ਕਾਤਾਕਾਨਾ

ਕਾਤਾਕਾਨਾ
カタカナ
ਕਾਤਾਕਾਨਾ; カタカナ;
ਲਿਪੀ ਕਿਸਮ	Syllabary
ਸਮਾਂ ਮਿਆਦ	~800 ਈਸਵੀ ਸੰਨ ਤੋਂ ਵਰਤਮਾਨ ਤਕ
ਦਿਸ਼ਾ	Vertical right-to-left, left-to-right
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਜਪਾਨੀ ਓਕਿਨਾਵਾਨ, ਐਨੁ, ਪਲਾਊਆਂ
ਸਬੰਧਤ ਲਿਪੀਆਂ
ਮਾਪੇ ਸਿਸਟਮ	ਓਰੇਕਲ ਬੋਨ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਸੀਲ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਕਲੈਰੀਕਲ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਰੇਗੁਲਰ ਸਕ੍ਰਿਪਟ (ਕਾਂਜੀ) ਕਾਤਾਕਾਨਾ; カタカナ; ; ; ;
ਜਾਏ ਸਿਸਟਮ	ਕਾਤਾਕਾਨਾ, ਹੇਨਤਾਈਗਾਨਾ
ਆਈਐੱਸਓ 15924
ਆਈਐੱਸਓ 15924	Kana (411), Katakana
ਯੂਨੀਕੋਡ
ਯੂਨੀਕੋਡ ਉਪਨਾਮ	Katakana
ਯੂਨੀਕੋਡ ਸੀਮਾ	U+30A0–U+30FF, ; U+31F0–U+31FF, ; U+3200–U+32FF, ; U+FF00–U+FFEF, ; U+1B000–U+1B0FF
	This article contains phonetic transcriptions in the International Phonetic Alphabet (IPA). For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA. For the distinction between [ ], / / and ⟨ ⟩, see IPA § Brackets and transcription delimiters.

ਕਾਤਾਕਾਨਾ ਜਪਾਨੀ ਉੱਚਾਰਖੰਡ ਮਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਜਪਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਲਿਖਣ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਭਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੀਰਾਗਾਨਾ, ਕਾਂਜੀ, ਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਲਈ ਰੋਮਾਂਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।^[2] ਕਾਤਾਕਾਨਾ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਖੰਡਿਤ ਕਾਨਾ" ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਤਾਕਾਨਾ ਦੇ ਕਈ ਚਿੰਨ੍ਹ ਜਟਿਲ ਕਾਂਜੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਹੀਰਾਗਾਨਾ ਤੇ ਕਾਤਾਕਾਨਾ ਦੋਨੋਂ ਕਾਨਾ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਂਦੇ ਹਨ। ਜਾਪਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਹਰ ਆਵਾਜ਼ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਅੱਖਰਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਵਰ ਅੱਖਰ (ਜਿਵੇਂ a, e, i,o,u) ਅ (ਕਟਾਕਾਨਾ ア)ਜਾਂ ਫੇਰ ਵਿਅੰਜਨ ਦੇ ਮਗਰ ਸਵਰ ਅੱਖਰ ਜਿਂਵੇ ਕਾ (ਕਟਾਕਾਨਾ カ);ਜਾਂ ਨ (ਕਟਾਕਾਨਾ ン)।

ਕਾਤਾਕਾਨਾ ਦੀ ਵਰਤੋ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਜਪਾਨੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤਿਲਿਪੀ ਕਰਣ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਾਤਾਕਾਨਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਸ ਦੇ ਛੋਟੇ, ਸਿੱਧੀ ਲਕੀਰਾਂ ਤੇ ਤਿੱਖੇ ਕੋਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।^[3]

ਕਾਤਾਕਾਨਾ ਵਰਨਮਾਲਾ

Gojūon – Katakana characters with nucleus
	ਅ	ਈ	ਊ	ਏ	ਓ
∅	ア	イ	ウ	エ	オ
ਕ	カ	キ	ク	ケ	コ
ਸ	サ	シ	ス	セ	ソ
ਤ	タ	チ	ツ	テ	ト
ਨ	ナ	ニ	ヌ	ネ	ノ
ਹ	ハ	ヒ	フ	ヘ	ホ
ਮ	マ	ミ	ム	メ	モ
ਯ	ヤ		ユ		ヨ
ਰ	ラ	リ	ル	レ	ロ
ਵ	ワ	ヰ		ヱ	ヲ

Katakana coda character
ਨ	ン

Katakana diacritics
dakuten	゛
handakuten	゜

ਕਟਾਕਾਨਾ ਉੱਚਾਰਖੰਡ ਮਾਲਾ ਤੇ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜ

Katakana used in Japanese orthography
	ਅ	ਈ	ਊ	ਏ	ਓ
∅	ア	イ	ウ	エ	オ
ਕ	カ	キ	ク	ケ	コ
ਗ	ガ	ギ	グ	ゲ	ゴ
ਸ	サ	シ	ス	セ	ソ
ਜ	ザ	ジ	ズ	ゼ	ゾ
ਤ	タ	チ	ツ	テ	ト
ਦ	ダ	ヂ	ヅ	デ	ド
ਨ	ナ	ニ	ヌ	ネ	ノ
H	ハ	ヒ	フ	ヘ	ホ
ਬ	バ	ビ	ブ	ベ	ボ
ਪ	パ	ピ	プ	ペ	ポ
ਮ	マ	ミ	ム	メ	モ
ਯ	ヤ		ユ		ヨ
ਰ	ラ	リ	ル	レ	ロ
ਵ	ワ	ヰ		ヱ	ヲ
ਨ			ン

