ਜੈਅੰਤ ਕੋਠਾਰੀ
ਜੈਅੰਤ ਸੁਖਲਾਲ ਕੋਠਾਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਕ ਸਨ।
ਜ਼ਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਜੈਅੰਤ ਕੋਠਾਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਜਨਵਰੀ 1930 ਨੂੰ ਰਾਜਕੋਟ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਵਿਦਿਆ ਰਾਜਕੋਟ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। 1948 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਦਸਵੀਂ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1957 ਵਿੱਚ ਧਰਮਸਿੰਜੀ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਗੁਜਰਾਤੀ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ ਅਤੇ 1959 ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ. ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮਾ 1977 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[1][2]
ਉਹ 1949 ਤੋਂ 1954 ਤੱਕ ਰਾਜਕੋਟ ਵਿੱਚ ਕਟਲਰੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਕਲੇਮਜ਼ ਏਜੰਟ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 1959 ਤੋਂ 1962 ਤੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਆਰਟਸ ਕਾਲਜ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿਖੇ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਲਾਅ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ 1962 ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੱਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ। ਉਸਨੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਸਾਹਿਤ ਕੋਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਖੰਡ (ਗੁਜਰਾਤੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੋਸ਼ ; 1989) ਦਾ, ਜੋ ਗੁਜਰਾਤੀ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੈਯੰਤ ਗਾਦਿਤ ਨਾਲ ਸਹਿ-ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ।[3] 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 2001 ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[1][2]
ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਨਟੂਭਾਈ ਰਾਜਪਾਰੀਆ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਕਾਵਿਆ ਸਿਧਾਂਤ (1960) ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹਵਾਲਾ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਪਲਾਟੋ-ਅਰਸਤੂ ਨੀ ਕਾਵਿਆਵਿਚਰਨ (1969) ਪੱਛਮੀ ਕਾਵਿ-ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਅਗਲੇ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਂਗਿਨਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਉਪਕਰਮ (1969) ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਆਲੋਚਕ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਮਿਲੀ। ਅਨੁਕਰਮ (1975) ਪ੍ਰੇਮਨੰਦ ਭੱਟ ਦੇ ਅੱਠ ਅਖਿਆਨਾਂ, ਅਖਾ ਭਗਤ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਹਿਤਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ ਹੈ। ਵਿਵੇਚਨ ਨੂ ਵਿਵੇਚਨ (1976) ਗੁਜਰਾਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਅਲੋਚਨਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਲੰਮੇ ਲੇਖ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸੱਤ ਆਧੁਨਿਕ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[4] ਅਨੁਸ਼ਾਂਗ (1978) ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਉੱਤੇ ਅਧਿਐਨ ਲੇਖ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਵਿਆਸੰਗ (1984) ਵਿੱਚ ਲੇਖਾਂ, ਲਘੂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕਾਂਗੀ-ਨਾਟਕਾਂ ਰੂਪਾਂ ਬਾਰੇ ਲੇਖ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ. ਨਰਸਿੰਘ ਮਹਿਤਾਣਾ ਪਦੋ: ਨਵਾ ਪਰਿਪਰੇਕਸ਼ਯਾਮਾ (2004) ਵਿੱਚ ਨਰਸਿੰਘ ਮਹਿਤਾ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੇ ਲੇਖਕਾਂ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਕੀਤੇ ਸਨ।[5] ਇਸ ਵਿੱਚ 1995 ਵਿੱਚ ਸੌਰਾਸ਼ਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਉਸ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸਦੀਆਂ ਆਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ ਸ਼ਾਂਸ਼ੋਧਨ ਅਨੀ ਪਰਿਕਾਸ਼ਨ, ਅਸਵਾਦ ਅਸ਼ਟਦਸ਼ੀ, ਸਾਹਿਤਕ ਤਾਥੋਨੀ ਮਵਜਾਤ (1989), ਕਵਿਆਛੱਤਾ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕਵੀਯਾਸਤ੍ਰਾਣੀ ਅਧੁਨਿਕ ਕ੍ਰੁਤਿਵਿਵੇਚਨਮਾ ਪ੍ਰਸਤੁਤਾਤ, ਕਵੀਲੋਕਮਾ, ਨਵਲੋਕਮਾ, ਅਖਾਣਾ ਛੱਪਾ: ਕੇਤਲੋਕ ਆਰਥਵਿਸਤਾਰ।[1][2]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000C-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Jayant Kothari". Gujarati Sahitya Parishad (in ਗੁਜਰਾਤੀ). Retrieved 25 January 2017.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000F-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000010-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000011-QINU`"'</ref>" does not exist.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.