ਅਹੀਰ ਗੋਤ/ਕਬੀਲਾ

ਜੋੜ ਸੋਧੋ
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਅਹੀਰ ( ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ : ਅਭਿਰਾ ) [1] ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀਕਰਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਰੰਭ ਤਕ ਯਾਦਵ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੇਸਟੋਰਲ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਜਾਤੀ ਹੈ। [2] [3] [4] ਅਹੀਰ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਲੋਕ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨ। [5]

ਕਬੀਲੇ[ਸੋਧੋ]

ਯਦੁਵੰਸ਼ੀ[ਸੋਧੋ]

ਯਦੁਵੰਸ਼ੀ ਅਹੀਰ [6] ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯਾਦੂ ਜਾਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਯਾਦਵ ਕਬੀਲੇ ਵਿਚੋਂ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। [7] [8]

ਨੰਦਵੰਸ਼ੀ[ਸੋਧੋ]

ਨੰਦਵੰਸ਼ੀ ਅਹੀਰਾਂ [9] ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦੀ ਇਕ ਮਹਾਨ ਕਹਾਣੀ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਰਾਕਸ਼ਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਗਵਲੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ; ਜਿਹੜੇ ਉਸ ਨਾਲ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ ਉਹ ਅਹੀਰ ਨੰਦਾਬੰਸ਼ੀ ਬਣ ਗਏ। ਨੰਦਵੰਸ਼ੀ ਅਤੇ ਯਦੁਵੰਸ਼ੀ ਸਿਰਲੇਖ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਹਨ [10] [11] [12]

ਗਵਾਲਵੰਸ਼ੀ[ਸੋਧੋ]

ਗਵਾਲਵੰਸ਼ੀ ਅਹੀਰ [13] ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਹੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਾਹੁਲ ਸ਼ੁਕਲਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਗਵਾਲਵੰਸ਼ੀ ਅਹੀਰ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਜ਼ਮਗੜ੍ਹ, ਵਾਰਾਣਸੀ, ਗੋਰਖਪੁਰ, ਮਿਰਜ਼ਾਪੁਰ ਆਦਿ ਵਿਚ ਵਸ ਗਏ ਸਨ। “ਉਹ ਪੂਰਬੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰ ਜਾਂ ਕਿਸਾਨ ਸਨ। ਸਦੀ ਦੇ ਮੋੜ 'ਤੇ, ਉਹ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੇਸ਼ਿਆਂ ਵਿਚ ਵੌ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਏ। [14][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਘੋਸ਼ੀ[ਸੋਧੋ]

ਘੋਸ਼ੀ ਇਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੇ ਜ਼ਮੀਦਾਰ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਰਾਜੇ ਸਨ। [15] ਘੋਸ਼ੀ ਆਪਣਾ ਮੂਲ ਰਾਜਾ ਨੰਦ, ਯਦੁਵੰਸ਼ੀ ਅਹੀਰਾਂ ਦੇ ਪੂਰਵਜ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। [16] [17]

ਫਾਟਕ[ਸੋਧੋ]

ਮੁੱਖ ਲੇਖ: Phatak

ਫਾਟਕ ਅਹੀਰ ਮਹਾਬਨ ਦੇ ਅਹੀਰ ਰਾਜੇ ਦਿਗਪਾਲ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਅਹਾਰ[ਸੋਧੋ]

ਅਹਰ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਹਿੰਦੂ ਜਾਤੀ ਹੈ। [18] ਅਹਾਰ ਕਬੀਲਾ ਰੋਹੀਲਖੰਡ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਯਦੂ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। [19]

ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਉਤ[ਸੋਧੋ]

ਕਿਸ਼ਨਾਉਤ ਜਾਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨੌਤ ਅਹੀਰ ਕਬੀਲੇ ਹਨ ਜੋ ਬਿਹਾਰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਵੱਸਦੇ ਹਨ। [20] [21] ਉਹ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। [22]

ਮਝਰਾਉਤ[ਸੋਧੋ]

ਮੁੱਖ ਲੇਖ: Majhraut

ਮਝਰਾਉਤ ਅਹੀਰ ਕਬੀਲੇ ਹਨ ਜੋ ਬਿਹਾਰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਵੱਸਦੇ ਹਨ। [23] [24] ਉਹ ਰਾਜਾ ਮਧੂ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

