ਗਲੀਮਾ ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ
ਗਲੀਮਾ ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 1974 ਤਾਸ਼ਕੰਦ, ਉਜ਼ਬੇਕ ਐਸਐਸਆਰ, ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨi |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਪੱਤਰਕਾਰ |
| ਸੰਗਠਨ | Institute for War and Peace Reporting |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਅੰਦੀਜਾਨ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | International Press Freedom Award (2005) |
ਗਲੀਮਾ ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ (ਜਨਮ 7 ਜੁਲਾਈ 1974, ਤਾਸ਼ਕੰਦ ) ਇੱਕ ਉਜ਼ਬੇਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਰਾਜ ਦੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਬਾਰੇ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਅਤੇ 2005 ਅੰਦੀਜਾਨ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਫਰਾਂਸ-ਅਧਾਰਤ ਏਜੰਸੀ ਫਰਾਂਸ ਪ੍ਰੈਸ (ਏਐਫਪੀ) ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਸਥਿਤ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਵਾਰ ਐਂਡ ਪੀਸ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ (ਆਈਡਬਲਿਯੂਪੀਆਰ) ਲਈ ਕੀਤੀ।[1] ਇਨ੍ਹਾਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਨੇ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਦੇ ਦਮਨ, ਪੁਲਿਸ ਤਸ਼ੱਦਦ, ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਪਾਂਸਰਸ਼ਿਪ ਸਮੇਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ।[2]
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਉਜ਼ਬੇਕ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਅਣਚਾਹੇ ਸਾਬਤ ਹੋਈਆਂ, ਜਿਸ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਦੀ ਉਸਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।[3] 2002 ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ IWPR ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਮਾਨਤਾ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ 2003 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਦੀ AFP ਮਾਨਤਾ ਨਵਿਆਉਣ ਤੋਂ ਵੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ IWPR ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਕੰਟਰੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਬਣ ਗਈ।[4] ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2004 ਅਤੇ 2005 ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਦਫ਼ਤਰ ਇੱਕ ਅਣ-ਨਿਸ਼ਾਨਿਤ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਰਿਹਾ।
ਅੰਦੀਜਾਨ ਕਤਲੇਆਮ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
[ਸੋਧੋ]ਮਈ 2005 ਵਿੱਚ, ਅੰਦੀਜਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਕੱਟੜਪੰਥ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ 23 ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਮੁਕੱਦਮੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੋਏ।[5] ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਕਾਬਪੋਸ਼ ਬੰਦੂਕਧਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ 12 ਮਈ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬੰਦੂਕ ਰੱਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 13 ਮਈ ਨੂੰ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[6] ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੀ।[7] ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਨੇ ਸੀਐਨਐਨ, ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼, ਅਤੇ ਹੋਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਲਈ ਬੋਬਰ ਸਕੁਆਇਰ ਤੋਂ ਲਾਈਵ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਬਿਤਾਇਆ।[8]
ਸਥਾਨਕ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ 1800 ਵਜੇ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਹਮਲੇ ਲਈ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਬਖਤਰਬੰਦ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਰੀਅਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਭੀੜ 'ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।[9] ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਮੇਟੀ ਲਈ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ:
ਬਿਨਾਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ, ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਭੀੜ 'ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਲਾਸ਼ਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਪਰਾਗ ਵਾਂਗ ਡਿੱਗੀਆਂ, ਕਤਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕਤਾਰ ਬਣਦੀ ਗਈ। ਚੌਕ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਭੱਜੇ, ਪਰ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਸਿਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਖੜਕਿਆ, ਹੇਠਾਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਵੱਲ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚ ਕੇ ਭੱਜੀ। ਮੈਂ ਬੱਸ ਭੱਜ ਗਈ। ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਚੀਖ ਕੇ ਕਿਹਾ "ਉਹ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਮਿੱਟੀ ਹਾਂ।"[10]