Katakana functional characters *unused/obsolete*
sokuon	ッ
chōonpu	ー
iteration mark	ヽ

ਸਲੇਟੀ ਰੰਗ ਮਤਲਬ ਅਪ੍ਰਚਲਿਤ ਅੱਖਰ

ਸਟਰੋਕ ਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ

ਹਵਾਲੇ

↑ Thomas E. McAuley (2001) Language change in East Asia. Routledge. ISBN 0700713778. p. 90
↑ Roy Andrew Miller (1966) A Japanese Reader: Graded Lessons in the Modern Language, Rutland, Vermont: Charles E. Tuttle Company, Tokyo, Japan, p. 28, Lesson 7: Katakana: a—no. "Side by side with hiragana, modern Japanese writing makes use of another complete set of similar symbols called the katakana."
↑ Miller, p. 28. "The katana symbols, rather simpler, more angular and abrupt in their line than the hiragana..."

ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tags exist for a group named "n", but no corresponding <references group="n"/> tag was found

[1] Thomas E. McAuley (2001) Language change in East Asia. Routledge. ISBN 0700713778. p. 90

[2] Roy Andrew Miller (1966) A Japanese Reader: Graded Lessons in the Modern Language, Rutland, Vermont: Charles E. Tuttle Company, Tokyo, Japan, p. 28, Lesson 7: Katakana: a—no. "Side by side with hiragana, modern Japanese writing makes use of another complete set of similar symbols called the katakana."

[3] Miller, p. 28. "The katana symbols, rather simpler, more angular and abrupt in their line than the hiragana..."

[1]

[2]

[3]

[n 1]

[n 2]

[n 3]

	ਮੋਨੋਗ੍ਰਾਫ (gojūon)					ਦੁੱਤ ਅੱਖਰ (yōon)
	ਅ	ਈ	ਊ	ਏ	ਓ	ਯਾ	ਯੂ	ਯੋ
∅	ア ਅ	イ ਈ	ウ ਊ	エ ਏ	オ ਓ
ਕ	カ ਕਾ	キ ਕੀ	ク ਕੂ	ケ ਕੇ	コ ਕੋ	キャ ਕਯਾ	キュ ਕਯੂ	キョ ਕਯੋ
ਸ	サ ਸਾ	シ ਸ਼ੀ	ス ਸੂ	セ ਸੇ	ソ ਸੇ	シャ ਸ਼ਾ}	シュ ਸ਼ੁ	ショ ਸ਼ੋ
ਤ	タ ਤਾ [ta]	チ ਚੀ	ツ ਤਸੁ	テ ਤੇ	ト ਤੋ	チャ ਚਾ	チュ ਚੁ	チョ ਚੋ
ਨ	ナ ਨਾ	ニ ਨੀ	ヌ ਨੂ	ネ ਨੇ	ノ ਨੋ	ニャ ਨਯਾ	ニュ ਨਯੂ	ニョ ਨਯੋ
ਹ	ハ ਹਾ	ヒ ਹੀ	フ ਫ਼ੁ	ヘ ਹੇ	ホ ਹੋ	ヒャ ਹਯਾ	ヒュ ਹਯੂ	ヒョ ਹਯੋ
ਮ	マ ਮਾ	ミ ਮੀ	ム ਮੂ	メ ਮੇ	モ ਮੋ	ミャ ਮਯਾ	ミュ ਮਯੂ	ミョ ਮਯੋ
ਯ	ヤ ਯਾ	^{[n 1]}	ユ ਯੂ [ju͍]	^{[n 1]}	ヨ ਯੋ [jo]
ਰ	ラ ਰਾ	リ ਰੀ	ル ਰੂ	レ ਰੇ	ロ ਰੋ	リャ ਰਯਾ	リュ ਰਯੂ	リョ ਰਯੋ
ਵ	ワ ਵਾ	ヰ ਵੀ^{[n 2]}	^{[n 1]}	ヱ ਵੇ ^{[n 2]}	ヲ ਵੋ^{[n 2]}

	Final nasal monograph			Functional graphemes
	{{{n\|ン ਨ			ッ (before geminate consonant)		ー (after long vowel)	ヽ (reduplicates and unvoices syllable)	ヾ (reduplicates and voices syllable)

	Monographs with diacritics: gojūon with (han)dakuten					Digraphs with diacritics: yōon with (han)dakuten
	ਅ	ਈ	ਊ	ਏ	ਓ	ਯਾ	ਯੂ	ਯੋ
ਗ	ガ ਗਾ	ギਗੀ	グ ਗੁ	ゲ ਗੇ	ゴ ਗੋ	ギャ ਗਯਾ	ギュ ਗਯੁ	ギョ ਗਯੋ
ਜ਼	ザ ਜ਼ਾ	ジ ਜੀ	ズ ਜ਼ੁ	ゼ ਜ਼ੇ	ゾ ਜ਼ੋ	ジャ ਜਾ	ジュ ਜੁ	ジョ ਜੋ
ਦ	ダ ਦਾ	ヂ ਜੀ^{[n 3]}	ヅ ਜ਼ੁ^{[n 3]}	デ ਦੇ	ド ਦੋ	ヂャ ਜਾ^{[n 3]}	ヂュ ਜੁ^{[n 3]}	ヂョ ਜੋ^{[n 3]}
ਬ	バ ਬਾ	ビ ਬੀ	ブ ਬੁ	ベ ਬੇ	ボ ਬੋ	ビャ ਬਯਾ	ビュ ਬਯੂ	ビョ ਬਯੋ
ਪ	パ ਪਾ	ピ ਪੀ	プ ਪੁ	ペ ਪੇ	ポ ਪੋ	ピャ ਪਯਾ	ピュ ਪਯੂ	ピョ ਪਯੋ