ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ ਝੀਲ

ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ ਝੀਲ
ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ ਝੀਲ
	ISS ਅਭਿਆਨ 54 ਦੌਰਾਨ ਲਈ ਗਈ ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਝੀਲ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼।
ਸਥਿਤੀ	ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ (ਵਿਵਾਦਿਤ ਇਲਾਕਾ)
ਗੁਣਕ	35°13′N 79°51′E / 35.217°N 79.850°E
Type	ਲੂਣ ਝੀਲ
ਵ੍ਯੁਪੱਤੀ	See Aksai Chin § Name
Primary outflows	evaporation
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਾਈ	15 kilometres (9.3 mi)
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੌੜਾਈ	8 kilometres (5.0 mi)
Surface area	160 square kilometres (62 sq mi)
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ	12.6 metres (41 ft)
Water volume	136.2698 cubic kilometres (32.6929 cu mi)
Surface elevation	4,844 metres (15,892 ft)

ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਝੀਲ ਜਾਂ ਅਕਸਾਈਕਿਨ ਝੀਲ,^[1] ( Chinese: 阿克赛钦湖; pinyin: Ākèsàiqīn Hú ) ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਂਡੋਰਹੀਕ ਝੀਲ ਹੈ। ਪਠਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਚੀਨ ਦੇ ਹਥ ਵਿਚ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਤਿੱਬਤੀ/ਲਦਾਖੀ ਨਾਮ ਅਮਟੋਗਰ ਜਾਂ ਅਮਟੋਗੋਰ ਸੋ^[2]^[3] ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਗੋਲ ਵਸਤੂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ"।^[4]

ਭੂਗੋਲ[ਸੋਧੋ]

ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ ਝੀਲ ਸਮੇਤ ਨਕਸ਼ਾ ( AMS, 1950) ^{[lower-alpha 1]}

ਝੀਲ ਹੋਟਨ ਕਾਉਂਟੀ, ਹੋਟਨ ਪ੍ਰੀਫੈਕਚਰ, ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ,^[5] ਝੀਲ ਕੁਨਲੁਨ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਉਸੇ ਨਾਮ ਦੀ ਨਦੀ, ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਨਦੀ ਵੱਲੋਂ ਭਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਚੀਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ 219 ਲਗਭਗ 20 kilometres (12 mi) ਝੀਲ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਸ਼ਿਕਨਹੇ, ਤਿੱਬਤ ਤੋਂ ਯਰਕੰਦ, ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ। ਝੀਲ ਖੁਦ ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ ਦੀ ਹੋਟਨ ਕਾਉਂਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ-ਤਿੱਬਤ ਸਰਹੱਦ ਲਗਭਗ 20 kilometres (12 mi) ਝੀਲ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਚਲਦੀ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਚੀਨ-ਭਾਰਤ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਝੀਲ ਅਤੇ ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੋਰ ਝੀਲਾਂ ਤੋਂ ਲੂਣ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸੰਭਾਵੀ ਨਮਕ ਖਣਨ ਕਾਰਜਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਝੀਲ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਠੀਕ ਸਮਝੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਝੀਲ ਸੀ।^[6]^[7]

