ਖੇਵੜਾ ਲੂਣ ਦੀ ਖਾਣ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

 

ਖੇਵੜਾ ਲੂਣ ਦੀ ਖਾਣ (ਜਾਂ ਮੇਓ ਸਾਲਟ ਮਾਈਨ ) ਖੇਵੜਾ, ਪਿਂਡ ਦਾਦਨ ਖਾਨ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ, [1] ਜਿਹਲਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਉਪਮੰਡਲ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਣ ਲੂਣ ਰੇਂਜ, ਪੋਠੋਹਾਰ ਪਠਾਰ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੰਡੋ-ਗੰਗਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਹੈ, [2] ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ। [3] [4] [5] [6]

ਇਹ ਖਾਣ ਗੁਲਾਬੀ ਖੇਵੜਾ ਲੂਣ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਕਸਰ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਲੂਣ ਵਜੋਂ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 250,000 ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। [7] ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 320 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਇਸਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਵਪਾਰ ਮੁਗਲ ਯੁੱਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [8] ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੁੱਖ ਸੁਰੰਗ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ 1872 ਵਿੱਚ ਮਾਈਨਿੰਗ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਐਚ. ਵਾਰਥ ਨੇ ਖੁਦਵਾਈ ਸੀ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, BMR ਨੇ 1956 ਤੱਕ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ PIDC ਕੋਲ 1965 ਤੱਕ ਖਾਣਾਂ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਰਹੀ। 1965 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਡਬਲਯੂ.ਪੀ.ਆਈ.ਡੀ.ਸੀ. ਨੇ ਲੂਣ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ 1974 ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮਿਨਰਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਇਸ ਖਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ। ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹੈ, ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 350,000 ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ, ਲਗਭਗ 99% ਸ਼ੁੱਧ ਹੈਲਾਈਟ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [9][7] ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ 82 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ [10] ਤੋਂ 600 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਤੱਕ ਹੈ। [11]

ਗੈਲਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. O.H.K. Spate; Andrew T.A. Learmonth; B.H. Farmer (13 July 1972). India, Pakistan and Ceylon: The Regions. Methuen Publishing Ltd. p. 502. ISBN 978-0-416-75530-5. Retrieved 3 April 2012.
  2. Weller, J. Marvyn (1928). "The Cenozoic History of the Northwest Punjab". The Journal of Geology. 36 (4). Chicago Journals: 362–375. doi:10.1086/623522. JSTOR 30055696.
  3. Stanley J. Lefond (1 January 1969). Handbook of World Salt Resources (1st ed.). Springer. p. 347. ISBN 978-0-306-30315-9. Retrieved 3 April 2012.
  4. Camerapix (July 1998). Spectrum Guide to Pakistan. Interlink Books. p. 150. ISBN 978-1-56656-240-9. Retrieved 8 April 2012.
  5. Masud ul Hasan (1975). Short encyclopaedia of Pakistan (1st ed.). Ferozsons. p. 118. ASIN B007EU8QHS. Retrieved 8 April 2012.
  6. Pete Heiden (August 2011). Pakistan. Essential Library. p. 27. ISBN 978-1-61783-117-1. Retrieved 14 April 2012.
  7. 7.0 7.1 "Khewra Salt Mines Project". Pakistan Mineral Development Corporation. Privatisation Commission of Pakistan. Archived from the original on 25 July 2012. Retrieved 12 April 2012.
  8. Sarina Singh; Lindsay Brown; Lindsay Brown; Rodney Cocks; John Mock (1 May 2008). Lonely Planet Pakistan and the Karakoram Highway (7th ed.). Lonely Planet. p. 138. ISBN 978-1-74104-542-0. Retrieved 3 April 2012.
  9. Pennington, Matthew (25 January 2005). "Pakistan salt mined old-fashioned way mine". The Seattle Times. Archived from the original on 25 July 2012. Retrieved 8 April 2012.
  10. Natural Resources of Humid Tropical Asia (Natural Resources Research) (1st ed.). UNESCO. April 1974. p. 101. ISBN 978-92-3-101056-9. Retrieved 14 May 2012.
  11. Frank C. Whitmore; Mary Ellen Williams (1982). Resources for the twenty-first century. Washington D.C.: U.S. Geological Survey. p. 175. OCLC 623259129. Retrieved 7 April 2012.