ਜੇਮਸ ਚੈਡਵਿਕ
ਸਰ ਜੇਮਸ ਚੈਡਵਿਕ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sir James Chadwick; 20 ਅਕਤੂਬਰ 1891 - 24 ਜੁਲਾਈ 1974) ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ 1932 ਵਿੱਚ ਨਿਊਟ੍ਰੋਨ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ 1935 ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1941 ਈਸਵੀ ਵਿਚ ਐਮਏਯੂਡੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਖਰੜਾ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਖੋਜ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਯਤਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਟੀਮ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਦੂਸਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਮੈਨਹੱਟਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਲਈ ਉਸਨੂੰ 1945 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਚੈਡਵਿਕ ਨੇ 1911 ਵਿਚ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਦੀ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਅਰਨੈਸਟ ਰਦਰਫੋਰਡ (ਜਿਸ ਨੂੰ "ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪਿਤਾ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਅਧੀਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[1] ਉਸ ਨੇ ਮੈਨਚੇਸਟਰ ਵਿਖੇ ਰਦਰਫੋਰਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਜਦ ਤਕ ਉਸ ਨੂੰ 1913 ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਐਮਐਸਸੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸੇ ਸਾਲ, ਚੈਡਵਿਕ ਨੂੰ ਰਾਇਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ 1851 ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਈ ਇੱਕ 1851 ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਹੰਸ ਗੀਜਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਬੀਟਾ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀ। ਜਿਗਰ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਗੀਜਰ ਕਾਊਂਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ, ਚੈਡਵਿਕ ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਕਿ ਬੀਟਾ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਾ ਕਿ ਵੱਖਰੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੋਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਜੇ ਵੀ ਜਰਮਨੀ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਅਗਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਰੁਹਲੇਬੇਨ ਇੰਟਰਨੈਂਟ ਕੈਂਪ ਵਿਚ ਬਿਤਾਏ।
ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੈਡਵਿਕ ਰਦਰਫ਼ਰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਕੈਵੈਂਡਿਸ਼ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਵਿਚ ਗਏ, ਜਿਥੇ ਚੈਡਵਿਕ ਨੇ ਜੂਨ 1921 ਵਿਚ ਗੌਨਵਿਲੇ ਅਤੇ ਕੈਯਸ ਕਾਲਜ, ਕੈਂਬਰਿਜ ਤੋਂ ਰੁਦਰਫ਼ੋਰਡ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਆਫ਼ ਫਿਲਾਸਫੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਾਵੈਂਡਿਸ਼ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਰਦਰਫ਼ਰਡ ਦਾ ਖੋਜ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਜੌਨ ਕਾੱਕਰਾਫਟ, ਨੌਰਮਨ ਫੇਦਰ ਅਤੇ ਮਾਰਕ ਓਲੀਫੈਂਟ ਵਰਗੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਚੈਡਵਿਕ ਨੇ ਨਿਊਟ੍ਰੋਨ ਦੇ ਪੁੰਜ ਨੂੰ ਮਾਪ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਕਿ ਨਿਊਟ੍ਰੋਨ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਇਕ ਵੱਡਾ ਹਥਿਆਰ ਬਣ ਜਾਣਗੇ। ਚੈਡਵਿਕ ਨੇ 1935 ਵਿਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣਨ ਲਈ ਕੈਵੈਂਡਿਸ਼ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੀ ਘੋਖ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਈਕਲੋਟਰਨ ਲਗਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਇਆ।
ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਚੈਡਵਿਕ ਨੇ ਐਟਮੀ ਬੰਬ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਟਿਊਬ ਐਲੋਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮੈਨਚੇਸਟਰ ਲੈਬ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਲੂਫਟਵੇਫ਼ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਕਿਊਬੈਕ ਸਮਝੌਤੇ ਨੇ ਅਮੈਰੀਕਨ ਮੈਨਹੱਟਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲਾਸ ਅਲਾਮੌਸ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਡੀ ਸੀ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਲੇਸਲੀ ਆਰ ਗਰੋਵਜ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ ਪੂਰੇ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਕੇ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ, ਚੈਡਵਿਕ ਨੂੰ 1 ਜਨਵਰੀ 1945 ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਆਨਰਜ਼ ਵਿਚ ਇਕ ਨਾਈਟਹੁੱਡ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ। ਜੁਲਾਈ 1945 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਤ੍ਰਿਏਕ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਪਰੀਖਣ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਵੱਡੇ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁਝਾਨ ਤੋਂ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ, ਚੈਡਵਿਕ 1948 ਵਿਚ ਗੌਨਵਿਲ ਅਤੇ ਕੈਯਸ ਕਾਲਜ ਦੇ ਮਾਸਟਰ ਬਣੇ ਅਤੇ ਉਹ 1959 ਵਿਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Ernest Rutherford". Figures in Radiation History. Michigan State University. Archived from the original on 29 June 2015. Retrieved 3 June 2014.