ਮਧੁਰ ਕਪਿਲਾ
ਮਧੁਰ ਕਪਿਲਾ | |
|---|---|
 | |
| ਜਨਮ | 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1942 ਜੁੱਲੰਦੂਰ ਸ਼ਹਿਰ, ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ |
| ਕਿੱਤਾ | ਲੇਖਕ, ਪੱਤਰਕਾਰ, ਕਲਾ ਆਲੋਚਕ |
| ਭਾਸ਼ਾ | ਹਿੰਦੀ |
ਮਧੁਰ ਕਪਿਲਾ (ਜਨਮ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1942) ਇੱਕ ਨਾਵਲਕਾਰ[1], ਪੱਤਰਕਾਰ, ਕਲਾ ਆਲੋਚਕ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਸਮੀਖਿਅਕਾਰ ਹੈ।
ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਮਧੁਰ ਕਪਿਲਾ ਦਾ ਜਨਮ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜੁੱਲੰਦੂਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਸੀ। ਉਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਮਧੁਰ ਕਪਿਲਾ 1977 ਤੋਂ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਲਾ ਆਲੋਚਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੈਨਿਕ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ, ਦੀਨਮਾਨ, ਪੰਜਾਬ ਕੇਸਰੀ, ਜਨਸੱਤਾ, ਹਿੰਦੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਆਦਿ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਾਹਿਤਕ ਰਸਾਲਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਹੰਸ, ਵਰਤਾਮਣ ਸਾਹਿਤ, ਵਾਗਰਥ, ਨਯਾ ਗਿਆਨੋਦਿਆ (ਭਾਰਤੀ ਗਿਆਨਪੀਠ) , ਦਸਤਕ, ਇਰਾਵਤੀ, ਹਰੀਗੰਧਾ, ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਕਾਲਮ[2] ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਲਾ ਖੇਤਰ੍ਰਯ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ - ਦੈਨਿਕ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵਿਚ ਇਕ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਕਾਲਮ ਜਿਸਨੇ ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ਸਾਤਵਾਂ ਸਵਰ (ਹਿੰਦੀ: सातवाँ स्वर) ਵੀ ਛਾਪਿਆ ਸੀ।[3]
ਉਹ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ ਹੈ; ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ ਅਤੇ ਐਮ.ਫਿਲ ਥੀਸਸਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਮਧੁਰ ਕਪਿਲਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ 1960 ਵਿਚ ਵੀਰ ਪ੍ਰਤਾਪ (ਜੱਲੰਦੂਰ ਤੋਂ ਅਖ਼ਬਾਰ) ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ ਨਾਵਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ - ਭੱਟਕੇ ਰਾਹੀ (ਹਿੰਦੀ: भटके राही), ਸਾਤਵਾਂ ਸਵਰ (ਹਿੰਦੀ: सातवाँ स्वर) ਅਤੇ ਸਾਮਨੇ ਕਾ ਆਸਮਾਨ (ਹਿੰਦੀ: सामने का आसमान) ਆਦਿ।[4][5] ਤਿੰਨ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ- ਬੀਚੋਂ ਬੀਚ (ਹਿੰਦੀ: बीचों बीच), ਤਬ ਸ਼ਾਇਦ (ਹਿੰਦੀ: तब शायद)[6] ਅਤੇ ਏਕ ਮੁੱਕਦਮਾ ਔਰ (ਹਿੰਦੀ: एक मुक़दमा और) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਏ ਸਨ।[7]
ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]ਸਾਲ 2011 ਵਿਚ ਮਧੁਰ ਕਪਿਲਾ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[8][9]
ਮਧੁਰ ਕਪਿਲਾ ਦੀ 21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ 111 ਹਿੰਦੀ ਔਰਤ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਇੰਡੀਅਨ, 22 ਅਗਸਤ - 4 ਸਤੰਬਰ, 2011 ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।[10]
ਕਿਤਾਬਚਾ
[ਸੋਧੋ]ਨਾਵਲ
[ਸੋਧੋ]- ਭਟਕੇ ਰਾਹੀ.
- ਸਾਤਵਾਂ ਸ੍ਵਰ. ਕ੍ਰਿਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ. 2002. ISBN 81-8060-066-1.
- ਸਾਮਨੇ ਕਾ ਆਸਮਾਨ. ਭਾਰਤੀਯਾ ਜਨਪਿਥ. 2010. ISBN 978-81-263-2002-8.
ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ
[ਸੋਧੋ]- ਬੀਚੋਂ ਬੀਚ. ਅਭੀਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ. 1993.
- ਤਬ ਸ਼ਾਇਦ. ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ. 2004.
- ਏਕ ਮੁਕਦੱਮਾ ਔਰ. ਸ਼ਿਲਾ ਲੇਖ. 2008. ISBN 978-81-7329-208-8.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- https://www.jstor.org/stable/43856753?seq=1#page_scan_tab_contents Indian Literature, Sahitya Akademi Journal, Vol. 57, No. 1 (273) (January/February 2013), pp. 170-175 - Flowing like a Riverː Madhur Kapila and Jaswant Singh Saini
- http://www.thesundayindian.com/111_hindi_female_writers.pdf Archived 2016-10-22 at the Wayback Machine. The Sunday Indian (22 Aug - 4 Sep, 2011) - 111 Female Hindi writers of the 21st century (द सनडे इंडियन - 21वी सदी की 111 हिन्दी लेखिकाएँ)
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Kapila, Sehgal novels discussed". Times of India, 10 September 2001
- ↑ "‘Sahni was embodiment of Punjabi spirit’" The Tribune, Chandigarh, India 12 July 2003.
- ↑ "Kapila, Sehgal novels discussed". Times of India, 10 September 2001
- ↑ "Beyond the obvious: Madhur Kapila's new novel Samne Ka Aasman portrays life and its complexities". Tanya Malhotra, The Tribune, Chandigarh, India - Lifestyle. 5 June 2013.
- ↑ "Roundabout: Painting the town with Words". Hindustan Times, Nirupama Dutt | 26 April 2015
- ↑ ""Tab Shayad" released". The Tribune,Chandigarh, 21 March 2004.
- ↑ "Spectrum: Hindi review". The Sunday Tribune, 11 July 2004.
- ↑ "An effort to make the city a literary hub". India Today, Vikas Kahol. 2 February 2011
- ↑ "Awards of Recognition". Times of India, Amit Sharma
- ↑ "111 Hindi Female Writers" Archived 2016-10-22 at the Wayback Machine.. The Sunday Indian, Ashok Bose