ਨਜਮਾ ਚੌਧਰੀ
ਨਜਮਾ ਚੌਧਰੀ (26 ਫਰਵਰੀ 1942 – 8 ਅਗਸਤ 2021) ਇੱਕ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸੀ। ਉਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੂਮੈਨ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ 2000 ਵਿੱਚ ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵੂਮੈਨ ਐਂਡ ਜੈਂਡਰ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ[1] ਉਹ 1996 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਕੇਅਰਟੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੀ[2] ਉਸਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਲਈ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਏਕੁਸ਼ੇ ਪਦਕ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[3]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਫਰਵਰੀ 1942 ਨੂੰ ਸਿਲਹਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4] ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੌਧਰੀ ਇਮਾਮੁਜ਼ਮਾਨ ਅਤੇ ਅਮੀਰੁਨਨੇਸਾ ਖਾਤੂਨ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸੰਤਾਨ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਅਮੁਰੁਨਨੇਸਾ ਖਾਤੂਨ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਚੌਧਰੀ ਇਮਾਮੁਜ਼ਮਾਨ ਇੱਕ ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਨ।[5] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨਬੀਗੰਜ ਦੇ ਪਿਟੂਆ-ਸਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਚੌਧਰੀ ਬੇਰੀ ਤੋਂ ਸਨ। ਉਹ ਸ਼ਾਹ ਸਦਰੁੱਦੀਨ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਸਨ, ਜੋ ਸ਼ਾਹ ਜਲਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸਨ ਜਿਸਨੇ 1303 ਵਿੱਚ ਸਿਲਹਟ ਦੀ ਜਿੱਤ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ[6]
ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਹੋਈ, ਫਿਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ। ਪਰਿਵਾਰ ਢਾਕਾ, ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੀਂ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲੀ ਜਦੋਂ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਿਆ।[4]
ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਦੇ ਬਿਦਿਆ ਮੰਦਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਚੌਥੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਪੀਐਨ ਗਰਲਜ਼ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ 1956 ਵਿੱਚ ਕਮਰੁਨੇਸਾ ਗਰਲਜ਼ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਆਪਣੀ SSC ਦਾਖਲਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਠਵੇਂ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਰਹੀ। ਉਸਨੇ ਹੋਲੀ ਕਰਾਸ ਕਾਲਜ, ਢਾਕਾ ਤੋਂ ਆਪਣੀ HSC ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਉੱਚ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਮੈਰਿਟ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਨੌਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ।[4]
ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।[7] ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਲਈ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਬੇਤਾਰ ਲਈ ਗਿਟਾਰ ਵਜਾਇਆ।[5]
ਅਵਾਰਡ[ਸੋਧੋ]
ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ 2008 ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਏਕੁਸ਼ੇ ਪਦਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗ੍ਰਾਂਟਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ 2007 ਵਿੱਚ "ਰੋਕੇਆ ਚੇਅਰ" ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
1961 ਵਿੱਚ, ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮੋਨਾਕੋਸ਼ਾ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਮੁਰਤਜ਼ਾ ਰਜ਼ਾ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਮੈਨੂਰ ਰਜ਼ਾ ਚੌਧਰੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ।[6] ਚੌਧਰੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਬਣ ਗਿਆ। 2004 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[4] ਇਸ ਜੋੜੇ ਦੀਆਂ ਦੋ ਬੇਟੀਆਂ ਲਾਮੀਆ ਚੌਧਰੀ ਅਤੇ ਬੁਸ਼ਰਾ ਹਸੀਨਾ ਚੌਧਰੀ ਸਨ। ਬਾਅਦ ਵਾਲਾ ਢਾਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਹੈ।[5]
ਚੌਧਰੀ ਦੀ ਮੌਤ 8 ਅਗਸਤ 2021 ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[8] ਉਹ 79 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। [5] ਉਸ ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਦੇ ਬਨਾਨੀ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[5]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Workshop on gender begins". The Daily Star. 25 February 2007. Archived from the original on 11 ਅਕਤੂਬਰ 2016. Retrieved 10 October 2016.
- ↑ "Spotlight on former caretaker advisors". bdnews24.com. Retrieved 10 October 2016.
- ↑ "9 get Ekushey Padak 2008". The Daily Star. 19 February 2008. Archived from the original on 4 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 28 ਮਾਰਚ 2023.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Shiropa, Touhida (4 December 2010). কর্মে জীবন ভরা [Life of works]. Prothom Alo (in Bengali). Dhaka. Archived from the original on 12 October 2016. Retrieved 12 October 2016.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 Rubel, Sirajul Islam (9 August 2021). "Prof Najma Chowdhury passes away". The Daily Star (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 9 August 2021.
- ↑ 6.0 6.1 Ahmad, Syed Kamaluddin (30 June 2021), তরফের সৈয়দ বংশ ও লাকসাম নবাব পরিবার (in Bengali)
- ↑ "Prof Najma Chowdhury honoured". The Daily Star. 2 September 2008. Archived from the original on 10 October 2016. Retrieved 10 October 2016.
- ↑ Staff Correspondent. "Educationist Nazma Chowdhury passes away". Prothomalo (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 8 August 2021.