ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ

ਮਸ਼ੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੁਆਰਾ ਕਰਮਾਦੇਸ਼ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਕਠਿਨਾਈ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਗਏ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਕਰਮਾਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮਸ਼ੀਨ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਹੋ। ਕੰਪਿਊਟਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਇਹ ਅਗਲਾ ਕਦਮ ਸੀ। ਅਸੈਂਬਲਰ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਕੰਪਾਇਲਰ ਅਤੇ ਇੰਟਰਪਰੈਟਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਕੰਪਿਊਟਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਿਖਣ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦੋ-ਅੰਕੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਅੱਖਰ ਚਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਉਹ ਭਾਸ਼ਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅੱਖਰਾਂ, ਸੰਖਿਆਂਵਾਂ ਅਤੇ ਚਿੰਨ੍ਹਾ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਿਖਣਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਮਸ਼ੀਨ ਕੋਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲਕੇ ਲਿਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਿਵੇਂ - ਬੇਸਿਕ(BASIC), ਕੋਬੋਲ(COBOL), ਫੋਰਟਰੈਨ(FORTRAN), ਪਾਸਕਲ(PASCAL)। ਹੁਣ ਤਾਂ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਕਾਰਜ ਅਨੁਸਾਰ ਚਾਰ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ -

• ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ - ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ, ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁੱਝ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ, ਜੋ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕਾਰਜਾਂ ਪਈ ਵੀ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ - ਅਲਗੋਲ(ALGOL-Algorithmic language ), BASIC, PASCAL, FORTRAN, ਆਦਿ।
• ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ - ਵਪਾਰਕ ਕਾਰਜਾਂ ਵਲੋਂ ਸੰਬੰਧਿਤ ਜਿਵੇਂ - ਵਹੀ ਖਾਤਾ, ਰੋਜਾਨਾਮਚਾ, ਭੰਡਾਰਨ ਆਦਿ ਦਾ ਲੇਖਾ ਆਦਿ ਵਪਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ - PL1 ( Programing language 1 ), COBOL, DBASE ਆਦਿ।
• ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ - ਇਹ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵੱਖਰੇ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ -

1. APL360 - ਪੇਰੀਫਿਰਲ ਯੁਕਤੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਅਨੁਪ੍ਰਯੋਗ(ਐਪ) ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ 1968 ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵਿੱਚ ਆਈ।
2. LOGO - ਲੋਗੋ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸਿਰਫ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਚਿਤਰਣ ਇੰਨਾ ਸਰਲ ਹੈ ਕਿ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਚਿਤਰਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੈ। ਲੋਗੋ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਚਿਤਰਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਤ੍ਰਿਕੋਣਾਕਾਰ ਆਕ੍ਰਿਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਟਰਟਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹੈ। ਲੋਗੋ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਟਰਟਲ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਸੇ ਘੁੰਮ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗੇ - ਪਿੱਛੇ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਟਰਟਲ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣੇ ਰਸਤਾ ਉੱਤੇ ਲਕੀਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਰਲਤਾ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

• ਬਹੁ-ਉਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ - ਜੋ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਭਿੰਨ - ਭਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਅਨੇਕ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁ-ਉਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ - BASIC, PASCAL, PL1 |

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ

• ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਮਸ਼ੀਨ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਉਪਲਬਧੀ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਕਰਤਾ ਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਦਲਨ ਉੱਤੇ ਅਰਥਾਤ ਵੱਖਰਾ ALU ਅਤੇ ਕਾਬੂ ਇਕਾਈ(Control unit) ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸੂਖਮ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੱਲਦਾ ਹੈ।
• ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਅੱਖਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
• ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਲੱਭ ਕੇ ਸੁਧਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਨੁਵਾਦਕ ਕੰਪਾਇਲਰ ਅਤੇ ਇੰਟਰਪ੍ਰੇਟਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਲਕੀਰ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਹੈ ਇਹ ਆਪ ਹੀ ਸੂਚਿਤ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
• ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਿਖਣ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।

ਸੀਮਾਵਾਂ

• ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਚਲਣ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਗਏ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਸਿਮਰਤੀ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾ ਸਥਾਨ ਘੇਰਦਾ ਹੈ।
• ਇਸ ਭਾਸ਼ਾਓ ਵਿੱਚ ਲਚੀਲਾਪਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਨੁਵਾਦਕਾਂ ਦੇ ਆਪ ਨਿਅੰਤਰਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਰ ਦੇ ਨਿਅੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਚੀਲੇਪਨ ਵਲੋਂ ਮੰਤਵ ਹੈ ਕਿ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਓ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੈ ਅਤੇ ਅਤਿਅੰਤ ਕਠਿਨਾਈ ਵਲੋਂ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਉਸਦੀ ਪਰਿਸੀਮਾਓ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਜਿਆਦਾ ਪਰਭਾਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਤ : ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਭਾਸ਼ਾਓ ਦਾ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ

ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਓ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਉੱਤੇ ਨਜ਼ਰ ਪਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਡਾ . ਗਰੇਸ ਹਾਪਰ ਦਾ ਨਾਮ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇੰਹੋਨੇ ਹੀ ਸੰਨ 1952 ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਭਾਸ਼ਾਓ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੰਪਾਇਲਰ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਡਾ ਹਾਪਰ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਓ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪਹਿਲੀ - FLOWMATIC ਅਤੇ MATHEMATICS। FLOWMATIC ਇੱਕ ਪੇਸ਼ਾਵਰਾਨਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ ਸੀ ਅਤੇ MATHEMATICS ਇੱਕ ਅੰਕਗਣਿਤੀਏ ਗਣਨਾਓ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿਉਕਤ ਦੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 225 ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਓ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ : FORTRAN, COBOL, BASIC, PASCAL