ਡੇਵਿਡ ਕੈਟੋ
ਡੇਵਿਡ ਕੈਟੋ ਕਿਸੂਲ | |
|---|---|
 | |
| ਜਨਮ | ਅੰ. 1964[1] ਨੱਕਾਵਾਲਾ, ਨਮਤਾਬਾ ਟਾਊਨ, ਯੁਗਾਂਡਾ |
| ਮੌਤ | 26 January 2011 (aged 46) ਬੁਕੂਸਾ, ਮੂਕੋਨੋ, ਯੁਗਾਂਡਾ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਧਿਕਾਰ ਐਕਟਵਿਸਟ |
ਡੇਵਿਡ ਕੈਟੋ ਕਿਸੂਲ (ਅੰ. 1964 - 26 ਜਨਵਰੀ 2011)[2] ਯੁਗਾਂਡਾ ਦਾ ਅਧਿਆਪਕ ਸੀ ਅਤੇ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਧਿਕਾਰ ਐਕਟਵਿਸਟ ਸੀ, ਉਹ ਯੁਗਾਂਡਾ ਦੇ ਗੇਅ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਪਿਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ[3] ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ "ਯੁਗਾਂਡਾ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਗੇਅ ਆਦਮੀ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[4] ਉਸਨੇ ਸੈਕਸੁਅਲ ਮੀਨੋਰਟੀਜ ਯੂਗਾਂਡਾ (ਐਸ.ਐਮ.ਯੂ.ਜੀ.) ਦੇ ਵਕੀਲ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।
ਕੈਟੋ ਦਾ ਕਤਲ 2011 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਘਰ 'ਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮੁਕੱਦਮਾ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਅਤੇ ਫੋਟੋ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਗੇਅ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਕੈਟੋ ਦਾ ਜਨਮ ਉਸਦੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਨੱਕਾਵਾਲਾ, ਨਮਤਾਬਾ ਟਾਊਨ ਕੌਂਸਲ, ਮੁਕੋਨੋ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਸੂਲ ਕਬੀਲੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ “ਕੈਟੋ” ਨਾਮ ਮਿਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜੁੜਵਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਸੀ।[5] ਉਸ ਨੇ ਕਿੰਗ'ਜ ਕਾਲਜ ਬੂਡੋ ਅਤੇ ਕਯਮਬੋਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਿਨਸੀ ਰੁਝਾਨ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ 1991 ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲਾਭ ਦੇ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜੁੜਵਾਂ ਭਰਾ ਜੋਨ ਮਲੂੰਬਾ ਵਾਸਵਾ ਕੋਲ ਆ ਗਿਆ।[2]
ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਜੋਹਾਨਸਬਰਗ, ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।[2] ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਨਸਲੀ ਰੰਗ-ਬਿਰਤੀ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਇਆ। 1998 ਵਿੱਚ ਯੂਗਾਂਡਾ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦਿਆਂ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਰਾਹੀਂ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੇਅ ਵਜੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ; ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਲਈ ਪੁਲਿਸ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ. ਪੱਖੀ ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਬਣਾਉਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਐਲ.ਜੀ.ਈ.ਪੀ.ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਫੂਮਜ਼ਾਈਲ ਐਸ. ਮਟੇਟਵਾ ਨੇ 1999 ਦੇ ਆਈ.ਐਲ.ਜੀ.ਏ. ਵਰਲਡ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਕੈਟੋ ਨਾਲ ਹੋਏ ਇਨਕਾਊਂਟਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ।[6]
ਜਦੋਂ ਸੇਂਟ ਹਰਮਨ ਨਕੋਨੀ ਬੁਆਏਜ਼ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਸਾਕਾ (ਮਸਾਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ) ਦੇ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਡਾਇਸੀਸੀ ਵਿੱਚ 2002 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਕੈਟੋ ਫੈਕਲਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।[7]
ਕ਼ਤਲ
[ਸੋਧੋ]26 ਜਨਵਰੀ 2011 ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ ਕਰੀਬ 2 ਵਜੇ (11:00 ਯੂ.ਟੀ.ਸੀ.), ਸਮੱਗ ਮੈਂਬਰ ਜੂਲੀਅਨ ਪੇਪੇ ਓਨਜ਼ੀਏਮਾ ਨਾਲ ਫੋਨ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਕੈਟੋ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਘਰ ਬੁਕੂਸਾ, ਮੂਕੋਨੋ ਟਾਊਨ ਵਿੱਚ[8] ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਹਥੌੜਾ ਮਾਰ ਕੇ ਉਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਉਹ ਆਦਮੀ ਪੈਦਲ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਕੈਟੋ ਨੂੰ ਕਾਵੋਲੋ ਜਨਰਲ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਕੈਟੋ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੈਟੋ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧਮਕੀਆਂ ਮਿਲਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਲਿੰਗਕ ਰੁਝਾਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਹੀ ਕਤਲ ਦਾ ਮਨੋਰਥ ਸੀ।
