ਚਿਰਾਂਦ
Chirand | |
|---|---|
  Chirand Location of Chirand in Bihar, India | |
| ਗੁਣਕ: 25°44′27.1828″N 84°49′11.5651″E / 25.740884111°N 84.819879194°E | |
| Country | India |
| State | Bihar |
| District | Saran |
| ISO 3166 ਕੋਡ | IN-BR |
ਚਿਰਾਂਦ, ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਹਾਰ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰਣ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਥਾਨ ਹੈ।[1][2] ਇਹ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪੂਰਵ-ਇਤਿਹਾਸਕ ਟਿੱਲਾ ਹੈ ਜੋ ਨਵ-ਪਥਰ ਯੁੱਗ (ਲਗਪਗ 2500-1345 ਈਪੂ) ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੱਧਕਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਾਲ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਤੱਕ ਇਸ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਰਿਕਾਰਡ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚਿਰਾਂਦ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈਆਂ ਵਿੱਚ 25,000 ਈਪੂ ਤੋਂ 30 ਈਸਵੀ ਤਕ ਤੈਹਬੰਦ ਨੀਓਲਿਦਕ, ਕੋਲਕੋਲਿਦਕ, ਅਤੇ ਲੋਹਾ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਬਸਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਨਿਵਾਸ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[3]
ਸਥਿਤੀ
[ਸੋਧੋ]ਚਿਰਾਂਦ ਪਿੰਡ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਕੰਢੇ ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਘੱਗਰ ਨਦੀ, ਰੇਵਾਲਗੰਜ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸੋਨ ਦਰਿਆ ਚਿਰਾਂਦ ਤੋਂ ਕੁਝ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਗੰਗਾ ਨਾਲ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਟਿੱਲੇ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਤਕਰੀਬਨ 2.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (1.6 ਮੀਲ) ਇੱਕ ਸੁੱਕੀ ਨਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਗੰਡਕੀ ਨਦੀ ਦੇ ਵ੍ਲਾਵੇਂ ਖਾਂਦੇ ਖੁਸ਼ਕ ਲੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਚਿਰਾਂਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚਾਰ ਦਰਿਆ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਖੁਰਦੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਕਟੌਤੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਛੱਜੇ ਹੋਏ ਟਿੱਬੇ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇੱਟਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਈਆਂ ਅਤੇ ਠੀਕਰ ਦਿਖਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ। ਟਿੱਲੇ ਦੇ ਸਿਖਰ ਤੇ ਇੱਕ ਮਸਜਿਦ ਹੈ, ਜੋ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਅਬੁਲ ਮੁਜਫ਼ਰ ਹੁਸੈਨ ਸ਼ਾਹ ਨੇ 1503 ਈ. ਵਿੱਚ ਬਣਾਵਾਈ ਸੀ। ਇਹ ਮਸਜਿਦ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਪਿਲਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਖੰਡਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।[4]
Chirand ਸਥਿਤ ਹੈ 14 kilometres (8.7 mi) ਤੱਕ Chhapra, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਿਹਾਰ., ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਦੇ ਬਾਰੇ 0.5 square kilometres (0.19 sq mi) ਖੇਤਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੇ.[5]
ਜਲਵਾਯੂ
[ਸੋਧੋ]ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਸਾਲਾਨਾ ਬਾਰਸ਼ 125 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ (49 ਇੰਚ) ਹੈ। 125 centimetres (49 in).[6] ਬਹੁਤੀ ਬਾਰਸ਼ ਜੂਨ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਨਸੂਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। [6] ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੜ੍ਹ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚਲੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[7]
ਦਰਿਆ ਖੋਰ
[ਸੋਧੋ]ਪਿੰਡ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ 10 ਮੀਟਰ (33 ਫੁੱਟ) ਟਿੱਲਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਦੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਖੋਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨੋਨੀਆ ਟੋਂਲਾ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਣ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ। 2010 ਵਿੱਚ, ਪੱਥਰਾਂ ਦੀ ਪਿੱਚਿੰਗ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਖੋਰੇ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਅੰਕੜੇ
[ਸੋਧੋ]2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚਿਰਾਂਦ ਪਿੰਡ ਦੀ ਅਬਾਦੀ 2971 ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 520 ਪਰਿਵਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮਰਦ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 1600 ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 1371 ਹੈ। ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ 61.09% ਹੈ ਜਦ ਕਿ ਪੂਰੇ ਰਾਜ ਦੀ 61.80% ਹੈ। [8]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "BIHAR: A QUICK GUIDE TO SARAN". Archived from the original on 2017-03-23.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Oldest hamlet faces extinction threat". Archived from the original on 2017-03-23.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Historical dictionary of Ancient India". Archived from the original on 2017-07-30.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Directorate of Archaeology". Chirand, Saran. National Informatics Centre. Archived from the original on 2012-05-25.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Singh, Rakesh K (25 September 2010). "Oldest hamlet faces extinction threat". Telegraph India. Archived from the original on 30 January 2016.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 6.0 6.1 Peregrine & Ember 2003.
- ↑ Gopal & Srivastava 2008.
- ↑ "Chirand Population – Saran, Bihar". Census2011. Archived from the original on 2016-01-29.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)