ਗੋਰੀ ਗੰਗਾ
ਗੋਰੀ ਗੰਗਾ ( ਕੁਮਾਉਨੀ : ਗੋਰੀ ਗੜ ) ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਮੁਨਸਿਆਰੀ ਤਹਿਸੀਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਮਿਲਾਮ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਰਾਲਮ ਨਦੀ ਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਪਿਉਨਸ਼ਾਨੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦਕਸ਼ਨੀ ਬਲਾਤੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਹਨ ਜੋ ਪੰਚਾਚੁਲੀ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਸਥਿਤ ਹਨ।
ਵ੍ਯੁਤਪਤੀ
[ਸੋਧੋ]ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ "ਗੋਰੀ" ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ;ਚਿੱਟਾ ਜਾਂ ਗੋਰਾ। "ਗਦ" ਅਤੇ "ਗੰਗਾ" ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਅਰਥ ਨਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਝੱਗ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੀ ਮਿੱਟੀ/ਰੇਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚਿੱਟਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਵਹਾਅ
[ਸੋਧੋ]ਮਿਲਾਮ ਦਾ ਅਲਪਾਈਨ ਟਰਾਂਸ-ਹਿਊਮੰਟ ਪਿੰਡ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਨੱਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੋਨਕਾ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਖੱਬੇ-ਕਿਨਾਰੇ ਦੀ ਧਾਰਾ ਗੋਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜਦੀ ਹੈ। ਘਾਟੀ ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਪੂਰਬ, ਹਰਦਿਓਲ, ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲੀ, ਪੰਚਚੁਲੀ ਅਤੇ ਨੰਦਾ ਕੋਟ ਵਰਗੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਲਈ ਪਹੁੰਚ ਮਾਰਗ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਗੋਰੀ ਨੂੰ ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਸੈਂਕਚੂਅਰੀ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਕੰਧ ਦੀਆਂ ਪੂਰਬੀ ਢਲਾਣਾਂ ਤੋਂ ਵਹਿਣ ਵਾਲੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਸਿੰਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਪੰਚਚੁਲੀ, ਰਾਜਰੰਬਾ ਅਤੇ ਚੌਧਰੀ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਗਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਲਮ ਗੜ ਅਤੇ ਪਿਓਨਸਾਨੀ ਗਧੇਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਾਲਾਬਲੈਂਡ-ਬਰਫੂ ਕਾਲਗੰਗਾ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੀ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਗੋਰੀ ਗੰਗਾ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਵਹਿੰਦੀ ਹੈ। [1]
ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੀ ਗੋਰੀ ਨਦੀ ਨਾਲ ਜੁੜਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਦੀਆਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ [2] -
- ਪੰਚੂ ਗੜ - ਪੰਚੂ/ਗੰਘਰ ਵਿਖੇ ਸੱਚਾ ਸੱਜਾ ਕਿਨਾਰਾ
- ਬਰਫੂ ਗਾਡ - ਬਰਫੂ ਵਿਖੇ ਸੱਚਾ ਖੱਬਾ ਬੈਂਕ
- ਲਵਾ ਗਾਡ - ਮਾਰਟੋਲੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸੱਚਾ ਸੱਜਾ ਕਿਨਾਰਾ
- ਪੋਟਿੰਗ ਗਾਡ - ਬੋਗਡਾਇਰ ਵਿਖੇ ਸੱਚਾ ਸੱਜਾ ਕਿਨਾਰਾ
- ਰਾਲਮ ਗੜ - ਰਸਪੀਆਬਾਗੜ ਦਾ ਸੱਚਾ ਖੱਬਾ ਕਿਨਾਰਾ
- ਜਿਮੀਆ ਗੜ - ਜਿੰਮੀਘਾਟ 'ਤੇ ਸੱਚਾ ਸੱਜਾ ਕਿਨਾਰਾ
- ਸੂਰਿੰਗ ਗਾਡ - ਸੂਰਿੰਗ ਗੜ੍ਹ / ਘਾਟ 'ਤੇ ਸਹੀ ਸੱਜਾ ਕਿਨਾਰਾ
- ਮਦਕਨੀ ਜਾਂ ਮਦਕੰਨਿਆ - ਮਦਕੋਟ ਵਿਖੇ ਸੱਚਾ ਖੱਬਾ ਕਿਨਾਰਾ - ਇਹ ਨਦੀ ਪੰਚਾਚੁਲੀ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਪਯੂਨਸ਼ਾਨੀ ਅਤੇ ਬਲਾਤੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ।
- ਘੋਸੀ ਗੜ - ਬਾਰਾਮ ਵਿਖੇ ਸੱਚਾ ਖੱਬਾ ਕਿਨਾਰਾ
- ਰਾਉਂਟੀ - ਗਰਜੀਆ ਵਿਖੇ ਸੱਚਾ ਸੱਜਾ ਕਿਨਾਰਾ। ਗੋਰੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬਰਸਾਤੀ ਧਾਰਾ ਹੈ।
ਗੋਰੀਗੰਗਾ ਜੌਲਜੀਬੀ ਵਿਖੇ ਕਾਲੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Garhwal-Himalaya-Ost, 1:150,000 scale topographic map, prepared in 1992 by Ernst Huber for the Swiss Foundation for Alpine Research, based on maps of the Survey of India.
- ↑ Theophilus, E (2002). A Biodiversity Log And Strategy Input, Document For The Gori River Basin, Western Himalaya Ecoregion District Pithoragarh, Uttaranchal, A Sub-State Process Under The National Biodiversity Strategy And Action Plan India. Et Al. Anand, Gujarat: Foundation For Ecological Security.