ਫੁਲਨ ਰਾਨੀ
ਫੁਲਨ ਰਾਨੀ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 1928 ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ |
ਫੁਲਨ ਰਾਨੀ (ਜਨਮ 1928) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਹੈ।[1][2][3][4]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਫੁਲਨ ਰਾਨੀ ਦਾ ਜਨਮ 1928 ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਛੋਟੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਡਾ. ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਲਲਿਤ ਕਲਾਵਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਅਤੇ ਨ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ। ਡਾ. ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਲਿਖਦੀ ਹੈ, "ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਤੇਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। "ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯਾਦਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪੈਨਸਿਲ ਡਰਾਇੰਗ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਸਨ, ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸਕੈਚ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ।"[5] ਉਸ ਨੇ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਿਬਰਲ ਆਰਟਸ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਹੋਰ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਅਕਸਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਬਾਹਰੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਕੰਮਾਂ, ਕਈ ਵਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵੀ, ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ।
ਫੁਲਨ ਰਾਨੀ (ਜਨਮ 1928) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਹੈ।ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਕੰਮਾਂ, ਕਈ ਵਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵੀ, ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਰਾਨੀ ਨੇ 1944 ਵਿੱਚ ਐਸ. ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਲਲਿਤ ਕਲਾਵਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਨਿਊ ਮਾਡਰਨ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਚਲਾਇਆ ਅਤੇ ਫੁਲਨ ਨੇ ਕਲਾ ਵੀ ਸਿਖਾਈ। ਉਸ ਦੇ ਸਹੁਰੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਿੰਘ ਬੁਮਰਾ ਨੂੰ ਵੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ।[6] ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਰਾਨੀ ਨੇ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਬਣਾਈ ਤਾਂ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਬੁਮਰਾ ਇਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 100 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਦੇ ਕੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ।[7] ਉਹ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਕੇਰਲ ਕਵੀ, ਮਹਾ ਕਵੀ ਸੰਕਰਾ G.Kurup ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ "ਤੁਹਾਡਾ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਘਰ ਜਿੱਥੇ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਕਲਾ ਇੱਕ ਅਨੰਦਮਈ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Templates, Johny. "A BLESSED BRUSH Phullan Rani". Retrieved 2020-10-23.
- ↑ Tampy, K. P. Padmanabhan (1981). visions of beauty. amritsar.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ "Phulan Rani - Biography". www.phulanrani.com. Archived from the original on 2017-10-31. Retrieved 2017-04-09.
- ↑ ""Art & Life of Phulan Rani"". The Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). August 2006. Retrieved 7 October 2012. 2017-03-02.
- ↑ "Phulan Rani - Biography". www.phulanrani.com. Archived from the original on 2017-10-31. Retrieved 2017-04-09."Phulan Rani - Biography" Archived 2017-10-31 at the Wayback Machine.. www.phulanrani.com. Retrieved 2017-04-09.
- ↑ ""Art & Life of Phulan Rani"". The Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). August 2006. Retrieved 7 October 2012. 2017-03-02.""Art & Life of Phulan Rani"". The Tribune. August 2006. Retrieved 7 October 2012. 2017-03-02.
- ↑ "Phulan Rani - Biography". www.phulanrani.com. Archived from the original on 2017-10-31. Retrieved 2017-04-09."Phulan Rani - Biography" Archived 2017-10-31 at the Wayback Machine.. www.phulanrani.com. Retrieved 2017-04-09.
ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ[ਸੋਧੋ]
- Tampy, K. P. Padmanabhan., and Shamsher Singh.(1981)Visions of Beauty by Phulan Rani. Amritsar
- Kaur Singh.Nikky-Guninder(2011) - Sikhism : An Introduction. I.B.Tauris & Co Ltd. ISBN 978-1-84885-320-1 (HB)
- Singh, Nikky-Guninder Kaur. The Birth of the Khalsa: A Feminist Re-memory of Sikh Identity. Albany: State U of New York, 2005. Print.
- Parimoo,Ratan and Sarkar, Sandip(2009) - Historical Development of Contemporary Indian Art 1880-1947; Lalit Kala Akademi;New Delhi. ISBN 81-87507-35-7ISBN 81-87507-35-7