ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ

ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ
ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ
नेपाल भाषा
ਜੱਦੀ ਬੁਲਾਰੇ	ਨੇਪਾਲ
ਨਸਲੀਅਤ	ਨਵਾ ਲੋਕ
Native speakers	1.42 ਮਿਲੀਅਨ (2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ)
ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਰਿਵਾਰ	ਚੀਨੀ-ਤਿੱਬਤੀ (ਤਿੱਬਤੋ-ਬਰਮੀ) ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ; ;
ਮੁੱਢਲੇ ਰੂਪ	ਕਲਾਸੀਕਲ ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ
ਉੱਪ-ਬੋਲੀਆਂ	Dolakhae; Sindhupalchok; ਲਲਿਤਪੁਰ ਕਾਠਮੰਡੂ; Bhaktapur; Chitlang;
ਲਿਖਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧ	ਦੇਵਨਾਗਰੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਨੇਪਾਲ ਲਿਪੀਆਂ
ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਥਿਤੀ
ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ	ਨੇਪਾਲ ; ਫਰਮਾ:ਦੇਸ਼ ਸਮੱਗਰੀ ਸਿੱਕਮ ਸਿੱਕਮ
ਰੈਗੂਲੇਟਰ	ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਅਕੈਡਮੀ; ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਸ਼ਦ
ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ
ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-2	new
ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3	Either:; new – ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ, ਨੇਵਾਰੀ; nwx – ਮਧ ਨੇਵਾਰ
Linguist List	nwx ਮਧ ਨੇਵਾਰ
Glottolog	newa1246
	This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters. For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA.

ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ (ਨੇਵਾਰੀ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਭਾਇ) ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਚੀਨੀ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ-ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਤਿੱਬਤੀ-ਬਰਮੇਲੀ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸੰਯੋਜਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਿਖੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਮਾਤਰ ਚੀਨੀ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਦੱਖਣ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਤਹਾਸ ਵਾਲੀ ਤਿੱਬਤੀ-ਬਰਮੇਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਤਿੱਬਤੀ ਬਰਮੇਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਚੌਥੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਲਿਆਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ।

ਤਸਵੀਰ:Prachalit.JPG

A stone inscription in Classical Newari at Bhaktapur Durbar Square.

Copper plate inscription at Swayambhunath, dated Nepal Sambat 1072 (1952 AD).

ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਨੇਵਰ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਜਾਂ ਨੇਵਾਰੀ ਵੀ ਆਖਦੇ ਹਨ।^[1] ਨੇਪਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਨੈਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਦੋਨੋਂ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ।^[2]

ਨੇਵਾਰ ਲਿਪੀ[ਸੋਧੋ]

ਨੇਵਾਰ ਜਾਂ ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਲਿਪੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲਿਪੀਆਂ - ਰੰਜਨਾ, ਪ੍ਰਚਲਿਤ, ਬ੍ਰਾਹਮੀ, ਭੁਜਿੰਗੋਲ, ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਆਦਿ। ਇਹ ਲਿਪੀਆਂ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ ਤਰਫ਼ ਲਿਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀ ਲਿਪੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਵਰਮਾਲਾ ਤੇ ਵਿਅੰਜਨਮਾਲਾ ਨਾਮ ਦੇ ਦੋ ਤਰਾਂ ਦੇ ਅੱਖਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸਵਰ ਅੱਖਰ[ਸੋਧੋ]

ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ	ਗੁਰਮੁਖੀ
अ	ਅ
अ:	ਅਹ੍
आ	ਆ
आ:	ਆਹ੍
इ	ਇ
ई	ਈ
उ	ਉ
ऊ	ਊ
ऋ	ਰਿ
ॠ	ਰੀ
लृ	ਲ੍
लॄ	ਲ੍ਰੀ
ए	ਏ
ऐ	ਐ
ओ	ਓ
औ	ਔ
अँ	ਅੰ
अं	ਅੰ
अय्	ਅਏ
आय्	ਆਏ
एय्	ਏਇ

ਵਿਅੰਜਨ[ਸੋਧੋ]

k क	kʰ ख	g ग	gʱ घ	ŋ ङ
t͡ɕ च	t͡ɕʰ छ	d͡ʑ ज	d͡ʑʱ झ	ȵ ञ
ʈ ट	ʈʰ ठ	ɖ ड	ɖʱ ढ	ɳ ण
t त	tʰ थ	d द	dʱ ध	n न
p प	pʰ फ	b ब	bʱ भ	m म
y य	r र	l ल	v व
ś श	ʂ ष	s स	h ह

kʂ क्ष	t͡r̥ त्र	d͡ʑȵ ज्ञ

क	ख	ग	घ	ङ	ङ्ह
ਕ	ਖ	ਗ	ਘ	ਨ੍	ਨ੍ਹ
च	छ	ज	झ	ञ
ਚ	ਛ	ਜ	ਝ	ਨ੍ਯਾ
ट	ठ	ड	ढ	ण
ਟ	ਠ	ਡ	ਧ	ਣ
त	थ	द	ध	न	न्ह
ਤ	ਠ	ਦ	ਧ	ਨ	ਨ੍ਹ
प	फ	ब	भ	म	म्ह
ਪ	ਫ	ਬ	ਭ	ਮ	ਮ੍ਹ
य	ह्य	र	ह्र	ल	ल्ह	व	व्ह
ਯ	ਹ੍ਯ	ਰ	ਹ੍ਰ	ਲ	ਲ੍ਹ	ਵ	ਵ੍ਹ
श	ष	स	ह
ਸ਼	ਸ਼	ਸ	ਹ
क्ष	त्र	ज्ञ
ਕ੍ਸ਼	ਤ੍ਰ	ਗ੍ਯ

ਮਾਤਰਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਸਵਰ ਭੇਦਸੂਜਕ ਕ ਦੇ ਨਾਲ

ਸਵਰ ਭੇਦਸੂਜਕ ਗ ਦੇ ਨਾਲ

ਸਵਰ ਭੇਦਸੂਜਕ ਬ ਦੇ ਨਾਲ

ਸੰਖਿਆਸੂਚਕ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ[ਸੋਧੋ]

**In Devanāgarī**
०	१	२	३	४	५	६	७	८	९
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

↑ "Codes for the Representation of Names of Languages". Library of Congress. Retrieved 23 July 2014.
↑ Malla, KP. "Classical Newari Literature". p. 1. Archived from the original (PDF) on 13 ਅਕਤੂਬਰ 2017. Retrieved 16 July 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)

ਇਹ ਲੇਖ ਇੱਕ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

[1] "Codes for the Representation of Names of Languages". Library of Congress. Retrieved 23 July 2014.

[2] Malla, KP. "Classical Newari Literature". p. 1. Archived from the original (PDF) on 13 ਅਕਤੂਬਰ 2017. Retrieved 16 July 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)

[1]

[2]