ਮੱਛੀ (ਭੋਜਨ)
ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਲੱਗਭਗ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਵਜੋਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਵੇਲਿਆਂ ਤੋਂ ਇਨਸਾਨਾਂ ਲਈ ਮੱਛੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਸਰੋਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਤੱਟਵਰਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਹੀ ਮੱਛੀ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਖਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਰਸੋਈ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਵਿੱਚ, ਮੱਛੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੈਲਫਿਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੋਲਸਕਸ, ਕ੍ਰਸਟੇਸ਼ਿਅੰਸ ਅਤੇ ਏਕਾਈਨੋਡਰਮਜ਼। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਇੱਕ ਜੀਵ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਭੋਜਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੂਰ ਬਨਾਮ ਪੋਰਕ ਜਾਂ ਗਊ ਬਨਾਮ ਬੀਫ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[1] ਕੁਝ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਪੀਸਸ ਬਨਾਮ ਪੈਸਕਾਡੋ। ਮੱਛੀ ਲਈ ਆਧੁਨਿਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ, ਪੁਰਾਣੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ, ਫਿਸਕ (ਬਹੁਵਚਨ: ਫਿਸਕਾ) ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭੋਜਨ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀਆਂ ਖਾਣੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਜੀਵ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਸਪੀਸੀਜ਼
[ਸੋਧੋ]32,000 ਤੋਂ ਵਧ ਮੱਛੀ ਦੀਆਂ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਦੱਸੀਆਂ ਗਾਈਆਂ ਹਨ,[2] ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਰਟੀਬ੍ਰੇਟਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਸਮੂਹ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਘੋਗੇ ਦੇ ਸਪੀਸ਼ੀਜ਼ ਵੀ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਨਸਾਨ ਦੁਆਰਾ ਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
| ਮੱਛੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲਫਿਸ਼ ਦੀਆਂ ਆਮ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[3] | |||
|---|---|---|---|
| ਹਲਕਾ ਸੁਆਦ | ਦਰਮਿਆਨਾ ਸੁਆਦ | ਭਰਪੂਰ ਸੁਆਦ | |
| ਨਾਜ਼ੁਕ ਬਨਾਵਟ | ਬਾਸਾ, ਫਲਾਊਂਡਰ, ਹੇਕ, ਸਕੂਪ, ਸਮੇਲਟ, ਰੇਨਬੋ ਟਰਾਊਟ, ਸਖਤ ਸ਼ੈੱਲ ਕਲੈਮ, ਨੀਲੇ ਕਰੈਬ, ਪੀਕੀਟੋ ਕਰੈਬ, ਸਪੈਨਰ ਕਰੈਬ, ਕਟਲਫਿਸ਼, ਪੂਰਬੀ ਸੀਪ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਸੀਪ | ਐਂਕੋਵੀ, ਹੇਰਿੰਗ, ਲੈਂਗਕੌਡ, ਮੋਈ, ਨਾਰੰਗੀ ਰਫੀ, ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਓਸ਼ੀਅਨ ਪਰਚ, ਲੇਕ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਪਰਚ, ਪੀਲੀ ਪਰਚ, ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਸੀਪ, ਸੀ ਅਰਚਿਨ | ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਮੈਕਰੀਲ |
| ਮੱਧਮ ਬਨਾਵਟ | ਕਾਲਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਾਸ, ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਾਸ, ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਸਟ੍ਰਾਇਪਡ ਬਾਸ, ਬ੍ਰੀਮ, ਕੋਡ, ਡ੍ਰਮ, ਹੱਡੋਕ, ਹੋਕੀ, ਅਲਾਸਕਾ ਪੋਲਕ, ਰੌਕਫਿਸ਼, ਗੁਲਾਬੀ ਸਾਲਮਨ, ਸਨੈਪਰ, ਟਿਲਾਪਿਆ, ਟਰਬੋਟ, ਵਾਲੇਈ, ਝੀਲ ਸਫੈਦਫਿਸ਼, ਵੋਲਫ਼ਫਿਸ਼, ਸਖਤ ਸ਼ੈੱਲ ਕਲੈਮ, ਸਰਫ ਕਲੈਮ, ਕਾਕੱਲ , ਯੂਨਾਹ ਕੇਕੜਾ, ਬਰਫ਼ ਕੇਕੜਾ, ਕ੍ਰੇਫਿਸ਼, ਬੇ ਸਕੈਲਪ, ਚਾਈਨੀਜ਼ ਵਾਈਟ ਝੀਂਗਾ | ਸੇਬਲਫਿਸ਼, ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਸਾਲਮਨ, ਕੋਹੋ ਸਾਲਮਨ, ਸਕੇਟ, ਡੰਜਨਨੈਸ ਕੇਕੜਾ, ਕਿੰਗ ਕੇਕੜਾ, ਨੀਲੀ ਮਸਲ, ਗ੍ਰੀਨਸ਼ੈਲ ਮਸਲ, ਗੁਲਾਬੀ ਝੀਂਗਾ | ਐਸਕੋਲਰ, ਚਿਨਕੁੱਲ ਸਾਲਮਨ, ਚਮ ਸਾਲਮਨ, ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ੈਡ |
| ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਬਨਾਵਟ | ਆਰਕਟਿਕ ਚਾਰ, ਕਾਰਪ, ਕੈਟਫਿਸ਼, ਡੌਰਵ, ਗਰੁਪਰ, ਹਾਲੀਬੂਟ, ਮੋਨਕਫਿਸ਼, ਪੋਮਪੈਨੋ, ਡੋਵਰ ਸੋਲ, ਸਟਰਜਿਓਂ, ਟਾਇਲਫਿਸ਼, ਵਹੂ, ਯੈਲੋਟੈਲ, ਐਬੇਲੋਨ, ਕੋਂਚ, ਪੱਥਰ ਕੇਕੜਾ, ਅਮਰੀਕੀ ਲਾਬਸਟਰ, ਸਪਿਨਿ ਲੋਬਸਟਰ, ਓਕਟੋਪਸ, ਕਾਲੇ ਟਾਈਗਰ ਝੀਂਗਾ, ਗਲਫ ਝੀਂਗਾ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵ੍ਹਾਈਟ ਝੀਂਗਾ, ਸਕੁਇਡ | ਬਾਰਾਮੂੰਡੀ, ਕਸਕ, ਡੌਗਫਿਸ਼, ਕਿੰਗਕਲਿਪ, ਮਾਹੀਮਾਹੀ, ਓਪਾਹ, ਮਕੋ ਸ਼ਾਰਕ, ਸਵੋਰਡਫਿਸ਼, ਅਲਬਾਕੋਰ ਟੂਨਾ, ਯੈਲੋਫਿਨ ਟੂਨਾ, ਜਿਊਡਕ ਕਲੈਮ, ਸ੍ਕੁਐਟ ਲੋਬਸਟਰ, ਸੀ ਸਕੈਲਪ, ਰੌਕ ਝੀੰਗਾ | ਬਾਰਾਕੁਡਾ, ਚਾਈਲੀਅਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਾਸ, ਕੋਬੀਆ, ਕ੍ਰੋਕਰ, ਏਲ, ਨੀਲੀ ਮਾਰਲਿਨ, ਮਲੇਟ, ਸੌਕਆਈ ਸਾਲਮਨ, ਬਲੂਫਿਨ ਟੂਨਾ |
ਪੋਸ਼ਣ ਮੁੱਲ
[ਸੋਧੋ]| ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਦੇ 100 g whitefish ਜ ਤੇਲਯੁਕਤ ਮੱਛੀ | |||
|---|---|---|---|
| ਪੌਸ਼ਣ | ਵਾਇਟਫਿਸ਼ ਅਲਾਸਕਾ ਪੋਲਕ[4] |
ਤੇਲਯੁਕਤ ਮੱਛੀ ਅੰਧ ਹੈਰਿੰਗ[5] |
 |
| ਊਰਜਾ (kcal) | 111 | 203 | |
| ਪ੍ਰੋਟੀਨ (g) | 23 | 23 | |
| ਚਰਬੀ (g) | 1 | 12 | |
| ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ (ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ) | 86 | 77 | |
| ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ-12 (µg) | 4 | 13 | |
| ਫਾਸਫੋਰਸ (ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ) | 267 | 303 | |
| ਸਿਲੇਨੀਅਮ (µg) | 44 | 47 | |
| ਓਮੇਗਾ-3 (ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ) | 509 | 2014 | |
ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਨੇ 1992 ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ "ਮੱਛੀ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਾ ਵਧੀਆ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਫੈਦਫਿਸ਼, ਤੇਲਯੁਕਤ ਮੱਛੀ, ਜਾਂ ਸ਼ੈਲਫਿਸ਼ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਗੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵ੍ਹਾਈਟਫਿਸ਼, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਡੌਕ ਅਤੇ ਸਿਅਰ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਚਰਬੀ (ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 1% ਤੋਂ ਘੱਟ) ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਤੇਲਯੁਕਤ ਮੱਛੀ, ਜਿਵੇਂ ਸਾਰਡੀਨਸ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ, 10-25% ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਉੱਚੀ ਚਰਬੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਚਰਬੀ-ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਵਿਟਾਮਿਨ (ਏ, ਡੀ, ਈ ਅਤੇ ਕੇ) ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਫੈਟ ਐਸਿਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।"[6]
ਪਾਰਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਧਾਤ
[ਸੋਧੋ]| ਪਾਰਾ/ਓਮੇਗਾ-3 ਦੇ ਪੱਧਰ[7] | |||
|---|---|---|---|
| ਓਮੇਗਾ-3 ↓ | ਘੱਟ ਪਾਰਾ < 0।04 ppm |
ਦਰਮਿਆਨਾ ਪਾਰਾ 0।04–0।40 ppm |
ਉੱਚ ਪਾਰਾ > 0।40 ppm |
| ਉੱਚ > 1।0% |
ਸਾਲਮਨ ਸਰਦੀਨ |
ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮੈਕਰਲ ਫਲੈਟਫਿਸ਼ ਹੈਲੀਬਟ ਹੈਰਿੰਗ |
ਸਪੇਨੀ ਮੈਕਰਲ ਮੱਛੀ ਸਵੋਰਡਫਿਸ਼ ਟਾਈਲਫਿਸ਼ |
| ਦਰਮਿਆਨੇ 0।4–1।0% |
ਪੋਲਕ | ਬਲੂ ਗ੍ਰੀਨੇਡੀਅਰ|ਹੋਕੀ ਟੂਨਾ |
ਕਿੰਗ ਮੈਕਰਲ ਸ਼ਾਰਕ |
| ਘੱਟ < 0।4% |
ਕੈਟਫਿਸ਼ ਝੀੰਗਾ |
ਕੌਡ ਸਨੈਪਰ ਟੂਨਾ ਡੱਬਾਬੰਦ ਚਾਨਣ |
ਗ੍ਰੂਪਰ ਸੰਤਰੀ ਰਫੀ |
ਨੋਟਸ
[ਸੋਧੋ]- ↑ cf. culinary names
- ↑ FishBase: June 2012 update. Retrieved 18 June 2012.
