ਫੀਨਿਕਸ ਤਾਰਾਮੰਡਲ
 |
ਫੀਨਿਕਸ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਜਾਂ ਅਮਰਪਕਸ਼ੀ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਇੱਕ ਛੋਟਾ - ਜਿਹਾ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਤਾਰੇ ਬਹੁਤ ਧੁੰਧਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ + 5 ਮੈਗਨੀਟਿਊਡ ਦੀ ਚਮਕ (ਸਾਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ) ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਰੋਸ਼ਨੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਕੇਵਲ ਦੋ ਤਾਰੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਸੰਨ 1597 - 98 ਵਿੱਚ ਪਟਰਸ ਪਲੈਂਕਿਅਸ (Petrus Plancius) ਨਾਮਕ ਡਚ ਖਗੋਲਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖਗੋਲੀ ਸੰਘ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ 88 ਤਾਰਾਮੰਡਲਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।
ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]ਅਮਰਪਕਸ਼ੀ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਫੀਨਿਕਸ ਕਾਂਸਟਲੇਸ਼ਨ (Phoenix constellation) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤਾਰੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਸਤੂਆਂ
[ਸੋਧੋ]ਅਮਰਪਕਸ਼ੀ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਵਿੱਚ 4 ਮੁੱਖ ਤਾਰੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਂਜ ਇਸ ਵਿੱਚ 25 ਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਇਰ ਨਾਮ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ 5 ਦੇ ਇਰਦ - ਗਿਰਦ ਗ਼ੈਰ-ਸੌਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਤਾਰੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਸਤੂਆਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ-
- ਅਲਫਾ ਫੀਨਾਇਸਿਸ (α Phoenicis)- ਇਹ ਇੱਕ K0 III ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ + 2 . 4 ਮੈਗਨੀਟਿਊਡ (ਚਮਕ) ਵਾਲਾ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਦੂਰਬੀਨ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਉੱਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਦੋਹਰਾ ਤਾਰਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਾਰੇ ਨੂੰ ਅਨਕਾ (Ankaa) ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
- ਫੀਨਿਕਸਾਈ ਉਲਕਾ ਬੌਛਾਰ (Phoenicids meteor shower)- ਹਰ ਸਾਲ 5 ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੱਖਣ ਗੋਲਾਰਧ (ਹੈਮੀਸਫੀਅਰ) ਵਿੱਚ ਅਮਰਪਕਸ਼ੀ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਲਕਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਬੌਛਾਰਾਂ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।