ਚੰਗੀ ਪਤਨੀ, ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਮਾਂ
"ਚੰਗੀ ਪਤਨੀ, ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਮਾਂ" ਇੱਕ ਵਾਕੰਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਜਪਾਨ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਕੋਰੀਆ ਸਮੇਤ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਆਦਰਸ਼ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1800 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ, ਚਾਰ-ਅੱਖਰਾਂ ਵਾਲਾ ਵਾਕੰਸ਼ "ਚੰਗੀ ਪਤਨੀ, ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਮਾਂ" 1875 ਵਿੱਚ ਨਾਕਾਮੁਰਾ ਮਸਾਨਾਓ ਦੁਆਰਾ ਘਡ਼ਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[1]
1800 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ ਸਿਲਾਈ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਰਗੇ ਘਰੇਲੂ ਹੁਨਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਨੈਤਿਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਹੁਨਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਇੱਕ "ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦਾ ਫਰਜ਼" ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਪਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ, ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸੀ।[2]
ਚੀਨ[ਸੋਧੋ]
ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਚੀਨੀ ਸਾਮੰਤੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਅੱਜ ਵੀ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ। ਸੱਸ ਅਤੇ ਨੂੰਹ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਈਰਖਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਤੀ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰਤੱਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਰਤੱਵ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦਖਲ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]"ਚੰਗੀ ਪਤਨੀ, ਸਿਆਣੀ ਮਾਂ" ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਔਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਚੀਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਪਜਾਊ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋ ਸਕਣ।[3]
ਜਪਾਨ[ਸੋਧੋ]
"ਚੰਗੀ ਪਤਨੀ, ਸਿਆਣੀ ਮਾਂ" ਸ਼ਬਦ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਮੀਜੀ ਕਾਲ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਰੂਡ਼੍ਹੀਵਾਦੀ, ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[4] 1890 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਇਹ ਵਾਕੰਸ਼ ਜਨਤਕ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਲਡ਼ਕੀਆਂ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋ ਗਿਆ। 1890 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ, "ਚੰਗੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਮਾਂ" ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਉੱਚ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਕੁਲੀਨ, ਉੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀਆਂ ਲਡ਼ਕੀਆਂ ਪਡ਼੍ਹਦੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ 1911 ਵਿੱਚ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀਆਂ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਸੋਧ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[5]
ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣਾ ਸਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਮਰਾਜ ਪੱਛਮੀ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵੋਟ ਅਧਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਪਾਨ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਪਾਨ ਨੇ ਨਿਯਮਤ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਕੇ ਔਰਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਸਮਾਜਿਕ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।[5]
ਵਰਤੋਂ[ਸੋਧੋ]
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਵਾਕੰਸ਼ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਅਰਥ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਵਾਇਤੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਈ ਹੋਰ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਪੱਖਪਾਤ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਆਲੋਚਨਾ[ਸੋਧੋ]
ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਲਈ, "ਚੰਗੀ ਪਤਨੀ, ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਮਾਂ" ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸਿੱਖਿਆ, ਪੇਸ਼ੇ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਅਸਲ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Sharon Sievers, Flowers in Salt: The Beginnings of a Feminist Consciousness in Modern Japan, 1983, 22.
- ↑ McLelland, Mark (January 2010). "Constructing the 'Modern Couple' in Occupied Japan". Intersections: Gender and Sexuality in Asia and the Pacific (23). ISSN 1440-9151.
- ↑ Fengxian, Wang (2012). "The "Good Wife And Wise Mother" As A Social Discourse Of Gender". Chinese Studies in History. 45 (4): 58–70. doi:10.2753/csh0009-4633450404.
- ↑ Fujimura-Fanselow, Kumiko. "The Japanese Ideology of ‘Good Wives and Wise Mothers’: Trends in Contemporary Research." Gender and History 3.3 (1991): 345-349. 2 Apr 2007. Web. 21 Nov. 2014.
- ↑ 5.0 5.1 Nocedo, Ana Micaela Araújo. "The "Good Wife and Wise Mother" Pattern: Gender Differences in Today‘s Japanese Society." Crítica Contemporánea. Revista De Teoría Politica 2 (Nov 2012): 1-14. Web. 19 Nov. 2014.