ਜਦੋਂ ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਗੋਲੀ ਉਸ ਦੇ ਬੈਕਪੈਕ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਗਈ ਸੀ, ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਚੇ ਗਵੇਰਾ ਨੋਟਬੁੱਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਰੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[11]
ਮਾਨਤਾ
[ਸੋਧੋ]2005 ਵਿੱਚ, ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪ੍ਰੈਸ ਫਰੀਡਮ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ।[12] ਅਵਾਰਡ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪੱਤਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦਰਪੇਸ਼ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ "ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ"। 2011 ਵਿੱਚ, ਨਿਊਜ਼ਵੀਕ ਨੇ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਨੂੰ "ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਸ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ" ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ, ਇਹ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿ "ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਦਾਰ ਵਜੋਂ ਨਿੰਦਿਆ ਗਿਆ"।[13]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਮਾਰਕਸ ਬੇਂਸਮੈਨ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਸਵਿਸ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨਿਯੂ ਜ਼ੁਰਚਰ ਜ਼ੀਤੁੰਗ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।[14] ਉਸ ਸਮੇਂ ਬੁਖ਼ਾਰਬਾਏਵਾ ਦਾ ਬੁਆਏਫ੍ਰੈਂਡ ਬੇਨਸਮੈਨ, ਅੰਦੀਜਾਨ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਜ਼ਬੇਕ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਡੁਸਲਡੋਰਫ, ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।[15]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Central Asia: Journalists Still Face Harassment, Threats". Radio Free Europe/Radio Liberty. 28 April 2006. Archived from the original on 25 March 2012. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ "IPFA 2005 - Galima Bukharbaeva". Committee to Protect Journalists. 2005. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ "Central Asia: Journalists Still Face Harassment, Threats". Radio Free Europe/Radio Liberty. 28 April 2006. Archived from the original on 25 March 2012. Retrieved 10 June 2011."Central Asia: Journalists Still Face Harassment, Threats". Radio Free Europe/Radio Liberty. 28 April 2006. Archived from the original on 25 March 2012. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Galima Bukharbaeva (13 May 2005). "Eyewitness: Uzbek protests". BBC News. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ "How the Andijan killings unfolded". BBC News. 17 May 2005. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Galima Bukharbaeva (25 October 2005). "Dangerous Assignments: Witness to a Massacre". Committee to Protect Journalists. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Galima Bukharbaeva (13 May 2005). "Eyewitness: Uzbek protests". BBC News. Retrieved 10 June 2011.Galima Bukharbaeva (13 May 2005). "Eyewitness: Uzbek protests". BBC News. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Galima Bukharbaeva (21 September 2008). "Uzbekistan: Where journalism is branded terrorism". The New York Times. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ "How the Andijan killings unfolded". BBC News. 17 May 2005. Retrieved 10 June 2011."How the Andijan killings unfolded". BBC News. 17 May 2005. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Galima Bukharbaeva (25 October 2005). "Dangerous Assignments: Witness to a Massacre". Committee to Protect Journalists. Retrieved 10 June 2011.Galima Bukharbaeva (25 October 2005). "Dangerous Assignments: Witness to a Massacre". Committee to Protect Journalists. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Galima Bukharbaeva (25 October 2005). "Dangerous Assignments: Witness to a Massacre". Committee to Protect Journalists. Retrieved 10 June 2011.Galima Bukharbaeva (25 October 2005). "Dangerous Assignments: Witness to a Massacre". Committee to Protect Journalists. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ "IPFA 2005 - Galima Bukharbaeva". Committee to Protect Journalists. 2005. Retrieved 10 June 2011."IPFA 2005 - Galima Bukharbaeva". Committee to Protect Journalists. 2005. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ "Galima Bukharbaeva". Newsweek. 20 February 2011. Archived from the original on 24 February 2011. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Jeff Kingston (23 July 2006). "Convenient Foes: Faces of terrorism". Japan Times. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Galima Bukharbaeva (May 9, 2008). "Remember Andijan?". The New York Times. Retrieved 10 June 2011.