ਬਲਰਾਮ (ਹਾਥੀ)
ਬਲਰਾਮ (ਅੰ. 1956 – 7 ਮਈ 2023) ਮੈਸੂਰ ਦਾਸਰਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਾਥੀ ਸੀ ਅਤੇ 1999 ਅਤੇ 2011 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 13 ਵਾਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੋਲਡਨ ਹਾਉਦਾ ਉੱਤੇ ਦੇਵੀ ਚਾਮੁੰਡੇਸ਼ਵਰੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ (ਲਗਭਗ 16) ਹਾਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਬਲਰਾਮ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਆਕਰਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 750 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਦੇਵੀ ਚਾਮੁੰਡੇਸ਼ਵਰੀ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਸੀ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਬਲਰਾਮ ਨੂੰ 1987 ਵਿੱਚ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਕੋਡਾਗੂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੋਮਵਰਪੇਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੱਟੇਪੁਰਾ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਫੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[2] ਬਲਰਾਮ ਨੇ 1994 ਤੋਂ ਦਸਹਿਰਾ ਜਲੂਸ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੁੱਪ ਬਲਦ (ਹਾਥੀਆਂ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ), ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅੰਤਰਮੁਖੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈਣੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤੋਪਾਂ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕਰ ਸਕੇ।
ਉਹ ਸੁਨਹਿਰੀ ਹਾਉਦਾ ਦੇ ਵਾਹਕ ਦ੍ਰੋਣਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਿਆ।
ਦ੍ਰੋਣਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਉਦਾ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਬਲਰਾਮ ਪਹਿਲੀ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਹਾਥੀ ਅਰਜੁਨਾ, ਇੱਕ 44 ਸਾਲਾਂ ਜਿਸਦਾ ਵਜ਼ਨ 5600 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹਾਉਦਾ ਦਾ ਕੈਰੀਅਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਹੌਤ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਰਜੁਨਾ ਹਾਥੀ ਬਹਾਦੁਰ ਅਤੇ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇ ਟ੍ਰੇਨਰ ਅਨੰਨਿਆ ਨਾਲ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਣ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਸੜਕ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਹਾਥੀ ਇੱਕ ਵਾਹਨ ਦੁਆਰਾ ਘਬਰਾ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਵਿੱਚ, ਸਵਾਰ ਅਨੰਨਿਆ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਡਿੱਗ ਗਿਆ, ਸਿਰਫ ਅਰਜੁਨਾ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰ 'ਤੇ ਮੋਹਰ ਲੱਗੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਕੇ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਹਾਥੀ ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ, ਦਸਹਿਰੇ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਫਰਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਅਯੋਗ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਅਰਜੁਨਾ, ਦ੍ਰੋਣਾ ਵਾਂਗ ਸਮਰੱਥ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਯੋਗ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਬਲਰਾਮ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਚਿੰਨਦਾ ਅੰਬਰੀ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਲਰਾਮ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੁਨਹਿਰੀ ਹਾਵੜਾ ਚੁੱਕਣ ਦੇ ਫਰਜ਼ ਤੋਂ ਆਰਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਰਜੁਨ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਦਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਲਰਾਮ ਨੇ 'ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਆਨੇ' ਜਾਂ ਲੀਡ ਹਾਥੀ ਵਜੋਂ ਜਲੂਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।
ਬਲਰਾਮ ਦੇ ਮਹਾਉਤ ਸਨੱਪਾ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਬਲਰਾਮ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਦਸਹਿਰੇ ਦੌਰਾਨ ਸਵਾਰੀ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਬਲਰਾਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਹੌਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਲਰਾਮ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਲਗਭਗ 4590 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਿੱਖ ਅਤੇ ਚੁੱਪ ਦੁਆਰਾ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਨਾਗਰਹੋਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿਖੇ ਮੋਰਕਲ ਹਾਥੀ ਕੈਂਪ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪਿਛਲਾ ਮਹਾਵਤ ਸਨੱਪਾ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮਾਸਟਰ ਥਿਮਾ ਨੇ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ ਹੈ।
67 ਸਾਲਾ ਹਾਥੀ ਨਾਗਰਹੋਲ ਪਾਰਕ ਦੇ ਹੰਸੂਰ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਭੀਮਨਾਕੱਟੇ ਹਾਥੀ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਸ਼ੂ ਚਿਕਿਤਸਕ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਹੇਠ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰ ਸੀ। ਮੈਡੀਕਲ ਟੀਮ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਲਰਾਮ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਗੜ ਗਈ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਲਰਾਮ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਫੋੜੇ ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰ ਰਹੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਤਪਦਿਕ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ 7 ਮਈ 2023 ਨੂੰ ਹੋਈ।[3][4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Bennur, Shankar (20 October 2012). "Arjuna to carry golden howdah this year". The Hindu. Retrieved 22 October 2015.
- ↑ Kumar, R. Krishna (15 August 2014). "Know your Dasara elephants". The Hindu. Retrieved 22 October 2015.
- ↑ "An elephant never forgotten". Deccan Herald. 10 May 2023.
- ↑ "Elephant Balarama of Mysuru Dasara fame dies at 67". India Today. 8 May 2023.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਬਲਰਾਮ: ਏ ਰਾਇਲ ਐਲੀਫੈਂਟ, ਟੇਡ ਐਂਡ ਬੈਸਟੀ ਲੇਵਿਨ, ਲੀ ਐਂਡ ਲੋ ਬੁਕਸ, 2009-08-01,ISBN 978-1-60060-265-8 .
- ਰੰਗੀਨ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਖਬਰ ਲੇਖ
- ਮੈਸੋਰਸਮਾਚਾਰ ਤੋਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਲੇਖ
- ਡੇਕਨ ਹੇਰਾਲਡ
- ਉਦੈਵਾਨੀ