ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਆਮਦਨੀ ਅਸਮਾਨਤਾ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਨਕਸ਼ਾ (% ਵਜੋਂ)। 1992 ਤੋਂ 2020 ਤੱਕ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ।[1]
  •      Above 50
  •      Between 45 to 50
  •      Between 40 to 45
  •      Between 35 to 40
  •      Between 30 to 35
  •      Below 30
  •      No data
ਇੱਕ ਨਕਸ਼ਾ 2019 ਲਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੌਲਤ ਲਈ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ[2]
ਦੌਲਤ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਦੌਲਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਹਿੱਸਾ। ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੂਇਸ, 2021 ਦੇ ਡੇਟਾ ਤੋਂ ਮੁੜ ਖਿੱਚਿਆ ਗਿਆ।[3]

ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ, ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ (/ˈdʒiːni/ JEE-nee), ਗਿਨੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਜਾਂ ਗਿਨੀ ਅਨੁਪਾਤ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੂਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਮਦਨੀ ਅਸਮਾਨਤਾ ਜਾਂ ਦੌਲਤ ਦੀ ਅਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਅੰਕੜਾ ਫੈਲਾਅ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਪ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਕੋਰਾਡੋ ਗਿਨੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਇੱਕ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਵੰਡ ਦੇ ਮੁੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਮਦਨ ਦੇ ਪੱਧਰ। 0 ਦਾ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਸੰਪੂਰਨ ਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਰੀਆਂ ਆਮਦਨੀ ਜਾਂ ਦੌਲਤ ਦੇ ਮੁੱਲ ਇੱਕੋ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 1 (ਜਾਂ 100%) ਦਾ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਮੁੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਹਰੇਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ 0 ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, 1 ਦਾ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਸਾਰੀ ਆਮਦਨ ਜਾਂ ਖਪਤ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਸਾਰਿਆਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ।[4][5]

ਕੋਰਾਡੋ ਗਿਨੀ ਦੁਆਰਾ ਆਮਦਨ ਜਾਂ ਦੌਲਤ ਦੀ ਅਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਮਾਪ ਵਜੋਂ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[6] OECD ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ, 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਟੈਕਸਾਂ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਆਮਦਨ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ 0.24 ਅਤੇ 0.49 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਲੋਵੇਨੀਆ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।[7] ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 2008-2009 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰੀ-ਟੈਕਸ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਸਨ, ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ, ਅਨੁਮਾਨਿਤ 0.63 ਤੋਂ 0.7,[8][9]ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 0.52 ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ 0.47 ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[10] 2005 ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਆਮਦਨ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਦੁਆਰਾ 0.61 ਅਤੇ 0.68 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[11][12]

ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮੁੱਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕੋ ਮੁੱਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵੰਡ ਵਕਰਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ, ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ. ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਵਧੀ ਹੋਈ ਜਨਮ ਦਰ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਟੈਕਸ-ਪੂਰਵ ਗਿਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਾਲਗਾਂ ਲਈ ਅਸਲ ਆਮਦਨੀ ਵੰਡ ਸਥਿਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਗਿੰਨੀ ਗੁਣਾਂਕ ਦੇ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੂਪ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।[13][14][15]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ "Gini index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. Retrieved 2022-04-23.
  2. ↑ "Global wealth databook 2019" (PDF). Credit Suisse. Archived (PDF) from the original on 2019-10-23.
  3. ↑ "Credit Suisse Research Institute, Global wealth report 2021" (PDF). Credit Suisse. June 2021. p. 17. Retrieved 17 December 2022.
  4. ↑ "Current Population Survey (CPS) – Definitions and Explanations". US Census Bureau.
  5. ↑ Note: Gini coefficient could be near one only in a large population where a few persons has all the income. In the special case of just two people, where one has no income, and the other has all the income, the Gini coefficient is 0.5. For five people, where four have no income, and the fifth has all the income, the Gini coefficient is 0.8. See: FAO, United Nations – Inequality Analysis, The Gini Index Module Archived 13 July 2017 at the Wayback Machine. (PDF format), fao.org.
  6. ↑ Gini, Corrado (1936). "On the Measure of Concentration with Special Reference to Income and Statistics", Colorado College Publication, General Series No. 208, 73–79.
  7. ↑ "Income distribution – Inequality: Income distribution – Inequality – Country tables". OECD. 2012. Archived from the original on 9 November 2014.
  8. ↑ "South Africa Snapshot, Q4 2013" (PDF). KPMG. 2013. Archived from the original (PDF) on 2 ਅਪਰੈਲ 2016.
  9. ↑ "Gini Coefficient". United Nations Development Program. 2012. Archived from the original on 12 ਜੁਲਾਈ 2014.
  10. ↑ Schüssler, Mike (16 July 2014). "The Gini is still in the bottle". Money Web. Retrieved 24 November 2014.
  11. ↑ Hillebrand, Evan (ਜੂਨ 2009). "Poverty, Growth, and Inequality over the Next 50 Years" (PDF). FAO, United Nations – Economic and Social Development Department. Archived from the original (PDF) on 20 ਅਕਤੂਬਰ 2017.
  12. ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named undp10
  13. ↑ Yitzhaki, Shlomo (1998). "More than a Dozen Alternative Ways of Spelling Gini" (PDF). Economic Inequality. 8: 13–30. Archived (PDF) from the original on 2012-08-03.
  14. ↑ Sung, Myung Jae (August 2010). "Population Aging, Mobility of Quarterly Incomes, and Annual Income Inequality: Theoretical Discussion and Empirical Findings". CiteSeerX 10.1.1.365.4156. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  15. ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named blomq81

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ

[ਸੋਧੋ]

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

[ਸੋਧੋ]
ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ Gini coefficient ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ।
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਗਿਨੀ_ਗੁਣਾਂਕ&oldid=735529" ਤੋਂ ਲਿਆ