ਅਪਤਾਨੀ ਲੋਕ
ਅਪਤਾਨੀ (ਜਾਂ ਤਨਵ, ਤਾਨੀ ) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਸੁਬਾਨਸਿਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ੀਰੋ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕਬਾਇਲੀ ਸਮੂਹ ਹੈ।[1] ਇਹ ਕਬੀਲਾ ਆਪਟਾਨੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਬੋਲਦਾ ਹੈ।
ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ
[ਸੋਧੋ]ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿੱਲੀ ਚਾਵਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤ ਜਾਨਵਰਾਂ ਜਾਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਵਿਆਪਕ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟਿਕਾਊ ਸਮਾਜਿਕ ਜੰਗਲਾਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਅਪਟਾਨੀ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਇਸਦੀ "ਬਹੁਤ ਉੱਚ ਉਤਪਾਦਕਤਾ" ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੇ "ਅਨੋਖੇ" ਤਰੀਕੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[2] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ - ਡਰੀ ਅਤੇ ਮਯੋਕੋ। ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ, ਡਰੀ ਦਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤਿਉਹਾਰ ਇੱਕ ਬੰਪਰ ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਮਨੁੱਖਜਾਤੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਕੂ-ਇਟੂ, ਦਮਿੰਦਾ, ਪੀਰੀ ਨਾਚ, ਆਦਿ, ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹਨ।[3] ਮਾਇਓਕੋ ਅੰਤਰ-ਵਿਲੇਜ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬੰਧਨ ਮੌਜੂਦਾ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ - ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੱਧ ਤੋਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ. ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਪਿੰਡ ਦੁਆਰਾ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵੰਡੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਪੂਰਬੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਅਪਟਾਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਸਭਿਅਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਭੂਮੀ-ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਅਮੀਰ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਗਿਆਨ ਹੈ, ਜੋ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਬੀਲਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਿਉਹਾਰਾਂ, ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈਂਡਲੂਮ ਡਿਜ਼ਾਈਨ, ਗੰਨੇ ਅਤੇ ਬਾਂਸ ਦੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਹੁਨਰ, ਅਤੇ ਬੁਲਿਆਣ ਨਾਮਕ ਜੀਵੰਤ ਰਵਾਇਤੀ ਪਿੰਡ ਕੌਂਸਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰੰਗੀਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਜ਼ੀਰੋ ਵੈਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਉਦਾਹਰਣ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਬਦਲਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕਸੁਰਤਾ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਸਹਿ-ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4]
-
ਟੋਕਰੀ ਲੈ ਕੇ ਖੇਤ ਨੂੰ ਜਾ ਰਹੀ ਇੱਕ ਅਪਤਾਨੀ ਔਰਤ। -
ਮਿਊਟਿੰਗ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੌਰਾਨ ਰਵਾਇਤੀ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪਟਾਨੀ ਔਰਤ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Blackburn, Stuart H. (1 January 2016). Into the Hidden Valley: A Novel (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). ISBN 9789385288906.
- ↑ "Unique Apatani impresses The Telegraph, 17 June 2005.
- ↑ NEZCC – North East Zone Cultural Centre Archived 12 January 2007 at the Wayback Machine.
- ↑ Centre, UNESCO World Heritage. "Apatani Cultural Landscape - UNESCO World Heritage Centre". whc.unesco.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 26 April 2017.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨਾ
[ਸੋਧੋ]- ਵਾਨ ਫੁਰਰ-ਹੈਮੇਨਡੋਰਫ, ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ। (1962) ਆਪਾ ਟੈਨਿਸ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇਬਰਜ਼ । ਨਿਊਯਾਰਕ: ਗਲੇਨਕੋ ਦੀ ਫ੍ਰੀ ਪ੍ਰੈਸ।