ਅਗਨੇਇਆ

ਅਗਨੇਇਆ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ-आग्नेयी, ਆਈ.ਏ.ਐਸ.ਟੀ ਅਗਨੇਈ, 'ਅਗਨੀ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਧੀ') ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹਰੀਵੰਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਉਰੂ (ਅੰਗੀਰਾਂ ਦਾ ਵੰਸ਼) ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਮਨਾਸ, ਖਯਵਤੀ, ਕ੍ਰਾਟੂ ਅਤੇ ਸਿਬੀ ਦੀ ਮਾਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਅਗਨੀ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਵੈਦਿਕ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਾਡਰਨ ਯੁੱਗ ਤੱਕ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਨਾਮ ਅਗਨੀਆ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਅੱਗ ਦੀ ਦੇਵੀ"। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਚ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਰਚਨਾ ਅਗਨੀਆ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਅੱਗ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ" ਜਾਂ "ਅੱਗ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ" ਅਤੇ ਨਾਮ ਪੁਰਾਣੇ ਵੈਦਿਕ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਅਗਨੇਇਆ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਵੀ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿਚ ਅਗਨੇਇਆ ਨੂੰ ਅਗਨੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਸਵਹਾ ਦੀ ਜਨਮ ਵਾਲੀ ਧੀ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਗਨੇਇਆ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵੈਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਚ "ਦੱਖਣ ਪੂਰਬ" ਦਿਸ਼ਾ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਦੇਵੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ - ਇਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪਾਠ ਜੋ ਹਰ ਘਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਪੂਰਬ ਕੋਨੇ ਵਿਚ ਰਸੋਈ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਤੱਕ, ਰਵਾਇਤੀ ਹਿੰਦੂ ਅਗਨੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਰਸੋਈ ਦੇ ਸਟੋਵ ਨੂੰ ਜਗਾ ਕੇ ਅਗਨੀ ਅਤੇ ਅਗਨੇਇਆ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੇਣ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਵੈਦਿਕ ਰਸਮ ਅਤੇ ਰਿਵਾਜ ਅਗਨੇਇਆ ਅਤੇ ਸੱਤ ਹੋਰ ਸਵਰਗੀ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾਂ, "ਧਿਕ ਦੇਵਦਾਸ" ("8 ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੂਤ") ਅਤੇ ਡੇਮੀ-ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਅਰੰਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੈਦਿਕ ਅਭਿਆਸ ਪਵਿੱਤਰ ਸਮਾਗਮਾਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਸ਼ਗਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਤਮ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਕੁਝ ਹਿੰਦੂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿਚ, ਅਗਨੇਇਆ ਨੂੰ "ਪਵਿੱਤਰ ਰਜਾ" ਦਾ ਹੁਣ ਤਕ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰੂਪ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। "ਅਗਨੇਇਆ ਅਸਤ੍ਰ" ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪਰਮਾਣੂ ਰਾਜਾ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਕਸਰ ਰੱਬ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥ ਅਗਨੇਇਆ ਅਸਤਰ ਨੂੰ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਰਜਾ ਸਰੋਤ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜੋੜਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਬਿਲੀਅਨ ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਸੂਰਜ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਚਮਕ, ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਨੰਤ ਰਜਾ ਸਰੋਤ ਹਨ।

ਅਗਨੀ ਪੁਰਾਣ 18 ਪਵਿੱਤਰ ਹਿੰਦੂਆਂ 'ਪੁਰਾਣਾਂ' ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਅਗਨੀ ਪੁਰਾਣ ਨਾਲ ਉਲਝ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤਣ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦਿਆਂ 'ਤਾਂਤਰਿਕਾਂ' ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਅਤੇ 'ਤਾਂਤਰਿਕਤਾ' ਦੇ ਫਲਸਫੇ ਦੀ ਵਧਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੇ ਨਾਲ ਅਗਨੀ ਪੁਰਾਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਆਉਣ ਲੱਗੀ। ਇਸ ਲਈ, ਅਸਲ ਅਗਨੀਆ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਆਖਰਕਾਰ 'ਵਾਹਨੀ ਪੁਰਾਣ' ਵਿਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿਚ ਏਸ਼ੀਆਟਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਿਰੁਕਤੀ

ਸ਼ਬਦ, ਅਗਨੇਇਆ ਦੀ ਬਣਤਰ ਮਰਦਾਵੀਂ ਹੈ ਜੋ ਖਾਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਬਲਣਯੋਗ, ਗਰਮ, ਅਗਨੀ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ, ਅਗਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਗਨੀ ਪੁਰਾਣ, ਦੱਖਣ ਪੂਰਬ ਦੀ ਮੁੱਖ ਦਿਸ਼ਾ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਗਨੀ ਦੀਪਾਲਾ ਹੈ) ਦੀ ਇੱਕ ਆਮ ਨਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਗਨੇਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੇਵਲ ਖਾਸ ਨਾਂਵ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ

ਅਗਨੇਈ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵੈਦਿਕ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਬਤੌਰ ਅਗਨੇਇਆ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਤੌਰ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਵੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਅਗਨੀ ਦੀ ਸੰਗਤੀ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵਾਹਾ ਅਤੇ ਅਗਨੀ (ਅਰਥਾਤ "ਅਗਨੀ ਦੀ ਪਤਨੀ") ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।