ਜੋਓ ਓਲੋਕਾ-ਓਨਯਾਂਗੋ, ਜਿਸ ਨੇ ਕੋਰਟ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਕੈਟੋ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, "ਇਸ ਹਮਲੇ ਦਾ ਦੁਪਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਨਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਜੀਬ ਗੱਲ ਹੈ, ਅਤੇ ਪ੍ਰੀ-ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।"[8] ਦ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼[3] ਅਤੇ ਸਿਡਨੀ ਮਾਰਨਿੰਗ ਹੇਰਾਲਡ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ[9] ਕਤਲ ਨੂੰ ਕੈਟੋ ਦੀ ਲਿੰਗਕਤਾ ਸਬੰਧੀ ਸਵਾਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਵਾਚ ਅਤੇ ਐਮਨੇਸਟੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਗੇਅ ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਯੁਗਾਂਡਾ ਦੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਇਕਸਾਰਤਾ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਜੇਮਜ਼ ਨਸਾਬਾ ਬੁਟੂਰੋ ਰਿਕਾਰਡ 'ਤੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ "ਸਮਲਿੰਗੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਸਕਦੇ ਹਨ"।
ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਕੈਟੋ ਦਾ ਯੂ.ਐਸ. ਦੇ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਕੈਥਰੀਨ ਫੇਅਰਫੈਕਸ ਰਾਈਟ ਅਤੇ ਮਲਿਕਾ ਜ਼ੌਹਾਲੀ-ਵੌਰਲ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਉੱਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਕਾਲ ਮੀ ਕੁਛੂ' ਬਣਾਉਣ ਸਬੰਧੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ 11 ਫ਼ਰਵਰੀ 2012 ਨੂੰ ਬਰਲਿਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫ਼ਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[10] ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਫੁਟੇਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਲਘੂ ਫ਼ਿਲਮ, ਦੇ ਵਿਲ ਸੇ ਵੀ ਆਰ ਨੋਟ ਹੇਅਰ, ਨੂੰ ਕੈਟੋ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ 'ਤੇ ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[11]
ਕੈਟੋ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਜਰ ਰੌਸ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਗੌਡ ਲਵਜ਼ ਯੂਗਾਂਡਾ (2013),[12] ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਬਣਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਹੈ ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਗਾਂਡਾ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ਸਦੀਵੀ ਮੰਤਰਾਲੇ
- ਯੂਗਾਂਡਾ ਵਿੱਚ ਐਲਜੀਬੀਟੀ ਅਧਿਕਾਰ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Photograph of David Kato showing 1964 date of birth". Retrieved 4 December 2013.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Obituary: Uganda gay activist David Kato". bbc.co.uk. BBC. 27 January 2011. Retrieved 29 January 2011.
- ↑ 3.0 3.1 Gettleman, Jeffrey (27 January 2011). "Ugandan Who Spoke Up for Gays Is Beaten to Death". The New York Times. Retrieved 29 January 2011.
- ↑ "New cinema: The kuchu chronicles". The Economist. 10 November 2012. Retrieved 2 November 2013.
- ↑ Adriaan, Germain (2012). David Kato. International Book Market Service Limited. pp. 18p. ISBN 9786135782660.
- ↑ Patrick Craven c/o Phumzile S. Mtetwa (28 January 2011). "Comrade david kato in uganda: south african social justice organisations mourn ourcourageous queer african martyr". COSATU Press Releases, Google Groups.
- ↑ "David Kato". The Economist. 10 February 2011.
- ↑ 8.0 8.1 Rice, Xan (27 January 2011). "Ugandan gay rights activist murdered weeks after court victory". The Guardian. London.
- ↑ Rice, Xan (29 January 2011). "Murdered Ugandan gay activist talked of threats". Sydney Morning Herald. Retrieved 29 January 2011.
- ↑ "Call Me Kato".
- ↑ Katherine Fairfax Wright and Malika Zouhali-Worrall (25 January 2012). "They Will Say We Are Not Here". New York Times.
- ↑ Moloshco, Carolyn (March 2014). "'God Loves Uganda' Reveals American Evangelicals Spreading Gay Intolerance. Academy Award winning director tackles abuse of religious power". Palm Springs Life. Retrieved 29 April 2014.
