ਜੂਜ਼ੈੱਪੇ ਮਾਤਸੀਨੀ
ਜੂਜ਼ੈੱਪੇ ਮਾਤਸੀਨੀ Giuseppe Mazzini | |
|---|---|
 | |
| ਰੋਮਨ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਤਿੱਕੜੀ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 29 ਮਾਰਛ – 1 ਜੁਲਾਈ, 1849 | |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਓਰੈਲੀਓ ਸਾਲੀਚੇਤੀ |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 22 ਜੂਨ 1805 ਜਿਨੋਆ, ਲਿਗੂਰੀ ਗਣਰਾਜ, ਹੁਣ ਇਟਲੀ (ਜਾਂ ਪਹਿਲਾ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਸਾਮਰਾਜ) |
| ਮੌਤ | 10 ਮਾਰਚ 1872 (66 ਦੀ ਉਮਰ) ਪੀਸਾ, ਇਟਲੀ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਖ਼ਬਰਨਵੀਸ ਅਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਏਕੀਕਰਨ/ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਕਾਰਕੁਨ |
ਜੂਜ਼ੈੱਪੇ ਮਾਤਸੀਨੀ (ਇਤਾਲਵੀ ਉਚਾਰਨ: [dʒuˈzɛppe matˈtsiːni]; 22 ਜੂਨ 1805 – 10 ਮਾਰਚ 1872), ਉੱਪਨਾਮ ਇਟਲੀ ਦਾ ਧੜਕਦਾ ਦਿਲ,[1] ਇੱਕ ਇਤਾਲਵੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਖ਼ਬਰਨਵੀਸ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਏਕੀਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ। ਇਹਦੇ ਜਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਕਈ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਇੱਕਰੂਪੀ ਇਟਲੀ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਈ।[2]
ਮਾਤਸਿਨੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਇਤਾਲਵੀ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਗਣਤੰਤਰ ਅੰਦੋਲਨਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ, ਇਟਲੀ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ, ਯੂਰਪੀਅਨਵਾਦ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੂਖਮ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੁੱਡਰੋ ਵਿਲਸਨ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਡੇਵਿਡ ਲੋਇਡ ਜਾਰਜ, ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ, ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਵਿਨਾਇਕ ਦਾਮੋਦਰ ਸਾਵਰਕਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।[3][4]
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਮੁੱਢਲੇ ਸਾਲ
[ਸੋਧੋ]ਮਾਤਸੀਨੀ ਦਾ ਜਨਮ ਜੇਨੋਆ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਥਾਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਗਿਆਕੋਮੋ ਮਾਤਸੀਨੀ, ਜੋ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਿਆਵਰੀ ਤੋਂ ਸਨ, ਇੱਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਨ ਜੋ ਜੈਕਬਿਨ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਮਾਰੀਆ ਡ੍ਰੈਗੋ ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜਾਨਸੇਨਿਸਟ ਜੋਸ਼ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ, ਮਾਤਸੀਨੀ ਨੇ ਚੰਗੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਗੁਣ ਦਿਖਾਏ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ। ਉਸਨੂੰ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਮਿਲ ਗਿਆ, 1826 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ "ਗਰੀਬ ਆਦਮੀ ਦੇ ਵਕੀਲ" ਵਜੋਂ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ। ਮਾਤਸੀਨੀ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਵਲਕਾਰ ਜਾਂ ਨਾਟਕਕਾਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਾਲ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਲੇਖ, "ਡੇਲ'ਅਮੋਰ ਪੈਟਰੀਓ ਡੀ ਦਾਂਤੇ" ("ਦਾਂਤੇ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਪਿਆਰ 'ਤੇ") ਲਿਖਿਆ, ਜੋ 1827 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1828-1829 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਜੇਨੋਇਸ ਅਖ਼ਬਾਰ "ਲ'ਇੰਡੀਕੇਟੋਰ ਜੇਨੋਵੇਸ" ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਪੀਡਮੋਂਟੀਜ਼ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
1827 ਵਿੱਚ, ਮਾਤਸੀਨੀ ਨੇ ਟਸਕਨੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਕਾਰਬੋਨਾਰੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਸੰਗਠਨ ਸੀ। 1831 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਲਾਵਤਨੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਜਿਨੇਵਾ ਚਲਿਆ ਗਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Rogers, Perry. Aspects of Western Civilization: Problems and Sources in History. Vol II. Sixth Ed., New Jersey, 2008.
- ↑ "The Italian Unification". Archived from the original on 2017-12-25. Retrieved 2014-09-02.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ King, Bolton (2019). The Life of Mazzini. Good Press.
- ↑ Kumar, M. (2006). History and Gender in Savarkar's Nationalist Writings. Social Scientist, 34(11/12), pp 33–50.