ਕੈਦੀ
ਇੱਕ ਕੈਦੀ ( ਜਾਂ ਨਜ਼ਰਬੰਦ, ਬੰਦੀ) ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਦ, ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਜਾਂ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਸੰਜਮ ਦੁਆਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕੱਟਣ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [1]
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕਾਨੂੰਨ
[ਸੋਧੋ]ਕੈਦੀ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [3]
ਜੇਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ 1992 ਦੇ ਸੈਕਸ਼ਨ 1 ਵਿੱਚ, "ਕੈਦੀ" ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਅਦਾਲਤ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਈ ਗਈ ਕਿਸੇ ਲੋੜ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਖਾਸ ਸਮੇਂ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ। [4]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਕੈਦੀ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਸਬੂਤ ਲੋਅਰ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ-ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਬਰਾਂ ਤੋਂ 8,000 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦਾ ਹੈ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]ਇਸ ਸਬੂਤ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੀਬੀਆ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਾਨ ਵਰਗੇ ਕਬੀਲੇ ਨੂੰ ਗ਼ੁਲਾਮ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। [5] [6]
ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਭਾਵ
[ਸੋਧੋ]ਇਕਾਂਤ ਕੈਦ ਵਿਚ
[ਸੋਧੋ]ਕੈਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਝੱਲੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਕਾਂਤ ਕੈਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ "ਸਪੈਸ਼ਲ ਹਾਊਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟਸ" (SHU) ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕੈਦੀ ਸੰਵੇਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਪਰਕ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਦਰਭ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ, ਕੈਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲਈ ਵੱਧ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਬੰਧ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਆਪਸੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਇੱਕ ਕੈਦੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਯੋਜਨ ਲਈ ਪੂਰਵ-ਸ਼ਰਤਾਂ ਹਨ।
ਕੈਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਇਕਾਂਤ ਕੈਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਕਾਸੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧਾਭਾਸੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਧੇਰੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਪਰਕ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਤੋਂ ਡਰ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਤਬਦੀਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਸੁਸਤ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਕਾਂਤ ਕੈਦ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਚਾਲ-ਚਲਣ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਚਰਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਕਾਂਤ ਕੈਦ ਵਿਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਕਲੀਨਿਕਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਕਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਜੋਖਮ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਆਮ ਵਿਵਹਾਰ ਸਵੈ-ਵਿਗਾੜ, ਆਤਮਘਾਤੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਗਾੜ ਹਨ।
ਸਟਾਕਹੋਮ ਸਿੰਡਰੋਮ
[ਸੋਧੋ]ਸਟਾਕਹੋਮ ਸਿੰਡਰੋਮ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਿੰਡਰੋਮ ਇੱਕ ਵਿਰੋਧਾਭਾਸੀ ਵਰਤਾਰੇ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ, ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਬੰਧਕ ਆਪਣੇ ਅਗਵਾਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਅਧਿਕਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਸੰਘੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੋਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ ਕੈਦੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੂਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਠਵੀਂ ਸੋਧ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬੇਰਹਿਮ ਅਤੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਸਜ਼ਾ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। [7]
ਕਿਸਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਸਿਵਲੀਅਨ ਕੈਦੀ ਉਹ ਨਾਗਰਿਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਲੜਾਈ ਲਈ ਕਿਸੇ ਪਾਰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਜਾਂ ਤਾਂ ਦੋਸਤਾਨਾ, ਨਿਰਪੱਖ ਜਾਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਾਗਰਿਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਦੋਸ਼ੀ ਉਹ ਕੈਦੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਧੀਨ ਕੈਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਕੈਦੀ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੰਘੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਫਿਰ ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਾਨ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਪਰਾਧ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਇੱਕ ਆਮ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਕੁਝ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਹਨਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਜਾਂ ਤਾਂ ਜੰਗ ਦੇ ਕੈਦੀਆਂ ਜਾਂ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਕੀ ਵਜੋਂ ਵਰਗੀਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: "ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ"।
- ਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਜੋਂ ਰੱਖੇ ਗਏ ਕੈਦੀਆਂ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਾਂ ਯੁੱਧ ਦੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਰੋਕ ਵਜੋਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧੀ ਅਗਵਾਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਜੰਗੀ ਕੈਦੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ POWs ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਯੁੱਧਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਜਾਂ ਤਾਂ ਲੜਾਕੂਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨਾਗਰਿਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਯੁੱਧ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੜਾਕੂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਦੀ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਜਾਂ ਸੰਬੰਧ ਲਈ ਕੈਦ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਕੈਦੀ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
- ਗ਼ੁਲਾਮ ਉਹ ਕੈਦੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਲਈ ਬੰਦੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਮਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਕੈਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
- ਜ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕੈਦੀ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਸਲ, ਜਿਨਸੀ ਝੁਕਾਅ, ਧਰਮ, ਜਾਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਕਾਰਨ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੈਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਅਧੀਨ ਹਨ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਹਨ, ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਲੋਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਰਸਾ ਘੇਟੋ ਵਿੱਚ ਯਹੂਦੀ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ
[ਸੋਧੋ]- ਗ੍ਰਾਸੀਅਨ, ਐਸ. (1983)। ਇਕੱਲ ਦੀ ਕੈਦ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਭਾਵ। ਅਮਰੀਕਨ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਸਾਈਕੈਟਰੀ , 140(11)।
- ਗ੍ਰਾਸੀਅਨ, ਐਸ., ਅਤੇ ਫਰੀਡਮੈਨ, ਐਨ. (1986)। ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਇਕਾਂਤ ਅਤੇ ਇਕਾਂਤ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਸੰਵੇਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ। ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਰਨਲ, 8(1).
- ਹੈਨੀ, ਸੀ. (1993)। "ਬਦਨਾਮ ਸਜ਼ਾ": ਇਕੱਲਤਾ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਨਤੀਜੇ. ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਜਰਨਲ, 8(1)।
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਨਜ਼ਰਬੰਦਾਂ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ
- ਨਜ਼ਰਬੰਦਾਂ 'ਤੇ ACLU
- ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕੈਦੀ ਖੋਜ Archived 2020-08-12 at the Wayback Machine.
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਕਾਈਵਜ਼ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਵੈਂਡਸਵਰਥ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਵਿਕਟੋਰੀਅਨ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀਆਂ ਐਲਬਮਾਂ।
- ↑ "Prisoner - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary". Merriam-webster.com. Retrieved 2012-04-19.
- ↑ Johan Knutsonin kivipiirros moninkertaisesta murhamiehestä Juhani Aataminpojasta
- ↑ John Rastell. Termes de la Ley. 1636. Page 202. Digital copy from Google Books.
- ↑ The Prison Security Act 1992, section 1(6)
- ↑ "Historical survey > Slave-owning societies". Encyclopædia Britannica.
- ↑ Thomas, Hugh: The Slave Trade Simon and Schuster; Rockefeller Centre; New York, New York; 1997
- ↑ "Prisoners' rights | LII / Legal Information Institute". Topics.law.cornell.edu. 2012-03-02. Retrieved 2012-04-19.