ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ
Srimati Pratima Bandopadhyay | |
|---|---|
 শ্রীমতী প্রতিমা বন্দ্যোপাধ্যায় | |
| ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 21 ਦਸੰਬਰ 1934 Kolkata, West Bengal, India |
| ਮੌਤ | 29 ਜੁਲਾਈ 2004 (ਉਮਰ 69) Kolkata, West Bengal,India |
| ਵੰਨਗੀ(ਆਂ) | Playback singer |
| ਕਿੱਤਾ | Singer |
ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ( ਬੰਗਾਲੀ: প্রতিমা বন্দ্যোপাধ্যায় ) (21 ਦਸੰਬਰ 1934 – 29 ਜੁਲਾਈ 2004) (ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਚੈਟਰਜੀ ਉਰਫ਼ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਵਜੋਂ ਜਨਮ) ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੀਤ ਗਾਏ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ 1940, 50 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ, 60 ਅਤੇ 70 ਦੇ ਦਹਾਕੇ।[1] ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੈਨਰਜੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਦੇ ਪੂਰਵਜ ਬਹੇਰਕ ( ਬੰਗਾਲੀ: বাহেরক ਤੋਂ ਆਏ ਸਨ ), ਬਿਕਰਮਪੁਰ (ਹੁਣ ਮੁਨਸ਼ੀਗੰਜ), ਢਾਕਾ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼। ਉਸਨੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਮਨੀ ਭੂਸ਼ਣ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਕਮਲਾ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਭਬਾਨੀਪੁਰ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਾਲੀ ਘੋਸ਼ਾਲ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।[2]
ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਰਿਕਾਰਡ 1945 ਵਿੱਚ ਸੇਨੋਲਾ ਰਿਕਾਰਡਸ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਕਾਸ਼ਵਾਣੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ "ਅਮਲਾ ਕਿਰਨੇ" ਗੀਤ 40 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, 1952 ਵਿੱਚ ਦਵਿਜੇਨ ਮੁਖੋਪਾਧਿਆਏ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੀਤ "ਹੇ ਚਾਰੁਪੂਰਣੋ ਸੋਮੋਸ਼ਿਖੋਰਿਣੀ" ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1951 ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਫਿਲਮ " ਸੁਨੰਦਰ ਬਾਈ " ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਧੀਰ ਲਾਲ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਹੇਠ " ਤੋਤੀਨੀ ਅਮੀ, ਤੁਮੀ ਸੁਦੂਰੇਰ ਚੰਦ " ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ। ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ, ਉਸਨੇ 65 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੰਗਾਲੀ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਗੈਰ-ਫਿਲਮੀ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਮੌਤ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ[ਸੋਧੋ]
1986 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਦੇ ਪਤੀ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਿਓ ਕੁਮਾਰ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੀ ਸਿਹਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਗੜ ਗਈ, ਅਤੇ 29 ਜੁਲਾਈ 2004 ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਰਾਏਕਿਸ਼ੋਰੀ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਅਮਰਨਾਥ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ।[3]
ਯਾਦਾਂ[ਸੋਧੋ]
- ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਤਕਾਰ ਪੁਲਕ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਆਪਣੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ: "ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਾ ਡੇ ਅਤੇ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸਕਰ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗੀਤ "ਕੇ ਪ੍ਰਥਮ ਕਛੇ ਏਸਚੀ" ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਫੋਨ ਆਇਆ। ਇੱਕ ਰਹੱਸਮਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ, ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ਮੇਰਾ ਲਿਖਿਆ ਕੋਈ ਗੀਤ ਸਨਸਨੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਫੋਨ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਐਲਗਿਨ ਰੋਡ 'ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਆਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈ। ਮੈਂ ਹਾਵੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਮਾਂ ਨੇੜੇ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਾਰ ਸਾਫ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਲਏ. ਫਿਰ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜੀ। ਹੇਮੰਤ ਮੁਖਰਜੀ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ ਕਿ ਮੈਂ 5 ਵਜੇ ਪੂਜਾ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਜਾਵਾਂ। ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਉੱਥੇ ਉਡੀਕ ਕਰਨਗੇ। ਤਰੀਕ ਬਦਲਣ ਦੀ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਅਸਫਲ ਰਹੀ। ਹੇਮੰਤਾ-ਦਾ ਦੇ ਘਰ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਕਾਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ, ਘੜੀ ਦੇ 5 ਵੱਜ ਰਹੇ ਸਨ, ਮੈਂ ਰਹੱਸਮਈ ਔਰਤ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀਆਂ ਦੋ ਲਾਈਨਾਂ ਆਈਆਂ, "ਬੜੋ ਸਾਧ ਜਾਗੇ, ਏਕਬਰ ਤੋਮੇ ਦੇਖੀ" (ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਰਫ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਇੱਕ ਵਾਰ). ਇਸਤਰੀ ਬਾਰੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ। ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਨੇ ਗੀਤ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ।"[4]
- ਨਿਰਮਲਾ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ: “ ਇੱਕ ਰਾਤ ਕਰੀਬ 12 ਵਜੇ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ। ਇਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਫੋਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਲਾਕਾਰ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, 'ਨਿਰਮਲਾ, ਮਾਨ ਬਾਬੂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਗੀਤ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਆਓ ਇੱਥੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰੀਏ।' ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਮੈਨੂੰ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੁਲਾਉਂਦੀ ਸੀ। " ਗੀਤ ਸੀ: ਅਬੀਰੇ ਰੰਗਲੋ ਕੇ ਅਮੇ /ਫਿਲਮ ਮੁਖੂਜੇ ਪਰਿਵਾਰ (1956)।[5]
ਹੋਰ[ਸੋਧੋ]
ਸੰਗੀਤਕ ਓਪੇਰਾ
ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਵੀ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸੰਗੀਤਕ ਓਪੇਰਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ:
- ਅਲੀਬਾਬਾ (ਓਪੇਰਾ) ਭਾਗ-1 ਅਤੇ 2 (ਚਿਲਡਰਨ ਓਪੇਰਾ) ਕਸ਼ਰੋਦ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਿਦਿਆਬਿਨੋਦ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਨਾਟਕ: ਪ੍ਰਣਬ ਰੇ, ਸੰਗੀਤ: ਵੀ ਬਲਸਾਰਾ।
- ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਧਰ ਮਨਭੰਜਨ (ਧਾਰਮਿਕ ਓਪੇਰਾ)। ਸੰਕਲਨ: ਪ੍ਰਣਬ ਰੇ, ਸੰਗੀਤ: ਰਾਬਿਨ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ।
ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗੀਤ ਰਚਨਾ
- ਤੰਦਰਹਾਰਾ ਰਾਤ - ਹੇਮੰਤ ਮੁਖੋਪਾਧਿਆਏ; ਬੋਲ - ਦੇਬਾਸ਼ੀਸ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ; ਸੰਗੀਤ - ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬੰਦੋਪਾਧਿਆਏ; (ਕੋਡ 2vY3CeAHI8M)।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Outlook 30 July 2004". Retrieved 2017-09-06.
- ↑ "কাজলা দিদি". Archived from the original on 2017-09-06. Retrieved 2017-09-06.
- ↑ "Outlook 30 July 2004". Retrieved 2017-09-06.
- ↑ Bandyopadhyay, Pulak (1999). Kathay Kathay Raat Hoye Jay (ਬੰਗਾਲੀ: কথায় কথায় রাত হয়ে যায়). Ananda Publishers Pvt. Ltd. ISBN 978-8-172-15977-1.
- ↑ Nirmala Mishra Says about Pratima Bandopadhyay on ਯੂਟਿਊਬ; (accessed 30 August 2017)