ਨੀਲਜ਼ਾ ਵੈਂਗਮੋ
ਨੀਲਜ਼ਾ ਵੈਂਗਮੋ | |
|---|---|
.jpg) 2020 ਵਿੱਚ | |
| ਜਨਮ | 1979 |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਸਿੱਖਿਆ | ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸਕੂਲ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਰੈਸਟੋਰੇਂ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ |
ਨੀਲਜ਼ਾ ਵੈਂਗਮੋ (ਜਨਮ 1979) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਮਾਲਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੱਦਾਖ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਭੋਜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਹੈ।[1][2] 2019 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੁਰਸਕਾਰ-ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[3]
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਵੈਂਗਮੋ ਦਾ ਜਨਮ ਲਗਭਗ 1979 ਵਿੱਚ ਅਲਚੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘਰ ਲੈ ਆਏ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ "ਸਟੋਕ" ਨਾਮ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਪਿੰਡ ਪਹਾਡ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸਕੂਲ ਗਈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਘੱਟ ਤਨਖਾਹ 'ਤੇ ਇੱਕ ਐਨ. ਜੀ. ਓ. ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ।[4] ਪੈਸੇ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਈ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਉਥੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੰਦਾ। ਉਹ ਬੇਘਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਜੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਅਲਚੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਲਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਲਈ ਘਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ।[5] ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ 2014 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।
ਵੈਂਗਮੋ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ "ਅਲਚੀ ਕਿਚਨ" ਨਾਮ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਅਤੇ ਲੱਭਣ ਲਈ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਪਰ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਮੂੰਹ ਦਾ ਕੰਮ ਫੈਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚੰਗਾ ਸੀ।[4] ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਖੇਤਰ ਦਾ ਭੋਜਨ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਹੋਰ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟਾਂ ਨੇ ਵਧੇਰੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਇਸ ਡਰ ਤੋਂ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਭੋਜਨ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨਰਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।[5] ਉਸ ਨੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਮੇਨੂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਪਾਸਤਾ ਵਰਗਾ ਉਤਪਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੁਟਾਗੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੋਮੋ ਨਾਮਕ ਭਾਫ ਵਾਲੇ ਪਕੌਡ਼ੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖੁਰਮਾਨੀ ਦੇ ਦਾਣੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਣ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਚਾਹ ਪਰੋਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਿਨਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਲੱਕਡ਼ ਦੇ ਅੱਗ ਵਾਲੇ ਓਵਨ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਸੋਈਏ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਵੇਖਦੇ ਹਨ।[5]
ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ "ਉਸ ਦਾ" ਪਕਵਾਨ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਬਾਰੇ ਸਿਖਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਧਾਇਆ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਲਡ਼ਕੀਆਂ ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸ਼ ਸ਼ੈੱਫ ਦੀ ਕੋਈ ਪਰੰਪਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।[4]
2019 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[5] 2020 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੰਦਰਾਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਦੁਆਰਾ ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[6][7] ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ।[8] ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ "ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚਿਆਂ ਲਈ 2030 ਦੇ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਸੀ।" 2020 ਲਈ ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦਰਸਾਇਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਿੰਗ ਜਾਂ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨਾ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਸੀ।[6]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Nari Shakti awardees must contribute to eradicate malnutrition & save water: PM Modi". The Economic Times.
- ↑ "Leh'd on a rustic platter: Ladakhi cuisine gets a modern makeover". The Financial Express. 14 November 2021.
- ↑ "Promoting Ladakhi cuisine earns Nari Shakti Puraskar for Nilza Wangmo". The Asian Age. 8 March 2020.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Shali, Pooja (November 2, 2019). "Meet a woman chef who beat all odds to spread the taste of Ladakh". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-04-03. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name "intoday" defined multiple times with different content - ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "Lost Her Dad, Had to Leave College: Today, She Is Taking Ladakh's Food to the World". The Better India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2019-12-03. Retrieved 2020-04-03. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name "toobland" defined multiple times with different content - ↑ 6.0 6.1 "President of India Confers Nari Shakti Puraskar for 2019". ddnews.gov.in. Retrieved 2019-03-08.
- ↑ "President gives Nari Shakti Puraskar". ddnews.gov.in. Retrieved 2019-03-08.
- ↑ "Nilza Wangmo to get Nari Shakti Puraskar for promoting Ladakhi cuisines". Business Standard India. 2020-03-08. Retrieved 2020-04-03.