ਛਾਇਆ ਦਾਤਾਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਛਾਇਆ ਦਾਤਾਰ
ਜਨਮ1944
ਭਾਰਤ
ਕਿੱਤਾਕਾਰਕੁਨ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ

ਛਾਇਆ ਦਾਤਾਰ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Chhaiya Datar) (ਜਨਮ 1944) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਾਰਕੁਨ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਹੈ। ਦਾਤਾਰ ਮਰਾਠੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦਾ ਹੈ।

ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਦਾਤਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲਿਖਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[1] ਉਸ ਨੇ ਮਰਾਠੀ ਵਿੱਚ ਲਘੂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਗੋਸ਼ਟਾ ਸਾਦੀ ਸਰਲ ਸੋਫ਼ੀ 1972 ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਦੂਜਾ, ਵਰਤੂਲਾਚ ਐਂਟੀ 1977 ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ। ਉਹ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸਮੂਹ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਟ੍ਰੀ ਉਵਾਚ (ਏ ਵੂਮਨ ਸੈਦ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਆਪਣੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲੱਗੀ।ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਪਡ਼੍ਹਨ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ 1981 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸੋਸ਼ਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਆਫ ਰੋਟਰਡੈਮ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਈ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਵਿਰੋਧੀ ਸਮੂਹ ਫੋਰਮ ਅਗੇਂਸਟ ਰੇਪ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਸੰਨ 1988 ਵਿੱਚ ਉਹ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਐਨ ਲੈਕਚਰਾਰ ਬਣ ਗਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਐਸਐਨਡੀਟੀ ਮਹਿਲਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਮੁਖੀ ਬਣ ਗਈ।[2][3]

ਵੇਜਿੰਗ ਚੇਂਜ ਵਿੱਚਃ ਨਿਪਾਨੀ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਤੰਬਾਕੂ ਵਰਕਰਜ਼ (1989) ਦਾਤਾਰ ਨੇ ਸਿਗਰਟ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਨਿਪਾਨੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਨਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।[4] ਚਿੰਨ੍ਹ ਵਿੱਚ, ਸਮੀਖਿਅਕ ਚੰਦਰ ਤਲਪਡ਼ੇ ਮੋਹੰਤੀ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਾਤਾਰ ਦੀ ਵੇਜਿੰਗ ਚੇਂਜ "ਔਰਤ ਕਾਮਿਆਂ ਦੇ ਬੀਡ਼ੀ (ਹੱਥ ਨਾਲ ਘੁਮਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਿਗਰੇਟ) ਦੇ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਹੈ।" ਆਪਣੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਕਹਾਣੀ, ਇਨ ਸਰਚ ਆਫ਼ ਮਾਈਸੈੱਲਫ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਸਥਾਨ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[1][5] ਉਹ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਕਬਾਇਲੀ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਲੱਭਦੀਆਂ ਹਨ।[2] ਦਾਤਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤ ਨਾਰੀਵਾਦ ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।[6]

ਦਾਤਾਰ ਸਮਕਾਲੀ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਇੰਡੀਅਨ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਜੈਂਡਰ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ, ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨ ਅਗੇਂਸਟ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ (ਐਮਏਵੀਏ) ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।[7][8][9][10][11] ਉਸ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ 2017 'ਤੇ ਤਾਰੀਹੀ ਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤੀ।[12]

ਚੁਨਿੰਦਾ ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ[ਸੋਧੋ]

  • Goshṭa sādhī, saraḷa, sopī (in ਮਰਾਠੀ). Pune: Menakā Prakāśana. 1973. OCLC 31095346.
  • Mītaruṇī (in ਮਰਾਠੀ). Mumbai: Abhinava Prakāśana. 1979. OCLC 499533971.
  • Waging Change: Women Tobacco Workers in Nipani Organize. New Delhi: Kali for Women. 1989. ISBN 978-8185107110.

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Tharu, Susie J.; Lalita, Ke (1993). Women Writing in India: The twentieth century (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). New York: The Feminist Press at The City University of New York. p. 495. ISBN 978-1558610293.
  2. "Power of a Woman Personified". dnaindia.com. Mumbai, India: Zee Media Corporation. 19 November 2013. Archived from the original on 19 May 2023. Retrieved 19 May 2023.
  3. Mascarenhas, Anuradha (17 May 2023). "Pune Recalls Association with Maria Mies, German Sociologist and Ecofeminist Who Died at 92". The Indian Express. Mumbai, India. Archived from the original on 18 May 2023. Retrieved 19 May 2023.
  4. Mohanty, Chandra Talpade (Summer 1995). "Book Reviews". Signs: Journal of Women in Culture and Society. 20 (4): 1058–1061. doi:10.1086/495039.
  5. Ghosh, Anita (2004). "Woman on Top: A Study of Feministic Consciousness of Modern Indian Women Novelists". In Prasad, Amar Nath (ed.). New Lights on Indian Women Novelists in English (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). New Delhi: Sarup & Sons. pp. 260–261. ISBN 978-8176254779.
  6. Chigateri, Shraddha (January 2007). "Articulations of Injustice and the Recognition-Redistribution Debate: Locating Caste, Class and Gender in Paid Domestic Work in India". Law, Social Justice and Global Development Journal. Retrieved November 4, 2023.
  7. Datar, Chhaya (1988). "Early FlushA Decade of Women's Movement in India: Collection of Papers Presented at a Seminar Organized by Research Centre for Women's Studies, S.N.D.T. University, Bombay, coordinated by DesaiNeera. Bombay: Himalaya Publishing House". Contemporary Sociology: A Journal of Reviews (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 33 (6): 642–645. doi:10.1177/009430610403300605. ISSN 0094-3061.
  8. Datar, Chhaya; Prakash, Aseem (September 2001). "Engendering Community Rights: A Case for Women's Access to Water and Wasteland". Indian Journal of Gender Studies. 8 (2): 223–246. doi:10.1177/097152150100800205.
  9. Datar, Chhaya (2007). "Failure of National Rural Employment Guarantee Scheme in Maharashtra". Economic and Political Weekly. 42 (34): 3454–3457. JSTOR 4419939.
  10. Datar, Chhaya (1999). "Non-Brahmin Renderings of Feminism in Maharashtra: Is It a More Emancipatory Force?". Economic and Political Weekly. 34 (41): 2964–2968. JSTOR 4408509.
  11. "Diwali men's magazine invites contributions from women". Hindustan Times. 20 October 2011. Archived from the original on 11 August 2018. Retrieved 10 August 2018 – via HighBeam Research.
  12. "Chhaya Datar unveils her new book". Mumbai Live (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2017. Retrieved 2018-08-09.