ਅਕਰਮ ਖਾਤੂਨ
ਅਕਰਮ ਖਾਤੂਨ (ਜਨਮ 26 ਸਤੰਬਰ 1937, ਅਜਮੇਰ ਵਿੱਚ) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਬੈਂਕਰ ਹੈ। 1989 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਫਸਟ ਵੂਮੈਨ ਬੈਂਕ ਲਿਮਿਟੇਡ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ 2004 ਤੱਕ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ[1] ਇਸ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਬੈਂਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੀ।[2]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਖਾਤੂਨ ਦਾ ਜਨਮ ਅਜਮੇਰ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 26 ਸਤੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਫੀ ਅਤੇ ਹਸੀਨਾ ਬੇਗਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3] ਸ਼ਫੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਰੇਲਵੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ।[4] ਖਾਤੂਨ ਦੀਆਂ ਦੋ ਛੋਟੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਅਜਮੇਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੀ।[3] ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ 1947 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੇ ਗਏ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਗ੍ਰੇਡ 4 ਵਿੱਚ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਵਸਿਆ, ਖਾਤੂਨ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਛਾਉਣੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀਆ ਗਰਲਜ਼ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਲਾਹੌਰ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1958 ਵਿੱਚ ਫੋਰਮੈਨ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ ਕਾਲਜ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਕੀਤੀ। ਖਾਤੂਨ ਦਾ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰਿਕਾਰਡ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਖੇਡਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨੈੱਟਬਾਲ, ਵਾਲੀਬਾਲ, ਉੱਚੀ ਛਾਲ, ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਹਿਸ, ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਆਤਮਕਥਾ ਮਿਡਵੀਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ, ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਡੇਲੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ, ਖਾਤੂਨ ਨੇ ਉਸ 'ਤੇ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਈ ਪਾਠਕ ਘੱਟ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵਿਆਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਆਹ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।[3]
ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਖਾਤੂਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨੌਕਰੀ ਸੁੱਕਰ, ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਿੰਗ ਸੀ।[3] ਉਹ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਅਫ਼ਸਰ ਸਿਖਲਾਈ ਸਕੀਮ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਅਫ਼ਸਰ ਵਜੋਂ ਬੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। ਉਹ ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੁੱਲ 1600 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 50 ਸਫਲ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਡਿਪਲੋਮਾ ਐਸੋਸੀਏਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਬੈਂਕਰਜ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (DAIBP) ਤੋਂ ਬੈਂਕਿੰਗ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਪਿਛਲੇ 41 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬੈਂਕਿੰਗ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਫਸਟ ਵੂਮੈਨ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸੀਈਓ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ 28 ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਕੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਬੈਂਕਿੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੁਸਲਿਮ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਆਖਰੀ ਅਸਾਈਨਮੈਂਟ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਮੁਖੀ ਸੀ। ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਬੈਂਕਰਜ਼ ਲਈ ਕੌਂਸਲ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ NIPA ਕਰਾਚੀ ਲਈ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬੈਂਕਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹੀ। ਫਸਟ ਵੂਮੈਨ ਬੈਂਕ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਮੇਜਰ-ਜਨਰਲ ਨਸੀਰੁੱਲਾ ਖ਼ਾਨ ਬਾਬਰ ਦੁਆਰਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Vol 86, issue 3 Archived 2020-09-29 at the Wayback Machine. July–September 2019, Journal of the Institute of Bankers Pakistan, Retrieved 6 December 2020.
- ↑ "Finance Professionals". MizLink Pakistan. Retrieved 2020-12-06.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 "Wonder Women of Pakistan". www.wonderwomenpakistan.com. Archived from the original on 2020-08-12. Retrieved 2020-12-06.
- ↑ "Daily Jang Urdu News | Pakistan News | Latest News - Breaking News". jang.com.pk. Retrieved 2020-12-06.