ਅੰਧਕਾਸੁਰ
| ਅੰਧਕਾਸੁਰ | |
|---|---|
 | |
| ਮਾਨਤਾ | ਅਸੁਰ |
| ਲਿੰਗ | Male |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਮਾਤਾ ਪਿੰਤਾ | Hiraṇyākṣa (father), Rusabhanu (mother) ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ (ਅਸਲੀ ਪਿਤਾ) |
| ਭੈਣ-ਭਰਾ | Hiranyakshi |
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਅੰਧਕਾ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: अन्धक, IAST: ਅੰਧਕ; ਅਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ, "ਉਹ ਜੋ ਹਨੇਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ") ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਟ ਅਸੁਰ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]
ਉਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮਤਸਯ ਪੁਰਾਣ, ਕਾਮਾ ਪੁਰੀਆ, ਲਿਯਾਗਾ ਪੁਰੀਆ, ਪਦਮ ਪੁਰਾਣ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਪੁਰਾਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[2] ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਸਿਰ ਅਤੇ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਬਾਹਾਂ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਅੱਖਾਂ ਹਨ। ਇਕ ਹੋਰ ਸੰਸਕਰਣ ਵਿਚ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਬਾਹਾਂ ਅਤੇ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਲੱਤਾਂ ਹਨ।[3] ਉਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਕੁਝ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਅੰਧਾਕਾ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਪੀਰਵਤ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[4][5]
ਰਾਮਾਇਣ ਅਤੇ ਮਹਾਭਾਰਤ ਵਿਚ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਮਾਇਣ ਵਿਚ, ਕਾਲੀਆ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਅਰਾਸੀਆ ਕਯਾ ਦੇ ਅਧਿਆਏ 30 ਵਿਚ ਸੰਖੇਪ ਵਿਚ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਰਾਵਾਕਾ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਖਾਰਾ ਨੂੰ ਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅੰਧਾਕਾ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਤੀਜੀ ਅੱਖ ਨੇ ਰਿਸ਼ੀ ਸਵੇਤਾ ਦੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਮਹਾਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਅੰਧਾਕਾ ਨੂੰ ਕਾਲੀ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਦੀ ਤੀਜੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਮਿਆਆ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Stella Kramrisch (January 1994). The Presence of Siva. Princeton University Press. p. 375. ISBN 978-0-691-01930-7.
- ↑ B. K. Chaturvedi (2004). Shiva Purana. Diamond Pocket Books (P) Ltd. p. 106. ISBN 978-81-7182-721-3.
- ↑ Gopal, Madn (1990). K.S. Gautam (ed.). India through the ages. Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India. p. 67.
- ↑ 4.0 4.1 Charles Dillard Collins (1988). The Iconography and Ritual of Siva at Elephanta. SUNY Press. p. 58. ISBN 978-0-7914-9953-5.
- ↑ George M. Williams (2008). Handbook of Hindu Mythology. Oxford University Press. p. 54. ISBN 978-0-19-533261-2.