ਅੰਤਹਪੁਰਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਅੰਤਾਪੁਰਾ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: अन्तःपुर, ਰੋਮਨਾਈਜ਼ਡ: ਅੰਤลਪੁਰਾ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਤਪੁਰਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲ ਦਾ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਕੁਆਟਰ ਜਾਂ ਸ਼ਾਹੀ ਹਰਮ ਸੀ।[1] ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਮਰਿਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹਿਲ ਦੇ ਇਕਾਂਤ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਸ਼ਾਹੀ ਘਰਾਣਿਆਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।[2][3] ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜੇ ਦੀਆਂ ਰਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਰਖੇਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰਾਣੀ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4]

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਹਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਹਪੁਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੰਪੀ ਅਤੇ ਮੈਸੂਰ ਵਿੱਚ।[5]

ਸਾਹਿਤ[ਸੋਧੋ]

ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ[ਸੋਧੋ]

ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਅੰਤਹਪੁਰਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਖੁਸਰਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਮਰੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਮਰੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੈਰਾਪੇਟ, ਇੱਕ ਖਾਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਕਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਲੰਘਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਵਸਤੂਆਂ ਅੰਦਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[6]

ਹਿੰਦੂ ਸਾਹਿਤ[ਸੋਧੋ]

ਅੰਤਾਪੁਰਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ।

  1. Turner, R. L. (1999). A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Motilal Banarsidass Publishers. p. 16. ISBN 978-81-208-1665-7.
  2. Feminism and Indian realities by K A Kunjakkan. New Delhi: Mittal Publications, 2002. chapter on "Women during the Vedic age"
  3. Walker, Benjamin (2019-04-09). Hindu World: An Encyclopedic Survey of Hinduism. In Two Volumes. Volume I A-L (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Routledge. p. 427. ISBN 978-0-429-62465-0.
  4. The Illustrated Encyclopedia Of Hinduism ( 2 Vol Set)(gnv 64) (in English). p. 44.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  5. Early Indian secular architecture by K Krishna Murthy. Delhi: Sundeep Prakashan, 1987. p.113 and following.
  6. Garg, Gaṅgā Rām (1992). Encyclopaedia of the Hindu World (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Concept Publishing Company. p. 502. ISBN 978-81-7022-375-7.