ਜੀ ਐਸ ਅਮੁਰ
ਗੁਰੂਰਾਜ ਸ਼ਿਆਮਾਚਾਰੀਆ ਅਮੁਰ ( ਕੰਨੜ : ಜಿ. ಎಸ್. ಆಮೂರ; ਜਨਮ 8 ਮਈ 1925), ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਕੰਨੜ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਸਮਕਾਲੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਕੇਂਦਰੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵੱਕਾਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਵਿਜੇਤਾ ਹੈ। ਅਮੁਰ ਗਣਿਤ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕੇ ਐਸ ਅਮੁਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਰਚਨਾ "ਭੁਵਣਾ ਭਾਗਿਆ" ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ। ਡਾ. ਅਮੁਰ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਅਲੋਚਨਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਕੰਨੜ ਦੋਵਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਹੈ। ਉਹ ਗਣਿਤ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕੇ ਐਸ ਅਮੁਰ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਹੈ।
ਜੀ ਐਸ ਅਮੁਰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ, ਬਲਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਸਾਹਿਤਕ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ, ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ, ਕੰਨੜ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਗੂੜ੍ਹ ਰੁਚੀ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ ,ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਣੀ ਬਾਰੇ ਅਲੋਚਨਾਤਮਕ ਨਿਬੰਧ (1968) ਲਿਖਣ ਨਾਲ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਜਗਾਈ। ਇਹ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਇਕ ਸਟੈਂਡਰਡ ਹਵਾਲਾ ਪੁਸਤਕ ਬਣੀ ਰਹੀ।
ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਅਮੂਰ ਦਾ ਜਨਮ ਧਾਰਵਾੜ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬੋਮਨਹੱਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ, ਸ਼ਿਆਮਾਚਾਰੀਆ, ਸ਼ੀਰਾਹੱਟੀ ਤਾਲੁਕ ਦੀ ਸੁਰਗਨਤੀ ਵਿੱਚ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਸੇ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਦਾ ਨਾ ਗੰਗੂਬਾਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਹਾਵੇਰੀ ਨਗਰ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਜੂਨ ਵਿਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਮੁੰਬਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਧਾਰਵਾੜ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਥੀਸਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਦ ਕੌਨਸੈਪਟ ਆਫ ਕਾਮੇਡੀ ਸੀ। ਐਮ.ਏ. ਬਾਅਦ, ਅਮੁਰ ਨੇ ਕਰਨਾਟਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਧਾਰਵਾੜ ਅਤੇ ਮਰਾਠਵਾੜਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਔਰੰਗਾਬਾਦ ਵਿਖੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸਾਂਤਾ ਬਾਰਬਰਾ ਤੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਯੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਫੁਲਬ੍ਰਾਈਟ ਸਕਾਲਰ 1972 ਅਤੇ 1973 ਵਿਚ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਂਤਾ ਅਮੁਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਹ ਧਾਰਵਾੜ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਸਾਹਿਤਕ ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਅਵਾਰਡ
[ਸੋਧੋ]- 2010 ਵਿੱਚ ਮਸਤੀ ਅਵਾਰਡ [1]
- 2006 ਵਿੱਚ ਪੰਪਾ ਅਵਾਰਡ [2]
- 2005 ਵਿੱਚ ਡਾ. ਰਾ. ਬੇਂਦਰੇ ਅਵਾਰਡ [3]
- 2000 ਵਿਚ ਰਾਜਯੋਤਸਵ ਪੁਰਸਕਾਰ [4]
- ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ 1996 ਵਿੱਚ [5]
- 1993, 1994 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
- 1988 ਵਿਚ ਆਨਰਸ ਐਸ.ਐਸ.ਮਾਲਵਾਦ ਪ੍ਰਸ਼ਾਤੀ
- 1988 ਵਿਚ ਕਰਨਾਟਕ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑
- ↑
- ↑
- ↑ "'51 chosen for Rajyotsava award: Amur, Sudha, Simha among recipients'". Online webpage of The Hindu. The Hindu. Retrieved 16 January 2008.[permanent dead link]
- ↑ "'Awards and Fellowships'". Online webpage of Sahitya Akademi. Sahitya Akademi. Archived from the original on 11 December 2007. Retrieved 16 January 2008.