ਗੁਣਾਬਾਈ ਗਾਡੇਕਰ
ਗੁਣਾਬਾਈ ਰਾਮਚੰਦਰ ਗਾਡੇਕਰ (1906–1975) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਉਦਾਸ ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਮੁਢਲੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਡਾ. ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਉਸਨੇ 1930 ਅਤੇ 1936 ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਡਿਪ੍ਰੈਸਡ ਕਲਾਸੇਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ।
ਗੁਣਾਬਾਈ ਦਾ ਜਨਮ 1906 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ 'ਅਛੂਤ' ਚਮਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਉਸੇ ਸਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। 1930 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਰਾਮਚੰਦਰ ਗਾਡੇਕਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ।
ਉਹ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਉਦਾਸ ਜਮਾਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਹੈੱਡਮਾਸਟਰ ਬਣੀ। ਉਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ।
ਗੁਣਾਬਾਈ ਨੇ ਹਰੀਜਨ ਸੇਵਕ ਸੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1957 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਯਾਦ ਸਮ੍ਰਿਤੀਗੰਧ (ਸਮ੍ਰਿਤੀਗੰਧ) ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ।
ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 69 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]
ਸਰੋਤ
[ਸੋਧੋ]- Savarkar, Sunita (2020). "गुणाबाई रामचंद्र गाडेकर". मराठी विश्वकोश. Mumbai. https://marathivishwakosh.org/37980/. Retrieved 2021-12-04.
- Gadekar, Gunabai (1992). Smrutigandha (in marathi). Pune: Meherchandra Prakashan.
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)