ਕਸੀਦਾਕਾਰੀ
ਕਸੀਦਾਕਾਰੀ (ਕਸ਼ੀਦਾ, ਕਸ਼ੀਦਾ - ਕਾਰੀ) ਕਸ਼ਮੀਰ, ਬਿਹਾਰ,[1] ਪੰਜਾਬ[2] ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇੱਕ ਕਢਾਈ ਕਲਾ ਹੈ।[3][4]
ਨਾਮ[ਸੋਧੋ]
ਕਸੀਦਾ ਕਢਾਈ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਕਾਸਿਦਕਾਰੀ ਨੂੰ ਕਸ਼ੀਦਾ-ਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,[2] ਸੂਈ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਹੈ।[5] ਇਸਨੂੰ ਕਸੀਦਕਾਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[6]
ਤਕਨੀਕ[ਸੋਧੋ]
ਕਸੀਦਾ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟਾਂਕੇ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡਾਰਨਿੰਗ ਸਟੀਚ, ਸਟੈਮ ਸਟੀਚ, ਸਾਟਿਨ ਸਟੀਚ ਅਤੇ ਚੇਨ ਸਟੀਚ। ਕਸ਼ੀਦਾ ਲਈ ਆਧਾਰ ਸਮੱਗਰੀ ਕਪਾਹ, ਉੱਨ ਜਾਂ ਰੇਸ਼ਮ ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਿੱਟੇ, ਨੀਲੇ, ਪੀਲੇ, ਜਾਮਨੀ, ਲਾਲ, ਹਰੇ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਹਨ। ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਟਾਂਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[7] ਦੋ- ਰੁਖ ਕਢਾਈ (ਚੰਬਾ ਕਸੀਦਾਕਾਰੀ) ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਢਾਈ ਦੇ ਹੋਰ ਰੂਪਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।[3][8]
ਸੋਜ਼ਨੀ[ਸੋਧੋ]
ਸੋਜ਼ਨੀ ਟਾਂਕੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਦੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ 'ਤੇ ਇਕਸਾਰਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਲਕਦੋਜ਼ੀ[ਸੋਧੋ]
ਜ਼ਲਕਦੋਜ਼ੀ ਚੇਨ ਟਾਂਕੇ ਨਾਲ ਨਮੂਨੇ ਭਰਨ ਲਈ ਹੁੱਕ ਜਾਂ ਆਰਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੁੱਕ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਚੇਨ ਟਾਂਕੇ ਚੋਗਾਸ 'ਤੇ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਰੀ ਧਾਗਾ[ਸੋਧੋ]
ਜ਼ਰੀ ਧਾਗੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਕਸੀਦਾ ਕੰਮ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜ਼ਰੀ ਦੇ ਧਾਗੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੈਟਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਫੈਬਰਿਕ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਧਾਗੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਰਤੋਂ[ਸੋਧੋ]
ਪਹਿਰਾਵੇ, ਫੇਰਨ, ਸ਼ਾਲ, ਰੁਮਾਲ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਰੇਲੂ ਸਮਾਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੈੱਡ ਕਵਰ, ਕੁਸ਼ਨ ਕਵਰ, ਲੈਂਪਸ਼ੇਡ, ਬੈਗ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮਾਨ ਸਜਾਉਣ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
- ਚੰਬਾ ਰੁਮਾਲ ਇੱਕ ਕਢਾਈ ਵਾਲਾ ਦਸਤਕਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਚੰਬਾ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Naik, Shailaja D. (1996). Traditional Embroideries of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). APH Publishing. pp. 13, 75, 76. ISBN 978-81-7024-731-9.
- ↑ 2.0 2.1 Quddus, Syed Abdul (1992). Punjab, the Land of Beauty, Love, and Mysticism (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Royal Book Company. p. 246. ISBN 978-969-407-130-5.
- ↑ 3.0 3.1 Kumar, Sukrita Paul (2012). Chamba Achamba: Women's Oral Culture (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Sahitya Akademi. ISBN 978-81-260-3266-2.
- ↑ Dasgupta, Reshmi R. "Unfurling a new life for Chamba rumals". The Economic Times. Retrieved 2021-01-16.
- ↑ "Embroidery, Embroidery Design Ideas, Embroidery Craft Items, Embroidery Artisans, Work, Products, Information, How to - Crafts & Artisans". www.craftandartisans.com. Archived from the original on 2018-06-09. Retrieved 15 February 2019.
- ↑ "embroidery - Meaning of embroidery - Punjabi Dictionary - iJunoon". www.ijunoon.com. Archived from the original on 2016-03-08. Retrieved 15 February 2019.
- ↑ "Embroidery of Jammu & Kashmir". www.craftandartisans.com. Archived from the original on 2021-01-21. Retrieved 2021-01-16.
- ↑ Dasgupta, Reshmi R. "Unfurling a new life for Chamba rumals". The Economic Times. Retrieved 2021-01-16.