ਅਮਰ ਮਹਿਲ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਅਮਰ ਮਹਿਲ ਮਹਿਲ ਜੰਮੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਿਲ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮਹਿਲ ਨੂੰ ਹੁਣ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਅਮਰ ਸਿੰਘ, ਇੱਕ ਡੋਗਰਾ ਰਾਜਾ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਮਹਿਲ ਉਨ੍ਹੀਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਫ੍ਰੈਂਚ ਸ਼ੇਟੌ ਦੀ ਤਰਜ਼ ਉੱਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਮਹਿਲ ਕਰਨ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਹਰੀ-ਤਾਰਾ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਨੂੰ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਲਈ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 120 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਦਾ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਖਤ, ਇੱਕ ਪਹਾਡ਼ੀ ਲਘੂ ਚਿੱਤਰ, ਕਾਂਗਡ਼ਾ ਲਘੂ ਚਿੰਨ੍ਹ, 25,000 ਪੁਰਾਤਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੁਰਲੱਭ ਕਲਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[2][3][4]

ਇਹ ਮਹਿਲ ਡੋਗਰਾ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਆਖਰੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਵਾਸ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਆਖਰੀ ਰਾਜਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਸੀ।

ਭੂਗੋਲ[ਸੋਧੋ]

ਅਮਰ ਮਹਿਲ ਜੰਮੂ ਵਿੱਚ ਤਵੀ ਨਦੀ ਦੇ ਸੱਜੇ ਕੰਢੇ, ਨਦੀ ਦੇ ਮੋਡ਼ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਤਵੀ ਨਦੀ ਨੂੰ ਸੂਰਿਆਪੁਤਰੀ ਤਵੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਸੂਰਿਆਪੂਤਰੀ ਇੱਕ ਹਿੰਦੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਧੀ'।ਜੰਮੂ, ਜੋ ਕਦੇ ਇੱਕ ਰਿਆਸਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ, ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ, ਮਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਮੰਦਰਾਂ ਲਈ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਮਹਿਲ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ, ਨਦੀ ਦੇ ਖੱਬੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਪਹਾਡ਼ੀਆਂ ਜਾਂ ਲਡ਼ੀਵਾਰ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਵੀ ਨਦੀ ਵਿਚਕਾਰ ਵਗਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸਡ਼ਕ ਉੱਤੇ, ਹਰੀ ਨਿਵਾਸ ਪੈਲੇਸ ਹੋਟਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਵਿਰਾਸਤੀ ਹੋਟਲ ਦੇ ਨਾਲ ਸਥਿਤ ਹੈ।[1][2]

ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ[ਸੋਧੋ]

ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਮਰ ਮਹਿਲ ਪੈਲੇਸ ਵਿਖੇ ਮੂਰਤੀ

ਤਸਵੀਰਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 "Amar Mahal Palace Museum". National Informatics Centre. Archived from the original on 23 March 2010. Retrieved 2010-04-01.
  2. 2.0 2.1 Bradnock, Robert; Bradnock, Roma (2000). Indian Himalaya handbook: the travel guide. Footprint Travel Guides. ISBN 1-900949-79-2. Retrieved 2010-04-01.
  3. "Amar Mahal Palace Museum". Archived from the original on 5 March 2012. Retrieved 2010-04-01.
  4. Bindloss, Joe; Singh, Sarina (2007). India. Lonely Planet. p. 364. ISBN 978-1-74104-308-2. Retrieved 2010-04-04. Architectural Details of Amar Mahal Palace.