ਕੰਦਲੀ ਫੈਸਟੀਵਲ
ਕੰਦਲੀ ਤਿਉਹਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਰੁੰਗ ਕਬੀਲੇ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਕੰਦਲੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਖਿੜਨ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੁੱਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਗਸਤ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚੌਂਦਾਸ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਹਾਰ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ 1841 ਵਿਚ ਲੱਦਾਖ ਤੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।[1]
ਰੀਤ
[ਸੋਧੋ]ਲੋਕ-ਕਥਾਵਾਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕਾਲੀ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਪਰਤ ਰਹੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਕੰਗਦਲੀ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੁਪ ਕੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਲਿਆ। ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ, ਕੰਗਦਾਲੀ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਦੁਬਾਰਾ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ.
ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਲੜਕੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਜ਼ਖ਼ਮ 'ਤੇ ਕਾਨ-ਡਾਲੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਬੂਟੇ ਤੋਂ ਜੜ੍ਹ ਦਾ ਪੇਸਟ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਝਾੜੀ ਨੂੰ ਸਰਾਪ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਾਂ-ਡਾਲੀ ਪੌਦੇ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਿੜ ਜਾਣ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਪੁੱਟ ਦੇਣ, ਜੋ ਕਿ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਹਰ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬੂਟੇ ਦੇ ਫੁੱਲਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹ ਹੋਣ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਨਾਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਜਲੂਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਹਰ ਇੱਕ ਰਿਲ ਨਾਲ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਸੰਦ ਜੋ ਇੱਕ ਲੂਮ 'ਤੇ ਗਲੀਚੇ ਨੂੰ ਸੰਕੁਚਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਆਦਮੀ ਤਲਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਢਾਲਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ, ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਗਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਨੱਚਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਖਿੜਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚਣ 'ਤੇ, ਜੰਗ ਵਰਗੀਆਂ ਧੁਨਾਂ ਵਜਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਨਾਅਰੇਬਾਜ਼ੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰਿਲੜੀਆਂ ਨਾਲ ਝਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਦਮੀ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਝਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਝਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਖਾੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯੁੱਧ ਦੀ ਲੁੱਟ. ਜਿੱਤ ਦੇ ਜੈਕਾਰੇ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੌਲ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਸੁੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਚੌਂਦਾਸ ਘਾਟੀ ਦੇ ਲੋਕ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ। ਜਿੱਤ ਦੇ ਨਾਚ ਅਤੇ ਬੂਟੇ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਦਾਅਵਤ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੰਡਾਲੀ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਅਕਤੂਬਰ 2011 ਵਿੱਚ ਖਿੜਿਆ ਸੀ।[2]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Kandali Festival of Uttarakhand - Fest of Uttarakhand's Rung Tribe". www.tourmyindia.com. Retrieved 2023-04-04.
- ↑ Bisht, Brijmohan (2020-03-27). "Kandali Festival in Uttarakhand When Where How Kandali Festival is Celebrated". www.euttaranchal.com. Retrieved 2023-04-04.