- ↑ Peterson, James and editors of Seafood Business (2009) Seafood Handbook: The Comprehensive Guide to Sourcing, Buying and Preparation John Wiley & Sons. ISBN 9780470404164.
- ↑ United States Department of Agriculture (September 2011). "Nutrient data for 15067, Fish, pollock, walleye, cooked, dry heat". USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 24. Archived from the original on 5 ਜਨਵਰੀ 2014. Retrieved 22 July 2012.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ United States Department of Agriculture (September 2011). "Nutrient data for 15040, Fish, herring, Atlantic, cooked, dry heat". USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 24. Archived from the original on 8 ਨਵੰਬਰ 2012. Retrieved 22 July 2012.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Fellows P and Hampton A (Eds.) (1992) Fish and fish products Archived 2019-02-08 at the Wayback Machine. Chapter 11 in: Small-scale food processing – A guide for appropriate equipment Intermediate Technology Publications, FAO, Rome. ISBN 1 85339 108 5.
- ↑ Smith, KL; Guentzel, JL (2010). "Mercury concentrations and omega-3 fatty acids in fish and shrimp: Preferential consumption for maximum health benefits". Marine Pollution Bulletin. 60 (9): 1615–1618. doi:10.1016/j.marpolbul.2010.06.045.
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- Aquamedia, "ਖਪਤ ਦੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਉਤਪਾਦ" ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ http://www।feap।info/economics/Tradebalance_en।asp Archived 2006-02-23 at the Wayback Machine. 'ਤੇ 2007-09-17।
- Paston-ਵਿਲੀਅਮਜ਼, Sara (2006) ਮੱਛੀ: ਪਕਵਾਨਾ ਤੱਕ ਇੱਕ ਵਿਅਸਤ Island ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੁੱਕ ਟਰੱਸਟ। ISBN 97819054000729781905400072।
- Sweetser, Wendy (2009) Connoisseur ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ,। ISBN 97814027705179781402770517।
- Tidwell, J. H.; Allan, G. L. (2001). "Fish as food: Aquaculture's contribution: Ecological and economic impacts and contributions of fish farming and capture fisheries". EMBO Reports. 2 (11): 958–963. doi:10.1093/embo-reports/kve236. PMC 1084135. PMID 11713181.
- ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਮਿਸ਼ੀਗਨ ਦੇ ਸਿਹਤ ਸਿਸਟਮ, "ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ" ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ http://www।med।umich।edu/umim/clinical/pyramid/fish।htm Archived 2007-05-26 at the Wayback Machine. 'ਤੇ 2007-09-17।
- VegDining।com, "ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਸਵਾਲ-ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ" ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ http://www।ivu।org/faq/definitions।html 'ਤੇ 2007-09-17।
- ਰਾਜ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਉਤਪਨ 2000, 2000, ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ http://www।who।int/nutrition/topics/3_foodconsumption/en/index5।html 'ਤੇ 2007-11-17। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ।
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]- ਸਾਇੰਸ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਲਾਭ ਨੂੰ ਖਾਣ ਮੱਛੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰੇ ਭਾਰੋ, ਨਵ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ
- ਸਾਇੰਸ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਮਾਹਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖਪਤਕਾਰ ਨੂੰ ਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇਜ਼ਿਹਰ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ
- ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸੋਇਆ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਸਰ ਤੱਕ: ਅਧਿਐਨ।
- ਸਮੁੰਦਰੀ ਪਕਵਾਨਾ Archived 2019-12-21 at the Wayback Machine. ਤੱਕ Gourmet ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਫਰਮਾ:Cite NIE