ਇਸਲਾਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰਮ

ਇਸਲਾਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਅਰਬ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ੀ ਅਰਬੀ ਬਹੁਦੇਵਵਾਦ, ਬੁੱਧ ਧਰਮ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਾਮੀ ਧਰਮ, ਈਸਾਈ ਧਰਮ, ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ, ਮੰਡੇਵਾਦ ਅਤੇ ਜ਼ੋਰਾਸਟਰੀ ਧਰਮ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

ਅਰਬੀ ਬਹੁਦੇਵਵਾਦ, ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੂਪ, ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ। ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਕਾਬਾ ਵਰਗੇ ਸਥਾਨਕ ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਵੀਆ ਅਤੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁਬਲ ਅਤੇ ਦੇਵੀਆਂ ਅਲ-ਲਾਟ, ਅਲ-ਉਜ਼ਾ ਅਤੇ ਮਨਾਟ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮੱਕਾ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿਧਾਂਤ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭੌਤਿਕ ਵਰਣਨ ਮੂਰਤੀਆਂ ਤੋਂ ਲੱਭੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਕਾਬਾ ਦੇ ਨੇਡ਼ੇ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 360 ਤੱਕ ਬੁੱਧ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਮੇਤ ਸਨ।

ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਤੇ ਘੱਟ ਡਿਗਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਰੋਮਨ ਅਤੇ ਅਕਸੂਮਾਈਟ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅਰਬ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ, ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏ। ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਨੇ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ, ਪਰ ਕੁਝ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤੇ। ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਖਾਡ਼ੀ ਵਿੱਚ ਨੈਸਟੋਰੀਅਨਵਾਦ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੂਪ ਮੀਆਫਿਜ਼ੀਟਿਜ਼ਮ ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਰੋਮਨ ਸਮਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਯਹੂਦੀ ਪਰਵਾਸ ਲਈ ਇੱਕ ਮੰਜ਼ਿਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਥਾਨਕ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ ਦਾ ਵੱਡਾ ਵਾਧਾ ਦੱਖਣੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਹਿਜਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਾਸਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨੀ ਧਰਮ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ੋਰਾਸਟਰੀਵਾਦ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਸੰਭਵ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮਨੀਚੇਇਜ਼ਮ ਜਾਂ ਮਜ਼ਦਾਕਵਾਦ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਸਬੂਤ ਹਨ।