ਧਰਮਪੁਰਾ ਹਵੇਲੀ
ਹਵੇਲੀ ਧਰਮਪੁਰਾ, 1887 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਵਿਜੇ ਗੋਇਲ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਹੈ, ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਇੱਕ ਹਵੇਲੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ 2017 ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਯੂਨੈਸਕੋ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[1][2]
ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ[ਸੋਧੋ]
500 ਵਰਗ ਗਜ਼ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਇਹ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਹੜੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ 19ਵੇਂ ਅਤੇ 20ਵੇਂ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ 'ਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਹਨ, ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਸਟੀਲ ਵਿੱਚ ਉੱਕਰੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ, ਪੁਰਾਤਨ ਬਾਲਕੋਨੀਆਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਬਰੈਕਟਾਂ,, ਲਾਲ ਰੇਤਲੇ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਬਰੈਕਟਾਂ, ਫੁੱਲਦਾਰ ਸਜਾਵਟ, ਨਮੂਨੇ, ਲੱਕੜ ਦੇ ਜੋਇਸਟ ਫਲੋਰਿੰਗ ਅਤੇ ਚੂਨੇ ਦੇ ਕੰਕਰੀਟ ਫਲੋਰਿੰਗ, ਮਲਟੀ ਫੋਲੀਏਟਿਡ ਤੀਰਦਾਰ ਗੇਟਵੇਅ ਅਤੇ ਆਰਚਸ, ਉੱਕਰੀ ਹੋਈ ਰੇਤ ਦੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਮੋਹਰੇ, ਹਾਥੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਤੀਰਦਾਰ ਖੁੱਲੇ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨੱਕਾਸ਼ੀ, ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਸਮੱਗਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਲੱਖੋਰੀ।[3][4][2][5][6]
ਇਸ ਵਿਰਾਸਤੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ "ਸ਼੍ਰੇਣੀ-2 ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਇਮਾਰਤ" ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਵਿਜੇ ਗੋਇਲ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਅਤੇ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ 14-ਕਮਰਿਆਂ ਵਾਲੇ 5-ਸਿਤਾਰਾ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਪੁਨਰ-ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੱਦੀ ਹਵੇਲੀ ਦੀ ਦਿੱਖ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਲੱਖੌਰੀ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਵੀ ਹੈ।[7][8][6]
ਬਹਾਲੀ[ਸੋਧੋ]
2011 ਤੋਂ 2016 ਤੱਕ ਇਸ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਰਾਸਤੀ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਮਾਲਕ, ਮਿਸਟਰ ਗੋਇਲ ਦੁਆਰਾ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕਿਸੇ ਵਿੱਤੀ ਜਾਂ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ। ਉਸਨੇ ਨਵੇਂ ਕਮਰੇ ਜੋੜਨ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਲੋਹੇ ਦੀ ਗਰਿੱਲ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਸਨੇ ਵਧੇਰੇ ਮਹਿੰਗੇ ਕੱਚੇ ਲੋਹੇ ਦੀ ਗਰਿੱਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਵਾਜ ਅਨੁਸਾਰ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਨੀਲਾ ਰੰਗ ਦਿੱਤਾ, 1000 ਟਰੱਕ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ, ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਿਆਂਦਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸੂਚੀ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਹਵੇਲੀ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਹਵੇਲੀਆਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਦਾ ਉਸ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਹਵੇਲੀਆਂ ਦੀ ਅਸਲ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਟਿਕਾਊ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਅਤੇ ਹਵੇਲੀਆਂ ਦੀ ਟਿਕਾਊ ਵਿੱਤੀ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਹਵੇਲੀ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਗਿਆ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ, ਥੰਮ੍ਹਾਂ, ਬਾਲਕੋਨੀਆਂ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।[9]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
- ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ
- ਚੁੰਨਮਲ ਹਵੇਲੀ
- ਗ਼ਾਲਿਬ ਕੀ ਹਵੇਲੀ
- ਨੰਗਲ ਸਿਰੋਹੀ ਹਵੇਲੀ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Old Delhi's Haveli Dharampura, Mumbai's Wellington Fountain Get UNESCO Recognition, NDTV, 17 Nov 2017.
- ↑ 2.0 2.1 Haveli Dharampura and the future of India's past, Livemint, 24 Dec 2016.
- ↑ "Haveli to speak of a history lost in time.", Times of India, 21 Dec 2015.
- ↑ 5. Havelis of Kucha pati Ram, in South Shahjahanabad, World Monument fund.
- ↑ Haveli Dharampura, boutique bolthole in heart of Old Delhi, South China Morning Post, 4 May 2016.
- ↑ 6.0 6.1 New on the Block: In the heart of Delhi-6, Haveli Dharampura brings in fine-dining, Mughal-style, The Indian Express, 1 Mar 2016.
- ↑ Old Delhi haveli brief, The Hindu, 18 Nov 2017.
- ↑ A Lavish 7-Course Dinner at a Haveli in Old Delhi Built 200 Years Ago, NDTV Food, 27 Jun 2017
- ↑ Vijay Goel restores haveli to original glory., The Sunday Guardian, 9 January 2016.