ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ (ਕਵਿਤਾ)
| ਲੇਖਕ | ਗੁਲਜ਼ਾਰ |
|---|---|
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
| ਭਾਸ਼ਾ | ਹਿੰਦੀ |
| ਵਿਧਾ | ਕਵਿਤਾ |
| ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ | Rupa & Co. |
| ਆਈ.ਐਸ.ਬੀ.ਐਨ. | 9788171675128 |
ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਹਿੰਦੀ/ਉਰਦੂ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਕਵੀ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੇਰ ਦੇ ਉਲਟ, ਇੱਕ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ "ਹੇਮਿਸਟਿਕਸ" ( ਮਿਸਰ ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਸੰਪੂਰਨ ਹਨ ਪਰ ਤੀਸਰੇ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦਾ ਜੋੜ ਇਕ ਨਵਾਂ ਆਯਾਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਰੂਪਾ ਐਂਡ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੋਨੀ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਨੇ ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਇੱਕ ਐਲਬਮ ਕੋਈ ਬਾਤ ਚਲੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਗਾਈ ਗਈ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਹਨ।
ਉਦਾਹਰਨ
[ਸੋਧੋ]ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦੀ ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਉਦਾਹਰਣ:
- ਜ਼ੁਲਫ਼ ਵਿਚ ਯੂੰ ਚਮਕ ਰਹੀ ਹੈ ਬੂੰਦ
- ਜੈਸੇ ਬੇੜੀ ਵਿਚ ਤਨਹਾ ਏਕ ਜੁਗਨੁ ॥
- ਕੀ ਬੁਰਾ ਹੈ ਜੋ ਛਟਪਟਕੀ ਹੈ
- ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ
- ਜ਼ੁਲਫ਼ ਮੇਂ ਯੂੰ ਚਮਕ ਰਹੀ ਹੈ ਬੂੰਦ,
- ਜੈਸੇ ਬੇਰੀ ਮੈਂ ਤਨਹਾ ਇਕ ਜੁਗਨੂੰ
- ਕਿਆ ਬੁਰਾ ਹੈ ਜੋ ਛਤ ਤਪਕਤੇ ਹੈ ! !
- ਅਨੁਵਾਦ
- (ਤੇਰੇ) ਵਾਲਾਂ ਵਿਚ (ਪਾਣੀ) ਚਮਕਦਾ ਹੈ
- ਝਾੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਕੱਲੀ ਫਾਇਰਫਲਾਈ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ
- ਜੇ ਛੱਤ ਡਿੱਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੀ ਮਾੜਾ ਹੈ
ਤੀਜੀ ਪੰਗਤੀ ਦੇ ਜੋੜ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਵਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੂੰਦ ਟਪਕਦੀ ਛੱਤ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅਜਿਹੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਰੂਪ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਕਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਬੇਪਰਵਾਹ ਹੈ।