ਐਲਿਜ਼ਾ ਗਰੂ ਜੋਨਸ
ਐਲਿਜ਼ਾ ਗਰੂ ਜੋਨਸ (30 ਮਾਰਚ, 1803[1] - 28 ਮਾਰਚ, 1838[2] ) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਅਤੇ ਕੋਸ਼ਕਾਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਿਆਮੀਜ਼ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਰੋਮਨਾਈਜ਼ਡ ਲਿਪੀ ਬਣਾਈ, ਅਤੇ ਪਹਿਲਾ ਸਿਆਮੀਜ਼-ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ ਬਣਾਇਆ।
ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]
ਐਲਿਜ਼ਾ ਕੋਲਟਮੈਨ ਗਰੂ ਦਾ ਜਨਮ 30 ਮਾਰਚ, 1803 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਰੇਵ. ਹੈਨਰੀ ਗਰੂ, ਪ੍ਰੋਵੀਡੈਂਸ, ਰ੍ਹੋਡ ਆਈਲੈਂਡ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਸੀ। ਆਪਣੀਆਂ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਯੋਗਤਾ ਸੀ, ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਯੂਨਾਨੀ ਸਿੱਖਣਾ।[3]
ਉਸਨੇ ਰੇਵ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। 14 ਜੁਲਾਈ 1830 ਨੂੰ ਡਾ. ਜੌਹਨ ਟੇਲਰ ਜੋਨਸ[4] ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ ਬੋਸਟਨ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਨ ਬੈਪਟਿਸਟ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਜੋੜੇ ਨੂੰ ਬਰਮਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਦੋ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉੱਥੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿਆਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਇੱਕ ਸਿਆਮੀ-ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਸੀ ਜੋ ਉਸਨੇ ਦਸੰਬਰ 1833 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਸਿਆਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਿਆਮੀਜ਼ ਕਿਸਮ ਨਾਲ ਛਪਾਈ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗੁਆਚ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿਨਾਂ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੀ ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਨੂੰ 2007 ਵਿੱਚ ਗੁਆਚੇ ਜੋਨਸ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਕਾਪੀ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[5] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸਿਆਮੀ ਭਾਸ਼ਾ ਲਿਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਰੋਮਾਂਸਕ੍ਰਿਤ ਲਿਪੀ ਵੀ ਬਣਾਈ। ਉਸਨੇ ਸਿਆਮੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਲਿਖੇ।
ਬਰਮਾ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਚਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਦੀ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਜੋਨਸ ਦੀ 28 ਮਾਰਚ 1838 ਨੂੰ ਹੈਜ਼ੇ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕਾਕ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਬੈਂਕਾਕ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[2]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Jones, Eliza Grew 1803–1838". Archived from the original on 2008-05-27. Retrieved 2008-02-24.
- ↑ 2.0 2.1 Locke, John Goodwin (1853). Book of the Lockes: A Genealogical and Historical Record of the Descendants of William Locke, of Woburn. James Munroe and Company. p. 269.
- ↑ Sigourney 1851:294,296.
- ↑ Harrison, Jerry Norman (1995). A Few More Descendants of Lewis Jones, 1603-1684. Heritage Books. p. 132. ISBN 0-7884-0219-6.
- ↑ Dockum, Rikker (2007). From Lost to Online: A Digital eText + Image Edition of the First Thai-English Dictionary (PDF). 17th Meeting of the Southeast Asian Linguistics Society.