↑ Li, Shijie; Zeng, Benxing; Jiao, Keqin (1989). "Preliminary research on lacustrine deposits and lake evolution on the southern slope of the West Kunlun mountains" (PDF). Bulletin of Glaciological Research. 7. Japanese Society of Snow and Ice: 170–173. (p170) 129 glaciers with area of 709.08 km² and ice volume of 136.2698 km³ in the Aksayqin Lake drainage basin ... (p173) The lake-level of Aksayqin Lake lies at 4844m a.s.l.
↑ Lamb, Alastair (1973). The Sino-Indian Border in Ladakh (PDF). Canberra: Australian National University Press. p. 83. ISBN 0-7081-0399-5. {{cite book}}: |work= ignored (help)
↑ Raghav Sharan Sharma (2018). The Unfought War of 1962: An Appraisal. Routledge. p. [1]. ISBN 9781351056366. 1899 Line: It concedes Karakash, Soda Plain and Amtogor Tso lake to China in the Aksai Chin and retains the rest with India.
↑ Nehru, Jawaharlal (14 February 1961). Palat, Madhavan K. (ed.). Selected works of Jawaharlal Nehru. Vol. 66. New Delhi: Jawaharlal Nehru Memorial Fund. p. 68. ISBN 978-01-994670-1-3. Retrieved 1 January 2020 – via Internet Archive. Indian side ... drew attention to the fact that ... in Aksai Chin all the major place names were Ladakhi ... Amtogar meant an encounter with a round object
↑ 地貌气候. 和田县政府门户网站 (in Simplified Chinese). 29 April 2019. Archived from the original on 25 June 2020. Retrieved 23 December 2019. 和田县境内有主要湖泊5处：阿克赛钦湖，距县城200千米，面积158平方米，湖面高程 4 963米；
↑ Brig Amar Cheema, VSM (31 March 2015). The Crimson Chinar: The Kashmir Conflict: A Politico Military Perspective. Lancer Publishers. pp. 157–158. ISBN 978-81-7062-301-4. ...though neither side had any physical presence there. The advantage India had was that she administered the grazing grounds and even collected salt from Amtogor Lake, deep in Aksai Chin.
↑ Council of Scientific & Industrial Research (India) (1958). Technical Report. p. 127. Brines from (i) Pong Kong, (ii) Sarigh Jilgang Kol and (iii) Amtogor lakes were examined for their suitability for salt manufacture. The brines from the first two sources have been found to be uneconomical for salt manufacture.

ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:<ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

[li-1] Li, Shijie; Zeng, Benxing; Jiao, Keqin (1989). "Preliminary research on lacustrine deposits and lake evolution on the southern slope of the West Kunlun mountains" (PDF). Bulletin of Glaciological Research. 7. Japanese Society of Snow and Ice: 170–173. (p170) 129 glaciers with area of 709.08 km² and ice volume of 136.2698 km³ in the Aksayqin Lake drainage basin ... (p173) The lake-level of Aksayqin Lake lies at 4844m a.s.l.

[2] Lamb, Alastair (1973). The Sino-Indian Border in Ladakh (PDF). Canberra: Australian National University Press. p. 83. ISBN 0-7081-0399-5. {{cite book}}: |work= ignored (help)

[3] Raghav Sharan Sharma (2018). The Unfought War of 1962: An Appraisal. Routledge. p. [1]. ISBN 9781351056366. 1899 Line: It concedes Karakash, Soda Plain and Amtogor Tso lake to China in the Aksai Chin and retains the rest with India.

[4] Nehru, Jawaharlal (14 February 1961). Palat, Madhavan K. (ed.). Selected works of Jawaharlal Nehru. Vol. 66. New Delhi: Jawaharlal Nehru Memorial Fund. p. 68. ISBN 978-01-994670-1-3. Retrieved 1 January 2020 – via Internet Archive. Indian side ... drew attention to the fact that ... in Aksai Chin all the major place names were Ladakhi ... Amtogar meant an encounter with a round object

[6] 地貌气候. 和田县政府门户网站 (in Simplified Chinese). 29 April 2019. Archived from the original on 25 June 2020. Retrieved 23 December 2019. 和田县境内有主要湖泊5处：阿克赛钦湖，距县城200千米，面积158平方米，湖面高程 4 963米；

[VSM2015-7] Brig Amar Cheema, VSM (31 March 2015). The Crimson Chinar: The Kashmir Conflict: A Politico Military Perspective. Lancer Publishers. pp. 157–158. ISBN 978-81-7062-301-4. ...though neither side had any physical presence there. The advantage India had was that she administered the grazing grounds and even collected salt from Amtogor Lake, deep in Aksai Chin.

[8] Council of Scientific & Industrial Research (India) (1958). Technical Report. p. 127. Brines from (i) Pong Kong, (ii) Sarigh Jilgang Kol and (iii) Amtogor lakes were examined for their suitability for salt manufacture. The brines from the first two sources have been found to be uneconomical for salt manufacture.

[1]

[2]

[3]

[4]

[lower-alpha 1]

[5]

[6]

[7]