ਗੀਤਾ ਧਰਮਰਾਜਨ
 | ਇਹ ਲੇਖ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। |
ਗੀਤਾ ਧਰਮਰਾਜਨ (ਜਨਮ 19 ਸਤੰਬਰ 1948) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ, ਸਿੱਖਿਅਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ। ਉਹ ਕਥਾ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ "ਸਭ ਲਈ ਲਾਭ" ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾ ਅਤੇ ਕਥਾ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ, 2022 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 10 ਚੋਟੀ ਦੇ ਬਾਲ ਪੁਸਤਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕਥਾ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਮੇਹਰਗੜ੍ਹ ਦਾ ਥੰਗਮ, ਡੇਜ਼ ਵਿਦ ਠਠੂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮੈਂ ਨਜਰ-ਆਮ-ਰਾਧ ਹਾਂ। ਉਹ ਕਥਾ ਇਨਾਮੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਹੈ।
ਗੀਤਾ ਕਥਾ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈ, ਇੱਕ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਜੋ ਉਸਨੇ 1988 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅੱਜ, ਉਹ ਕਥਾ ਬੋਰਡ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ/ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 33 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਗੁਣਵੱਤਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਸਿੱਖਿਆ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ।
ਕਥਾ[1][2] ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਰਜਿਸਟਰਡ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਕਿਵੇਂ ਸਿੱਖਦੇ ਹਨ ਇਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਦੀ ਆਈ ਲਵ ਰੀਡਿੰਗ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੇਨੀਅਮ ਅਲਾਇੰਸ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ, ਅਤੇ ਧਰਮਰਾਜਨ ਨੂੰ ਫਰੂਗਲ ਇਨੋਵੇਟਰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ।
ਚਾਰਲਸ ਲੈਂਡਰੀ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ, "ਦਿ ਆਰਟ ਆਫ਼ ਸਿਟੀ ਮੇਕਿੰਗ" ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: "ਕਥਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਅਤੇ ਨਾਟਕੀ ਦੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝਦੇ ਹਨ।"
ਕਥਾ ਦੀ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਸਿਟੀਜ਼ਨਜ਼ ਚੈਲੇਂਜ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 50% ਤੋਂ ਵੱਧ ਇੱਕ ਪੋਰਟਲ ਰਾਹੀਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਜੋ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਉਹ ਕਥਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਅਤੇ ਦਲਿਤ ਲਰਨਿੰਗ Archived 2023-03-30 at the Wayback Machine. (kadl) ਲੈਬਾਂ ਦੀ ਮੁਖੀ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਦੱਬੇ-ਕੁਚਲੇ/ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। The Unpress ਕਥਾ ਦੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਛਾਪ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੇ ਪੇਂਡੂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਣ ਨੂੰ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਅਤੇ ਢੁਕਵੀਂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਧਰਮਰਾਜਨ ਦਾ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਤਜਰਬਾ 1977 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਨੀਲਗਿਰੀਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਸਵੈ-ਸੇਵੀ ਸੇਵਾ (WVS) ਦੀ ਆਨਰੇਰੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸੀ। 45 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਦਾ ਸੰਪਾਦਕੀ ਅਨੁਭਵ ਜੋ ਟਾਰਗੇਟ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇੱਕ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ, ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਗਜ਼ਟ, ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਐਲੂਮਨੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਗੀਤਾ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ 450 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਰਚਨਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਗੀਤਾ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਦੋ ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ, ਦੋ ਰੋਟਰੀ ਅਵਾਰਡ, ਅਨੁਵਾਦ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਅਵਾਰਡ (ਰੂਪਾ ਐਂਡ ਕੰਪਨੀ, 1998), ਮਿਲੇਨੀਅਮ ਅਲਾਇੰਸ ਫਰੂਗਲ ਇਨੋਵੇਟਰ ਅਵਾਰਡ (2014) ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ; ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਟੈਂਡਰਡ ਐਂਟਰਪ੍ਰੀਨਿਓਰ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਅਵਾਰਡ (2018), ਅਤੇ ਸਤ ਪਾਲ ਮਿੱਤਲ ਅਵਾਰਡ (2020)। ਉਸਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਲ ਭਵਨ (2011-2013) ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਪਨਮਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਚੌਥਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ[3] ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਲਈ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਗੀਤਾ ਧਰਮਰਾਜਨ ਦਾ ਜਨਮ 1948 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ, ਐਨ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਸਵਾਮੀ[4] ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਕੰਮ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਜਾਣੂ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਕਲਿਆਣੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਸਵਾਮੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਕਵੀ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਪਦਮ ਦੀ ਰਚਨਾਕਾਰ ਹੈ।[5]
ਉਸਨੇ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕਲਾਸੀਕਲ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਅਤੇ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤ ਸਿੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਰਤ ਦੇ ਨਾਟਯ ਸ਼ਾਸਤਰ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਭਰ ਜੁੜ ਗਿਆ। ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਥਾ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਪਾਠਕ੍ਰਮ, ਜਾਂ ਕਥਾ-ਪੈਦਾਗੋਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ 1992 ਤੋਂ ਕਥਾ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਕਥਾ ਸਿੱਖਣ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦਾ ਅੰਤਰੀਵ ਆਧਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ-ਪੈਦਾਗੋਜੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਦੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ 2,000 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਗ੍ਰੰਥ - ਭਰਤ ਦੇ ਨਾਟਯ ਸ਼ਾਸਤਰ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ।
ਉਸਨੇ ਹੋਲੀ ਏਂਜਲਸ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਡਾਂਸ ਅਤੇ ਨੈੱਟਬਾਲ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਸਕੂਲ ਦੀ ਹੈੱਡ ਗਰਲ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਗਰਲ ਗਾਈਡਜ਼ ਜੰਬੋਰੀ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤੀ ਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਟੈਲਾ ਮਾਰਿਸ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਉੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ (1983-85) ਉਸ ਨੇ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਆਡਿਟ ਕੋਰਸ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਤੇ 2000 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਟਿਵ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Katha, Official website". Katha. Retrieved 29 January 2014.
- ↑ Sharma, Aditya (4 January 2007). "A Katha of success". The Hindu. Archived from the original on 5 November 2012. Retrieved 29 January 2014.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved July 21, 2015.
- ↑ "Dr KS Sanjivi Awards 2011 Presented". ciosa.org.in. Archived from the original on 23 September 2015. Retrieved 15 August 2015.
- ↑ "Naad Anunaad - RadioWeb Carnatic". radioweb.in. Archived from the original on 4 ਫ਼ਰਵਰੀ 2016. Retrieved 15 August 2015.