  • ਅਹੀਰ
  • ਬਿਹਾਰੀ ਅਹੀਰ
  • ਯਦੁਵੰਸ਼ੀ
  • ਨਾਰਾਇਣੀ ਸੈਨਾ

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. ↑ Garg, Gaṅgā Rām (1992). Encyclopaedia of the Hindu world, Volume 1 By Gaṅgā Rām Garg, Page no. 113. ISBN 9788170223740. Retrieved 2010-11-11.
  2. ↑ Jassal, Smita Tewari; École pratique des hautes études (France). Section des sciences économiques et sociales; University of Oxford. Institute of Social Anthropology (2001). "Caste in the Colonial State: Mallahs in the census". Contributions to Indian sociology. Mouton. pp. 319–351. Quote: "The movement, which had a wide interregional spread, attempted to submerge regional names such as Goala, Ahir, Ahar, Gopa, etc., in favour of the generic term Yadava (Rao 1979). Hence a number of pastoralist castes were subsumed under Yadava, in accordance with decisions taken by the regional and national level caste sabhas. The Yadavas became the first among the shudras to gain the right to wear the janeu, a case of successful sanskritisation which continues till date. As a prominent agriculturist caste in the region, despite belonging to the shudra varna, the Yadavas claimed Kshatriya status tracing descent from the Yadu dynasty. The caste's efforts matched those of census officials, for whom standardisation of overlapping names was a matter of policy. The success of the Yadava movement also lies in the fact that, among the jaati sabhas, the Yadava sabha was probably the strongest, its journal, Ahir Samachar, having an all-India spread. These factors strengthened local efforts, such as in Bhojpur, where the Yadavas, locally known as Ahirs, refused to do begar, or forced labour, for the landlords and simultaneously prohibited liquor consumption, child marriages, and so on."
  3. ↑ Mandelbaum, David Goodman (1970). Society in India. Vol. 2. Berkeley: University of California Press. p. 443. ISBN 978-0-520-01623-1.
  4. ↑ Jaffrelot, Christophe (2003). India's silent revolution: the rise of the lower castes in North India. Columbia University Press. pp. 210–211. ISBN 978-0-231-12786-8. Quote: "In his typology of low caste movements, (M. S. A.) Rao distinguishes five categories. The first is characterised by 'withdrawal and self-organisation'. ... The second one, illustrated by the Yadavs, is based on the claim of 'higher varna status' and fits with Sanskritisation pattern. ..."
  5. ↑ Fox, Mr. (1971). Kin, Clan, Raja, and Rule: Statehinterland Relations in Preindustrial India. p. 19. ISBN 9780520018075.
  6. ↑ Singh, Bhrigupati (2021). Poverty and the Quest for Life Spiritual and Material Striving in Rural India. University of Chicago Press. p. 21, 146. ISBN 9780226194684.
  7. ↑ Michelutti, Lucia (2002). Sons of Krishna: the politics of Yadav community formation in a North Indian town (PDF). p. 89.
  8. ↑ Gupta, Dipankar (2021). Caste in Question. SAGE Publication. p. 58. ISBN 9788132103455. Their original caste title was Ahir. The idea of a unique Krishnavanshi kinship category which fuses traditional subdivisions Yaduvanshi, Nandavanshi and Goallavanshi into a single endogamous unit
  9. ↑ Gupta, Dipankar (2021). Caste in Question. SAGE Publication. p. 58. ISBN 9788132103455. Their original caste title was Ahir. The idea of a unique Krishnavanshi kinship category which fuses traditional subdivisions Yaduvanshi, Nandavanshi and Goallavanshi into a single endogamous unit
  10. ↑ Michelutti, Lucia (2008). The vernacularisation of democracy: Politics, caste, and religion in India. pp. 114, 115. ISBN 9780415467322.
  11. ↑ Lok Nath Soni (2000). The Cattle and the Stick: An Ethnographic Profile of the Raut of Chhattisgarh. Anthropological Survey of India, Government of India, Ministry of Tourism and Culture, Department of Culture, Delhi: Anthropological Survey of India, Government of India, Ministry of Tourism and Culture, Department of Culture, 2000 Original from the University of Michigan. p. 16. ISBN 9788185579573.
  12. ↑ Gopal Chowdhary (2014). The Greatest Farce of History. Partridge Publishing. p. 119. ISBN 9781482819250.
  13. ↑ Gupta, Dipankar (2021). Caste in Question. BookRix. p. 58. ISBN 9788132103455. Their original caste title was Ahir. The idea of a unique Krishnavanshi kinship category which fuses traditional subdivisions Yaduvanshi, Nandavanshi and Goallavanshi into a single endogamous unit
  14. ↑ Ratan Mani Lal (May 11, 2014). "Azamgarh: Why Mulayam cannot take Yadav votes for granted". Ratan Mani Lal. firstpost.com. Retrieved 11 July 2015.
  15. ↑ Lucia Michelutti, Sons of Krishna: the politics of Yadav community formation in a North Indian town (2002) London School of Economics and Political Science University of London, p.90-98
  16. ↑ Ravindra K. Jain (2002). Between History and Legend: Status and Power in Bundelkhand. Orient Blackswan. p. 32. ISBN 9788125021940.
  17. ↑ Provinces (India), Central (1908). Central Provinces District Gazetteers (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Printed at the Pioneer Press.
  18. ↑ Oliver Mendelsohn,Marika Vicziany (1998). The Untouchables: Subordination, Poverty and the State in Modern India Volume 4 of Contemporary South Asia. Cambridge University Press. pp. xi. ISBN 9780521556712.
  19. ↑ Subodh Kapoor (2002). Indian Encyclopaedia, Volume 1. Genesis Publishing Pvt Ltd. p. 108. ISBN 9788177552577.
  20. ↑ Bihar (India); Choudhury, Pranab Chandra Roy (1957). Bihar District Gazetteers: Bhagalpur (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Superintendent, Secretariat Press, Bihar.
  21. ↑ The National Geographical Journal of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). National Geographical Society of India. 1975.
  22. ↑ Swartzberg, Leon (1979). The North Indian Peasant Goes to Market (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Motilal Banarsidass Publishe. ISBN 978-81-208-3039-4.
  23. ↑ Bihar (India); Choudhury, Pranab Chandra Roy (1957). Bihar District Gazetteers: Bhagalpur (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Superintendent, Secretariat Press, Bihar.
  24. ↑ The National Geographical Journal of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). National Geographical Society of India. 1975.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਅਹੀਰ_ਗੋਤ/ਕਬੀਲਾ&oldid=657798" ਤੋਂ ਲਿਆ