ਜਨਾਬਾਈ
ਮਿਲਨ ਮੋਹੰਤਾ ਜਨਾਬੀ , ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿਚ ਇਕ ਮਰਾਠੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕਵੀ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਜਨਮ ਸੰਭਾਵਿਤ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੱਤਵੇਂ ਜਾਂ ਅੱਠਵੇਂ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1350 ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[1]
ਜਨਾਬਾਈ ਦਾ ਜਨਮ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਗੰਗਾਖੇਡ ਦੇ ਜੋੜੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਾਂ ਰੈਂਡ ਅਤੇ ਕਰੰਡ ਸਨ। ਜਾਤ-ਪਾਤ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਜੋਂ ਇਹ ਜੋੜਾ ਭਾਵਸਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਉਸਨੂੰ ਪੰਧੇਰਪੁਰ ਲੈ ਗਏ ਸਨ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਜਨਾਬਾਈ ਪੰਧੇਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਰਾਠੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕਵੀ ਨਾਮਦੇਵ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀਨ, ਦਮਹੇਸ਼ਤੀ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰਾਣੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਜਨਾਬਾਈ ਸ਼ਾਇਦ ਨਾਮਦੇਵ ਤੋਂ ਥੋੜੀ ਵੱਡੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤਕ ਉਸ ਕੋਲ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਸੀ।
ਪੰਧੇਰਪੁਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਰਾਠੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿਚ ਉੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਜਨਾਬਾਈ ਦੇ ਮਾਲਕ, ਦਮਹੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਗੋਨੀ ਬਹੁਤ ਧਾਰਮਿਕ ਸਨ। ਉਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਹੌਲ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੁਆਰਾ, ਜਨਾਬਾਈ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਭਗਵਾਨ ਵਿੱਠਲ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਬਲ ਭਗਤ ਸੀ। ਉਹ ਇਕ ਹੋਣਹਾਰ ਕਵੀ ਵੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਗਈ ਸੀ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਸਨ.
ਗਿਆਨੇਸ਼ਵਰ, ਨਾਮਦੇਵ, ਏਕਨਾਥ ਅਤੇ ਤੁਕਾਰਾਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਨਾਬਾਈ ਦਾ ਮਰਾਠੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਖ਼ਾਸਕਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਚ ਵਰਕਾਰੀ (ਸੰਪਰਦਾ) ਸੰਪਰਦਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹਨ। ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਮੰਨੇ ਗਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਦੇਣ ਦੀ ਇਕ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਨਾਬਾਈ ਸਮੇਤ ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਜਨਾਬਾਈ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਤ ਜਨਾਬਾਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Dalbir Bharti (2008). Women and the Law. APH Publishing. p. 18.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਜਨਾਬਾਈ: ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜੀਵਨੀ Archived 2006-12-09 at the Wayback Machine.