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਲਾਭਾਂ ਕਾਰਨ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਬਲੈਕ ਟੀ ਅਜੇ ਵੀ ਪੱਛਮ ਵਿਚ ਵੇਚੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਚਾਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਨੱਬੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।[1]
ਕੈਨਡਾ ਵਿੱਚ, ਬਲੈਕ ਟੀ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਕੈਮੀਲੀਆ ਸੀਨੇਸਿਸ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਕੰਦਾਂ ਦੇ ਦੋ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 4 ਤੋਂ 7 ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਤ ਸੁਆਹ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 30 ਫੀਸਦੀ ਪਾਣੀ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਕੱਢਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੇਜ਼ੁਰਬੇ ਵਾਲੀ ਬਲੈਕ ਟੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 25 ਫੀਸਦੀ ਪਾਣੀ-ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 4 ਤੋਂ 7 ਫੀਸਦੀ ਸੁਆਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਲੈਕ ਟੀ ਦਾ ਪੈਕਿੰਗ ਮੂਲ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪੈਕੇਜਿੰਗ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।
ਬਰਿਊਇੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, 200 ਗ੍ਰਾਮ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ 4 ਗ੍ਰਾਮ ਚਾਹ।[2] ਹਰੀਆਂ ਚਾਹਾਂ ਤੋਂ ਉਲਟ, ਜੋ ਉੱਚੇ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਪੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੜਵਾਹਟ ਚਾਲੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਬਲੈਕ ਟੀ ਨੂੰ 90-95°C ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਬਰੌਡ 60 ਸਕਿੰਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਬਰਨ 40 ਸਕਿੰਟ ਅਤੇ ਤੀਸਰਾ ਬਰਿਊ 60 ਸਕਿੰਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਚਾਹ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ 10 ਸਕਿੰਟ ਜੋੜ ਕੇ ਬਰੌਡ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੀਜੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਰੌਡ ਟਾਈਮ (ਨੋਟ: ਜਦੋਂ ਚਾਹ ਦਾ ਵੱਡਾ ਪੇਟ ਵਰਤਦੇ ਹੋਏ ਪਾਣੀ ਦੀ ਚਾਹ ਦਾ ਅਨੁਪਾਤ ਏਦਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਐਡਜਸਟ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ)।
ਸਟੈਂਡਰਡ ਬਲੈਕ ਟੀ ਬ੍ਰੀਉਵਿੰਗ
- ਬਰਿਊ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 90-95 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ
- ਸਟੈਂਡਰਡ 200 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਪਾਣੀ
- 4 ਗ੍ਰਾਮ ਚਾਹ
- ਬਰਿਊ ਟਾਈਮ: 60-40-60-70-80 -(+10) ਸਕਿੰਟ
ਇੱਕ ਠੰਡੇ ਭਾਂਡਾ ਉੱਚੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ; ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਭੰਡਾਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ +90 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੇ ਨਾਲ ਬਰਤਨ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੁਰਲੀ ਕਰੋ।
ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਾਜ਼ੁਕ ਬਲੈਕ ਟੀ, ਜਿਵੇਂ ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ, ਨੂੰ 3 ਤੋਂ 4 ਮਿੰਟ ਲਈ ਫਿੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਟੁੱਟੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਚਾਹਾਂ ਲਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਤਹ ਖੇਤਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਵਾਰੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਪਕਾਏ ਹੋਏ ਕਾਲ਼ੇ ਚਾਹ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਜਾਂ ਨਿੰਬੂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ 4 ਤੋਂ 5 ਮਿੰਟਾਂ ਤੱਕ ਢਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪਕੜਨ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਚਾਹ ਦੀ ਕਮੀ (ਇਸ ਸਮੇਂ, ਇਸ ਨੂੰ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ "ਸਟੂਵਡ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਚਾਹ ਦਾ ਸਵਾਗਤਕਰਤਾ ਦੇ ਸੁਆਦ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤਕ ਪੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਣਾਅ ਭਰਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਆਈਐਸਐਸ ਸਟੈਂਡਰਡ 3103 ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਚੱਖਣ ਲਈ ਬਰਿਊ ਟੀ ਕਿਸ ਤਰਹਾਂ ਦੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਉਤਪਾਦਕ[ਸੋਧੋ]
ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਟੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਉਤਪਾਦਕ ਹਨ:
| ਕੰਪਨੀ | ਬ੍ਰਾਂਡ | ਹਿੱਸਾ |
|---|---|---|
| ਯੂਨੀਲੀਵਰ |
ਲਿਪਟਨ |
17.6% |
| ਪੀ.ਜੀ. ਟਿਪਸ | ||
| ਸੰਬੰਧਿਤ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫ਼ੂਡਸ | ਟਵਿਨਿੰਗਜ਼ |
4.4% |
| ਟਾਟਾ ਗਲੋਬਲ ਬੀਵਰਜ਼ਸ | ਟੈਟਲੀ |
4.0% |
ਖੋਜ[ਸੋਧੋ]
ਮਿੱਠੇ ਜਾਂ ਐਡਟੇਟਿਵ ਬਿਨਾਂ ਪਲੇਨ ਬਲੈਕ ਟੀ ਵਿੱਚ ਕੈਫੀਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕੈਲੋਰੀ ਜਾਂ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸੁਆਦਲੇ ਚਾਹ ਚਾਹੇ 1 ਗ੍ਰਾਮ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੈਮੀਲੀਆ ਸੀਨੇਨਸਿਸ ਦੇ ਚਾਹ ਦੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਤੋਂ ਕਾਲੀ ਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਪੇਰਫੀਨੋਲ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅਤਰਬਿੰਜ ਅਤੇ ਥੈਲੇਲਾਵਿਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਨਿਰੀਖਣ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਮੈਟਾ-ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਲੈਕ ਟੀ ਦੀ ਖਪਤ ਏਸ਼ੀਆਈ ਜਾਂ ਕੌਕੇਸ਼ੀਅਨ ਆਬਾਦੀਆਂ, ਮੌਸਿਕ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ, ਏਸੋਪੈਜਲ ਕੈਂਸਰ ਜਾਂ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਏਸ਼ੀਅਨ ਆਬਾਦੀ, ਜਾਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਬਲੈਕ ਟੀ ਦੀ ਖਪਤ ਸਟਰੋਕ ਦੇ ਘਟੇ ਹੋਏ ਜੋਖਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।[3][4][5][6] ਇੱਕ 3 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਲਵੇਂ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਟਰਾਇਲਾਂ ਦੀ 2013 ਦੀ ਕੋਚਰੇਨ ਸਮੀਖਿਆ ਨੇ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਬਲੈਕ ਟੀ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਖਰਚਾ ਸਿਰਫ ਸਿਵੌਲਿਕ ਅਤੇ ਡਾਇਸਟੋਲੀਕ ਖੂਨ ਦੇ ਦਬਾਅ (ਲਗਭਗ 1-2 ਐਮਐਮਐਚ ਜੀ) ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਕ 2013 ਕੋਕਰੈੱਨ ਰਿਵਿਊ ਨੇ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਬਲੈਕ ਟੀ ਦੀ ਖਪਤ ਰਾਹੀਂ ਐਲਡੀਐਲ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ 0.43 ਮਿਲੀਮੀਟਰ / ਐਲ (ਜਾਂ 7.74 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ / ਡੀ.ਐਲ.) ਰਾਹੀਂ ਖੂਨ ਦਾ ਘਣਤਾ ਘਟਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ ਤੇ ਇਹ ਖੋਜ ਬੇਅੰਤ ਹੈ।[7]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Tea's Wonderful History". chcp.org. Archived from the original on 3 August 2002. Retrieved 9 July 2012.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ ISO3103, "ISO 3103".
- ↑ "Tea consumption and risk of stroke: a dose-response meta-analysis of prospective studies". J Zhejiang Univ Sci B (Review). 13 (8): 652–62. August 2012. doi:10.1631/jzus.B1201001. PMC 3411099. PMID 22843186.
- ↑ Larsson SC (January 2014). "Coffee, tea, and cocoa and risk of stroke". Stroke (Review). 45 (1): 309–14. doi:10.1161/STROKEAHA.113.003131. PMID 24326448.
- ↑ "Association of tea consumption and the risk of oral cancer: a meta-analysis". Oral Oncol (Meta-Analysis). 50 (4): 276–81. April 2014. doi:10.1016/j.oraloncology.2013.12.014. PMID 24389399.
- ↑ "Tea consumption and prostate cancer: an updated meta-analysis". World J Surg Oncol (Meta-Analysis). 12: 38. February 2014. doi:10.1186/1477-7819-12-38. PMC 3925323. PMID 24528523.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ "Black tea". Medline Plus, US National Library of Medicine. 2015. Retrieved 15 March 2015.